Berlijn, 1933. Een jonge student Rechten droomt ervan diplomaat te worden. Zijn ambities verdwijnen echter naar de achtergrond wanneer hij de charismatische actrice Sibylle ontmoet. Door het klassenverschil tussen beiden lijkt hun romance kansloos. Het hoofdpersonage, naamloos in ik-perspectief, schrijft alles van zich af en hoopt het manuscript later te publiceren om het aan Sibylle te geven. Hij filosofeert ook vaak en vlucht daarbij de natuur in aan de rand van de stad, want hoewel hij van het drukke Berlijn houdt, zoekt hij graag de rust op in het groen.

Op zoek naar vrijheid, geborgenheid en schoonheid

Annemarie Schwarzenbach (1908-1942) was een Zwitserse schrijfster, journaliste en fotografe. Ze leidde een bewogen leven met vrouwen, drugs en verre reizen. Steeds was Schwarzenbach op zoek naar vrijheid, geborgenheid en schoonheid. 

Begin jaren dertig vond Schwarzenbach gelijkgestemden in Erika en Klaus Mann. Ze verhuisde naar Berlijn en dook er het bruisende nachtleven in. Niet veel later kwam ze daar, mede door Erika en Klaus, voor de eerste keer in aanraking met morfine, een drug die haar nooit meer zou loslaten. 

Op 15 november 1942 stierf Annemarie Schwarzenbach aan de gevolgen van een verkeerde diagnose na een fietsongeluk. Haar schedelbreuk werd aanzien als schizofrenie. Na vele martelingen met elektroshocks overleed Schwarzenbach in Zwitserland. Postuum vergaarde ze een cultstatus.

Autobiografische fictie

Annemarie Schwarzenbachs literatuur loopt parallel met haar eigen leven. Nadat Lyrische Novelle verscheen, gaf de auteur bijvoorbeeld toe dat ‘de held in het verhaal geen held, geen jongeman, maar een meisje is’.

Onder de dekmantel van fictie verwerkt ze haar ervaringen en indrukken van Berlijn. Zo wandel je met haar mee door de velden en de straten in de stad en laat Schwarzenbach je de dreigende sfeer van de Berlijnse jaren dertig subtiel voelen.

Ook haar beginnende drugsverslaving en haar onsterfelijke fascinatie voor Erika Mann, dochter van Thomas Mann, zijn duidelijk aanwezig in het boek, al camoufleert ze dat zorgvuldig waardoor zowel zijzelf als haar literatuur des te meer intrigeren. 

Voor het eerst is Lyrische Novelle nu in het Nederlands vertaald. Om de lezers kennis te laten maken met Annemarie Schwarzenbach bevat het boek naast het verhaal ook een korte biografie van de auteur.

lyrische_novelle.jpg

Beeld: Lyrische Novelle

Marijke Vermeulen (°1993) behaalde in 2017 haar master Vertalen aan de KU Leuven in Antwerpen. Haar voorliefde voor de Duitse taal leidde haar naar Annemarie Schwarzenbach. Daarnaast ijvert Marijke voor gelijke rechten, inclusief die van LGBT+. Daarom doneert ze een deel van de opbrengst aan Çavaria, de koepelorganisatie die opkomt voor de rechten en het welzijn van personen met een andere seksualiteit of genderidentiteit dan de norm.

Zondag 15 november wordt het boek digitaal voorgesteld bij LGBT+-boekhandel Kartonnen Dozen, waar je ook het boek (online) kunt kopen.