nieuws
De LGBT-verhalen van 2017 in België
Het einde van 2017 dient zich aan. Welke LGBT-verhalen markeerden 2017 in België? Welke kernwoorden hebben we onthouden? Waren er trends waar te nemen?
In 2017 begon Elio De Bolle als nieuwe coördinator van The Belgian Pride. Hij mocht meteen de kandidatuur om EuroPride 2020 te organiseren gaan verdedigen.
The Belgian Pride haalde alles uit de kast om de European Pride Organisers Association te overtuigen om van Brussel de gaststad te maken. Brussels staatssecretaris voor Gelijke Kansen Bianca Debaets (CD&V) ging de kandidatuur voorstellen tijdens de WorldPride in Madrid. Er werd een logo gecreëerd en er kwam een campagnesite. The Belgian Pride maakte een bidbook (een schriftelijk overzicht van wat Brussel te bieden heeft) en legde tal van geloofsbrieven voor. Het mocht allemaal niet baten. Uiteindelijk werd Thessaloniki verkozen tot gaststad.
The Belgian Pride in mei bracht de hoofdstad van Europa wel helemaal in de pridesfeer. Er werden regenboogzebrapaden aangebracht, Brussel-Centraal werd in regenboogkleuren verlicht en verkeerslichten toonden holebikoppels in plaats van het vertrouwde wandelende poppetje.
40 jaar çavaria
Het voorbije jaar werd er regelmatig terug- en vooruitgeblikt. Zo stond SPARKLE 2017 in het teken van de veertigste verjaardag van çavaria. In een wervelende zaalshow blikte Vlaamse koepel van LGBT-verenigingen terug op de verwezenlijkingen van de voorbije decennia.
In de lente richtte çavaria dan weer de blik op de toekomst. Tijdens het congres 'Towards A Bright LGBT+ Future. Utopia Is Within Reach' in Bozar debatteerden een 250-tal activisten, stakeholders, politici, beleidsmakers en sympathisanten over de uitdagingen voor de toekomst. Verscheidene politici, steden en middenveldorganisaties ondertekenden een verklaring waarmee ze beloofden om zich blijvend in te zetten voor het welzijn van LGBTI-personen.
10 jaar Antwerp Pride
Ook Antwerp Pride blikte voor- én achteruit naar aanleiding van zijn tiende verjaardag. Antwerp Pride vroeg zich af waar we over tien jaar zullen staan. Tal van genodigden spraken over de toekomst tijdens het symposium ‘From Strangers to allies. A common strive for equality in a hyperdiverse society’.
62 delegaties en zo’n 100.000 mensen namen deel aan de Antwerp Pride Parade. De parade liep in het oog door de deelname van verschillende topsportclubs.
Laat je eens coachen!
Coaching zat het voorbije jaar in de lift. Begin 2017 ging Rainbow Solutions van start. Het adviesbureau van Jeroen Vermeiren geeft coaching aan organisaties om met het thema seksuele oriëntatie en genderdiversiteit aan de slag te gaan.
Marjan Braspenning opende dan weer een coachingpraktijk op die zich specifiek richt tot lesbische en biseksuele vrouwen: L Coaching. De gewezen coördinatrice van RainbowHouse Brussels coacht vrouwen in hun zelfontplooiing en helpt hen om tot rust te komen. Tijdens de L-day en L-week gaf ze hierover workshops.
Genderneutraal
‘Genderneutraal’ werd in 2017 de nieuwe lijfspreuk van heel wat bedrijven en overheden.
Het online platform van de VRT bood een x aan als derde geslachtoptie voor iedereen die een profiel aanmaakte, in Gent opende de genderneutrale kledingwinkel Monodrobe, winkelketen HEMA schrapte de woorden ‘jongens’ en ‘meisjes’ op hun kinderkleding, de Vlaamse Overheid maakt haar toiletten genderneutraal, de directie van de NMBS kreeg vragen over genderneutrale aansprekingen…
Lijfspreuk volgens de ene, lijfpreek volgens de andere. Sommigen kregen de kriebels van de soms belerende manier waarop ze werden aangemaand tot genderneutraal taalgebruik. Taalpuristen gruwden dan weer van de samenstelling van het Engelse woord ‘gender’ en het Nederlandse woord ‘neutraal’. Zo werd genderneutraal door de Nederlanders verkozen tot ‘irritantste woord van het jaar’. In Vlaanderen leek men zich minder te ergeren. Bij ons stonden geen LGBT-gerelateerde woorden in de shortlist van te dumpen woorden.
Intersekse
‘Intersekse’ werd het voorbije jaar een belangrijk thema.
Daarbij werd Belgisch model Hanne Gaby Odiele Termote het uithangbord. In aanloop naar New York Fashion Week zei het model tegen de Amerikaanse nieuwszender NBC dat ze hoopte dat meer intersekse mensen hun coming-out zouden doen. Ze werd een echte opiniemaker. Daarvoor werd ze door Knack Weekend zelfs uitgeroepen tot ‘Mens van het Jaar’.
De rechten van intersekse personen werden ook het onderwerp van politiek debat. Piet De Bruyn (N-VA) presenteerde een intersekserapport binnen de Raad van Europa. Daarin deed hij verscheidene aanbevelingen om de mensenrechten van intersekse personen te bevorderen en discriminatie tegen hen te bestrijden.
In het najaar werden ook de nieuwe Yogyakarta -beginselen gepresenteerd. De update van de beginselen uit 2006 kwam er onder andere om ook de rechten van intersekse personen aan te kaarten.
Transgenderwet
De binnenlandse doorbraak van het jaar werd de goedkeuring van de Transgenderwet. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) en gewezen staatsecretaris voor Gelijke Kansen Elke Sleurs (N-VA) deden het voorbereidende werk, Sleurs’ opvolgster Zuhal Demir (N-VA) en Geens legden het wetsontwerp neer in het parlement.
De nieuwe Transgenderwet maakt het voor transgenders veel gemakkelijker om de geslachtsaanduiding op hun identiteitskaart te laten aanpassen. Ze kunnen dat weldra via de burgerlijke stand laten doen. Weldra, want de wet treedt pas in 2018 in werking.
Çavaria reageerde tevreden op de nieuwe wet. De organisatie had hard gepleit voor de invoering ervan. Toch had de federale regering voor een nog vooruitstrevendere wet kunnen kiezen. Zo kwam er geen derde geslachtoptie op de identiteitskaart. De wetgevers bouwden ook remmen in om meer dan één keer van geslachtsaanduiding te veranderen. Zo gingen ze voorbij aan genderfluïde mensen.
Kokend bloed
En jawel, ook in 2017 bleef het bloeddonatieverbod voor mannen die seks hebben met mannen (MSM) de gemoederen beroeren. Federaal Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) besloot dat MSM voortaan wel bloed mogen geven, op voorwaarde dat ze twaalf maanden lang geen seks hebben met een andere man. De woedende reacties volgden snel. “Welke homo heeft er nu twaalf maanden geen seks”, vroegen velen zich af.
Çavaria reageerde matig positief op het nieuws. De organisatie was blij dat de levenslange uitsluiting werd afgeschaft. Çavaria wou wel nog een stapje verder gaan: de uitsluitingstermijn moest voor hen verder verkort worden in lijn met nieuwe wetenschappelijke inzichten.
De Waalse tegenhanger van çavaria stelde zich militanter op. Voor hen kwam de nieuwe regeling in de praktijk nog steeds neer op een levenslange uitsluiting. Arc-en-Ciel Wallonie startte een fundraisingsactie om naar het Grondwettelijk Hof te trekken.
Irritatie die bleef kleven
De nieuwe regeling had de relaties tussen de LGBT-beweging en Rode Kruis-Vlaanderen kunnen verbeteren. In het verleden werd de hulporganisatie meermaals geviseerd door holebi’s omwille van haar bloeddonatiebeleid.
Toch was het in 2017 weeral prijs! Rode Kruis-Vlaanderen werkte samen met striptekenaar Merho voor haar jaarlijkse stickeractie. Een stickerontwerp toonde een meisje dat flauwviel om toch maar mond-op-mondbeademing te krijgen van Fanny Kiekeboe. Het ontwerp haalde het niet. Op de uiteindelijke stickers veinsden alleen mannen dat ze flauwvielen. Ann Luyten, de woordvoerder van Rode Kruis-Vlaanderen, verdedigde de beslissing: “Het is heel moeilijk om een lesbisch meisje te tekenen, daar staat niet op dat ze lesbisch is. Het was allemaal een beetje verwarrend.” Facebook ontplofte en L-day Belgium riep op om Rode Kruis-Vlaanderen te helpen door tekeningen te maken van lesbische meisjes.
Alle mannen hand in hand
Buitenlandse gebeurtenissen kennen ook in 2017 weerklank in ons land. Veel Nederlanders waren in het voorjaar geschokt toen bekend raakte dat een homokoppel in Arnhem was aangevallen na een avondje stappen. Er volgen grote protesten in Arnhem en Amsterdam om het geweld te veroordelen.
Journalist Barbara Barend riep mannen, homo’s en hetero’s, op om hand in hand over straat te wandelen. Die oproep werd massaal gevolgd, zelfs door de politici die bezig waren de nieuwe Nederlandse regering te vormen. De hashtag #allemannenhandinhand werd trending.
In België werd deze hashtag overgenomen door Lokale Politie Gent en Lokale Politie Antwerpen. Beide korpsen plaatsten op sociale media foto’s van politiemannen die hand in hand op straat liepen.
Solidair België
Het buitenlandse nieuws werd echter gedomineerd door de klopjacht op homo- en biseksuele mannen in de Russische deelrepubliek Tsjetsjenië. Er was zelfs sprake van ‘concentratiekampen’.
Er vonden in ons land heel wat protest- en solidariteitsacties plaats. Op 11 april wandelen actievoerders met de handen aan elkaar geketend van Casa Rosa naar het Gentse stadhuis. Op 20 april kwamen honderden mensen samen voor het beursgebouw in Brussel, op uitnodiging van The Belgian Pride. Ze ontvouwden er een gigantische regenboogvlag. Op 30 april protesteerden sympathisanten van Het Roze Huis - çavaria Antwerpen voor het consulaat van de Russische Federatie in Antwerpen. Tot slot protesteerden Amnesty International en çavaria op 2 juni voor de Russische ambassade in Ukkel. Daar werd een petitie met 30.000 Belgische handtekeningen tegen de klopjacht in Tsjetsjenië afgegeven.
Eind april keurde de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers een resolutie goed die het homofoob geweld in Tsjetsjenië afkeurt. Alle aanwezige Kamerleden steunden de resolutie.
#MeToo
In het najaar begon seksueel grensoverschrijdend gedrag de mediaberichten te domineren. In Hollywood was er een storm losgebarsten rond Harvey Weinstein. Die storm waaide over naar Vlaanderen toen de VRT de samenwerking met tv-presentator Bart De Pauw stopzette na verscheidene klachten van vrouwelijke medewerkers.
Door de groeiende publieke verontwaardiging durfden veel vrouwen met hun verhaal naar buiten te komen met de hashtag #MeToo. Toen ook acteur Kevin Spacey in het vizier kwam, trad ook seksueel grensoverschrijdend gedrag in het holebimilieu op de voorgrond.
In een opmerkelijk opiniestuk in De Morgen kaartten Stef Vonk en Nik Meeusen aan dat #MeToo niet enkel een heteroverhaal is. “We hebben het zelf al vaak meegemaakt: in een holebiclub iets te drinken gaan halen, terug naar je vrienden wandelen met je handen vol pintjes en plots in je kont geknepen worden.” Dat ene zinnetje volstond om het debat over machogedrag in de gayscene op gang te trekken.
Vernieuwing
Het uitgaans- en verenigingsleven in Vlaanderen onderging heel wat veranderingen in 2017:
- In Antwerpen werd discotheek Red&Blue omgedoopt tot Cargo Club.
- In Gent werd Casa Rosa gerenoveerd.
- In Leuven hield holebicafé Key West na zestien jaar op te bestaan.
- In Mechelen kreeg HLWM een nieuwe uitvalsbasis.
- Holebifilmfestival Vlaams-Brabant doopte zich om tot Holebifilmfestival, met voortaan ook filmvertoningen buiten de provincie.
Ook in het medialandschap waaide een wind van verandering. Het gratis tijdschrift Gay&Night hield na twintig jaar op te bestaan. De beslissing om het tijdschrift stop te zetten, hing samen met de fusie van uitgever OUT Media in Media MANsion. Het gefuseerde bedrijf kwam met een Nederlandse én een Vlaamse editie van het wereldvermaarde homotijdschrift Attitude op de proppen. Tom Daley sierde de eerste cover van de Vlaamse editie.
ZiZo kreeg dan weer een nieuwe hoofdredacteur. Na vijf jaar droeg Dennis De Roover de leiding van het blad over aan Stijn Depoorter.
Geen zekerheden meer?
Zijn er dan geen zekerheden meer? Wees gerust. Het antwoord is driemaal: toch wel!
Ja, er werd opnieuw een Mister Gay Belgium verkozen. Hij heet Jaimie Deblieck en heeft groene vingers.
Ja, er werd opnieuw een Mister Leather Belgium verkozen. Hij heet Sandro Cossero en danste in leren pak op Madonnamuziek voor zijn verkiezing.
En ja, er was opnieuw een zomerfestival dat op de blaren mocht zitten nadat het een holebifobe band wou programmeren. Dit jaar was het Ieperfest die de metalband Impaled Nazarene op de affiche zette. Als vanouds volgden de publieke verontwaardiging, de annulering van het optreden en de obligate verdedigingsrede.
Dat belooft voor 2018!
Bron:
Eigen verslaggeving