De Health Equality and Rights Organization (HERO) bevroeg 961 Britse homo- en biseksuele mannen over seks buiten de relatie. De resultaten staan in FS Magazine.

58% zei een partner te hebben (gehad) die vreemdging. 52% ging zelf vreemd. Het betreft hier relaties die door de betrokkenen als monogaam worden bestempeld. 45% van deze mannen zegt dat de partner het niet te weten kwam. 40% van de mannen in een afgesproken open relatie zegt de afspraken rond (veilig) vrijen met een ander niet te respecteren. 

België?

46% van de Belgische homo- en bi-mannen heeft een vaste relatie met een of meerdere mannen. 4,5% heeft een relatie met een vrouw. 3,3% heeft een relatie met meerdere mannen. 36% heeft één vaste sekspartner, 24% houdt er twee of meer vaste sekspartners op na. Dat blijkt uit het European MSM Internet Survey uit 2010. In 2017 is er een vervolgonderzoek gebeurd. De gegevens worden nog verwerkt. 

Homomannen jonger dan 30 jaar kiezen vaker voor een vaste monogame relatie (73%) dan mannen tussen 30 en 40 (60%) en mannen ouder dan 40 (46%).  Naarmate de respondenten ouder worden, maar ook naarmate hun relaties langer duren zien we meer vaste relaties met een open karakter, waarbij de partners ook seksuele contacten hebben buiten de relatie.  

Deze dynamiek wordt het duidelijkst beschreven in een Duits onderzoek: 20% van de partners met een relatieduur korter dan zes maanden kiest voor een open relatie, tegenover 72% van de partners met een relatieduur van meer dan vier jaar. (Michael Bochow, Schwule Männer und Aids. Risikomanagement in Zeiten der sozialen Normalisierung einer Infektionskrankheit, 2004)

Jongeren

Vooral jonge homo's koesteren vaak verkeerde of irreële denkbeelden over relaties en over de bescherming die vaste relaties bieden tegen soa en hiv. Door de band willen jongeren een langdurige vaste relatie. Vaak koesteren zij illusies over monogamie. 

Op grond van deze verwachting laten ze in nieuwe relaties condooms al snel achterwege. Als gevolg van hun verwachtingen vertonen deze jongeren dus risicogedrag, terwijl ze vaak denken dat ze juist risico's vermijden, vermits ze een 'vaste' relatie hebben. 

Jongeren beschouwen echter drie maanden al als een 'vaste' relatie. In realiteit is de gemiddelde duur van hun relaties nog geen zes maanden en hebben ze meerdere 'vaste' relaties per jaar. (Harm Hospers et al, Monitoronderzoek 2000, 2001)

Afspraken

Wanneer homomannen kiezen voor onbeschermde anale seks met hun vaste partner is het essentieel om duidelijke afspraken te maken omtrent zowel het seksuele gedrag dat men kan hebben met derden, als de eventualiteit dat de afspraken soms overschreden worden. Dergelijke afspraken maken veronderstelt echter een grote maturiteit van beide partners, en is verre van evident. (Davidovich et al.; Increase in the share of steady partners as a source of hiv-infection: a 17-year study of seroconversion among gay men; AIDS; 2000; 15 1303-1308)

Vlaanderen: helft monogaam 

De helft van de respondenten met een vaste relatie in de Vlaamse studie 'Sexpert II' uit 2014 van prof. dr. Alexis Dewaele spreekt af om monogaam te zijn. 20% spreekt af dat de partner enkel beschermde anale seks mag hebben met anderen, 2,4% spreekt af geen anale seks te hebben met anderen. 

"Onze definitie van vreemdgaan is gebaseerd op volgende vraag: 'Heb je ooit tijdens je relatie met een andere persoon dan jouw partner seks gehad?'. Onze studie bij 2.400 holebi's toont dus heel gelijkaardige resultaten", vertelt Dewaele.

6% laat elkaar volledig vrij, 14% maakt helemaal geen afspraken met de partner. Van de respondenten die zowel een vaste partner als losse partners hebben, zegt 45% het nooit en 7% soms dat ze een los sekscontact hebben gehad. "Deze gegevens zijn niet zomaar vergelijkbaar met onderzoeken bij hetero's", waarschuwt Dewaele. "Zeker niet als ze gebruik maken van representatieve steekproeven. Maar toch denk ik dat we voorzichtig mogen besluiten dat homomannen vaker seks hebben buiten hun relatie dan heteromannen. Vreemdgaan lijkt te impliceren dat het zonder toestemming is van de partner, maar dat hoeft natuurlijk niet het geval te zijn. Je kan als koppel beslissen om niet monogaam te zijn, als je dat doet dan is er niet per definitie sprake van bedrog of 'vreemdgaan'". 

Dewaele werkt momenteel aan een onderzoek over relaties, Elke relatie telt. Deelnemen kan nog steeds. 

Afspraken

Ook kunnen vragen worden gesteld over hoe helder de afspraken tussen de relatiepartners zijn. Bij een kwart van de koppels stelde de ene partner dat ze afspraken over andere partners hadden gemaakt, terwijl de andere partner het tegendeel beweerde. (Mitchell J.W., Characteristics and allowed behaviors of gay male couples' sexual agreements, Journal of Sex Research, 2014;51(3):316-28. doi: 10.1080/00224499.2012.727915. Epub 2013 Mar 20)

Toch losse contacten

Deze afspraken zijn echter niet zonder risico. Van de mannen die de afspraak maakten de relatie monogaam te houden, rapporteerde 21% toch losse contacten. Van de mannen die afspraken geen anale seks te hebben met losse contacten, had 29% toch anale seks met losse contacten. En van de mannen die afspraken enkel beschermde anale seks te hebben met losse contacten, had 17% toch onbeschermde anale seks. (Harm Hospers, Factsheets Monitoronderzoek Amsterdam 2004)

Deze tendens is ook te zien in recenter onderzoek. Van diegenen die met de partner een afspraak hadden gemaakt, hield 56% zich altijd aan deze afspraak.  Slechts vier van de 112 respondenten die zich niet aan de afspraak hadden gehouden, meldde dit aan hun partner.  Binnen de hiv- en soa-preventie is het dan ook belangrijk om homomannen handvaten aan te reiken om het gesprek met hun vaste partner aan te gaan. (Hanneke de Graaf et al.  Een wereld van verschil: Seksuele gezondheid van LHBT's in Nederland 2013. Rutgers WPF, 2014)

Snel

Uit een Amerikaans onderzoek blijkt dat de hiv-status gemiddeld twaalf dagen na de start van de relatie werd besproken. Het weglaten van het condoom geschiedde gemiddeld na 81 dagen, terwijl het moment waarop afspraken werden gemaakt over al dan niet andere sekspartners gemiddeld na 174 dagen viel. (Mitchell J.W., Characteristics and allowed behaviors of gay male couples' sexual agreements, Journal of Sex Research, 2014;51(3):316-28. doi: 10.1080/00224499.2012.727915. Epub 2013 Mar 20)

In het Nederlandse monitoronderzoek blijkt binnen vaste relaties vooral de opvatting van de vaste partner over condooms de intentie tot condoomgebruik te bepalen.  De Amsterdamse onderzoeker dr. Udi Davidovich stelt dat condoomgebruik in vaste relaties best gecommuniceerd wordt als een tijdelijke strategie, in afwachting van een strategie van 'negotiated safety'.  Mannen zijn het meest vatbaar voor boodschappen omtrent duidelijke afspraken in relaties wanneer ze nog single zijn, stelt hij.