Dat is goed nieuws voor mensen met hiv en hun partners. Het onderdrukken van het virus heeft een positieve impact op de gezondheid van mensen met hiv. Maar het betekent ook dat man-vrouw koppels ook gewoon zwanger kunnen worden. Dat geluk delen de hiv-positieve Kenny en zijn vrouw Heidi, die hiv-negatief is, in de eerste campagnespot. Daarin dansen ze samen een sensuele tango. 

Het onderstreept meteen de ruimere boodschap van de campagne. De instinctieve angst van mensen voor besmetting is nog steeds de basis voor het vooroordeel dat aan hiv kleeft. Die angst is ongegrond. Zelfs seks zonder condoom kan het virus niet overdragen. Een mijlpaal in de strijd tegen hiv. Een reden te meer om gewoon te doen tegen mensen met hiv.

De feiten en de cijfers

In 2019 bevestigden de afronding van twee studies een vermoeden van experts. Indien de huidige hiv-medicatie getrouw wordt genomen, wordt de hoeveelheid virus in het bloed zodanig onderdrukt dat de aanwezigheid van hiv door een klassieke test niet meer kan vastgesteld worden ("niet meetbaar"). Dat heeft een weinig bekende bijwerking: het hiv-virus kan in dat geval niet meer door seksueel contact, zelfs onbeschermd, overgedragen worden ("niet overdraagbaar"). 

In de eerste PARTNER-studie waren gedurende enkele jaren in 14 Europese landen 888 koppels gevolgd waarbij één partner hiv-positief was en één partner negatief. De positieve partner nam getrouw medicatie. Deze koppels hadden 58.500 maal seks met elkaar zonder condoom. Geen enkele overdracht met het hiv-virus werd vastgesteld. De tweede PARTNER-studie deed dit over, maar met 800 gay koppels. Deze hadden 77.000 maal seks zonder condooms. En ook hier, geen overdracht van hiv. Hoog tijd om dit bekend te maken, dacht Sensoa. Ook in andere landen worden daar campagnes over opgezet. 

België scoort goed

De behandeling is het sleutelelement, en daarin scoort België opvallend goed. 91% van de mensen met hiv weten dat ze hiv hebben, daarvan is 92% op behandeling en daarvan heeft 94% een onderdrukte virale lading (niet-meetbare virale lading). Dat betekent dat in België de overgrote meerderheid van mensen met hiv niet langer "besmettelijk" zijn. De nieuwe diagnoses met hiv die er jaarlijks nog bijkomen, ook al zitten die al sinds 2012 in dalende lijn, zijn te wijten aan het kleine deel van mensen die hun status (nog) niet kennen. 

Hiv stopt hier

De campagne van Sensoa brengt dit nieuws vanuit een positieve insteek en met de hulp van mensen met hiv zelf. In de eerste campagnespot zijn dat Kenny en Heidi. In de spots die de volgende maanden via sociale media gelanceerd worden, komt een homokoppel (waarbij de ene het virus heeft, de ander niet) en een koppel met Afrikaanse roots aan bod. Gevoelens als liefde, affectie en sensualiteit bepalen de sfeer. De inhoudelijke boodschap is steeds dezelfde en wordt vertaald in situaties waarin emoties centraal staan. Op die manier tackelt Sensoa het stigma dat nog steeds aan hiv kleeft.

Uit de Sensoa-nodenbevraging van mensen met hiv bleek immers dat het 'stigma' het belangrijkste probleem is voor mensen met hiv. Op de vraag wat mensen nodig hebben om beter te kunnen leven met hiv antwoordt 41% spontaan “minder stigma in de samenleving”. 

Niet alleen mensen met hiv werken mee aan de campagne. Sensoa informeerde ook de huisartsen via de beroepsorganisatie Domus Medica en de Hiv-referentiecentra die mensen met hiv ondersteunen.

Betekent dit het einde van het condoom?

Dit nieuws betekent niet het einde van de klassieke preventieboodschap waarin het condoom centraal stond. Nieuwe besmettingen gebeuren immers, net zoals bij corona, voornamelijk door mensen die geen symptomen hebben en zelf niet weten dat ze besmet zijn. Maar een goede behandeling maakt wel deel uit van wat combinatiepreventie genoemd wordt: de combinatie van gedragsadviezen (veilig vrijen, condoomgebruik), makkelijk kunnen testen en biomedische initiatieven (snelle start hiv-medicatie en Pre-Exposure Profylaxis (= preventief gebruik van hiv-medicatie). Dat is dé manier om hiv een halt toe te roepen, zoals blijkt uit het feit dat de nieuwe diagnoses met hiv sinds 2012 jaar na jaar dalen. Bovendien blijft het condoom een ideale manier om te beschermen tegen hiv én soa’s.

"Iedereen heet recht op correcte informatie", zegt Wouter Beke, Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid. "Sensoa wil betrouwbare en volledige informatie geven, ook over onderwerpen waar onduidelijkheid over bestaat. Mensen met hiv ervaren vaak negatieve en afwijzende reacties. Het is helemaal niet nodig om angstig te zijn of afkeer te hebben van hiv-positieve personen. Een juiste inschatting van risico’s en kennis over hoe het is om te leven met hiv kunnen het beeld dat mensen over personen met hiv bijstellen op een positieve manier en dat is exact wat Sensoa met deze campagne wil doen."

Meer informatie over deze campagne vind je hier.

Heb je naar aanleiding van dit bericht nood een aan een gesprek? Contact opnemen met Lumi kan via www.lumi.be of 0800 99 533.