Met Amateur: a true story about what makes a man pent Thomas een boek dat het over een andere boeg gooit. Hij vertelt over mannelijkheid en het geweld en de kwetsbaarheid die tegelijk in die abstractie geborgen zitten. Dat alles tegen de achtergrond van zijn training voor de eerste bokswedstrijd door een trans man op Madison Square.

Van Venus en Mars of toch allemaal van aarde?

Boeken over gender vallen grofweg in twee categorieën; ofwel proberen ze te bewijzen dat vrouwen van Venus komen en mannen van Mars, wat wederzijds begrip (en respect) onmogelijk maakt. Ofwel proberen ze te bewijzen dat het verschil tussen individuen groter is dan het verschil tussen twee geslachten.

Personen die buiten de strikte geslachtdichotomie vallen, zoals transgender personen, personen met intersekse en gender-nonconformerende personen, bestaan zelden in het universum van deze boeken. Vreemd, aangezien zij de maatschappij vaak vanuit verschillende genderperspectieven kunnen bekijken en beleven.

Privileges

Amateur doet het anders. Tijdens zijn missie om de eerste trans* man te worden die een boksmatch speelt op Madison Square komt Thomas in aanraking met mannelijkheid in een waaier aan vormen. In dat kader schrijft hij, vanuit zijn ervaringen als trans* man, over een onderwerp waarover hij zowel academische expertise bezit als waar hij ervaringsdeskundige in is; mannelijkheid.

Hij heeft het onder andere over de manieren waarop sommige transmasculiene personen ineens privileges krijgen die enkel weggelegd zijn voor personen gelezen als mannelijk. Zo wordt zijn stem niet alleen dieper, maar ook luider. Mensen luisteren naar zijn mening en geven hem het voordeel van de twijfel. In de gym nemen de andere mannen hem, ondanks zijn status als nieuwtje, enthousiast op in de groep.

Valkuilen

Samen met die nieuwe privileges kwam Thomas ook een aantal valkuilen tegen. Hij realiseerde zich dat hij de ervaring en kennis van de vrouwen in zijn omgeving niet waardeerde op dezelfde manier als die van mannen. Over zijn gymgenote Larissa vertelt Thomas dat hij “haar gewoon niet om advies vroeg, ondanks al haar kennis. Net zoals hij op geen enkel moment advies aan zijn zus vroeg, hoewel ze zijn training opvolgde en hem eraan herinnerde dat ze al jarenlang bokslessen volgde, hoewel ze al gespard had en had gewonnen.”

De wereld rondom ons idealiseert een specifieke vorm van mannelijkheid, zogezegd de enige definitie van mannelijkheid

Een andere moeilijkheid was de vijandige kant die aan mannelijkheid zit. Toen Thomas nog gelezen werd als vrouw, ging dat zelden gepaard met gelezen worden als ‘bedreigend’. Een heel eind in zijn transitie steekt hij tijdens het hardlopen hij een joggende vrouw voorbij, die hem daarop verschrokken aankijkt. De paniek die hij bij haar oproept, echoot in hem; ineens leest de buitenwereld hem wel als bedreigend. Dat moment, die realisatie, fungeert als een kantelmoment.

De wereld rondom ons idealiseert een specifieke vorm van mannelijkheid, zogezegd de enige definitie van mannelijkheid. Thomas voelde ergens dat iets wrong, maar kon tot dat moment de vinger niet op de wonde leggen. “Natuurlijk voelde ik als een hologram van mezelf. Ik leerde mezelf, via culturele osmose, hoe ik een ‘echte’ man moest zijn.” In de bokswereld verkent hij het spanningsveld tussen zijn identiteit als (trans*) man en zijn onwil om mannelijk geweld te reproduceren. ‘Amateur’ is hier een openhartige, eerlijke getuigenis van.

Toxisch gedrag ontleren

Nu analyseert hij zijn gedrag en implementeert kleine aanpassingen om zijn empathie tegenover vrouwen te vergroten: hij is “zich bewust van zijn lichaam, dat door velen gezien word als een wapen tot het tegendeel is bewezen.” Een greep uit de aanpassingen? Luisteren. Vragen stellen. Zijn aankomst aankondigen bij het voorbijsteken van een andere jogger. Bijhouden wie hij onderbrak en waarom. Feedback vragen. Vrouwen steunen. Hulp zoeken waar nodig.

Aangeleerde toxische mannelijkheid opnieuw ontleren betekent ook andere mannen aanspreken op hun toxisch gedrag. Thomas beaamt dat het niet makkelijk is om dat te doen en tegelijkertijd vast te houden aan de geïmpliceerde regels van mannelijkheid. Toch mag dat mannen, ook cisgender mannen, niet tegenhouden. Het probleem is niet mannelijkheid, zoals sommige genderboeken beweren. Het probleem is ook niet testosteron, zoals Venus/Mars-boeken beweren. “Het probleem is de frequentie waarmee we agressiviteit (van mannen) belonen.”

Het probleem is de frequentie waarmee we agressiviteit (van mannen) belonen

Om die frequentie te doorbreken stelt Thomas voor om niet de vraag te stellen “wat is een goede man?” en zo mannen netjes in een goed/slecht-dichotomie te kunnen indelen. In plaats daarvan schuift hij de vraag van Niobe Way naar voren: “Wat doe jij in jouw leven dat de status quo in stand houdt?” en “Hoe zwijg jij over ongelijkheden die je ziet?”

Amateur: a true story about what makes a man bespreekt mannelijkheid op een oprechte, intieme manier, zonder zicht te verliezen op diens context in het grotere genderdebat. Daarom is het boek zowel een aanrader voor mannen, ook cisgender mannen, die behoefte hebben aan een andere kijk op mannelijkheid, als voor anderen die geïnteresseerd zijn in lectuur over (toxische) mannelijkheid.

Het boek is verkrijgbaar bij Kartonnen Dozen.