Ze getuigen dat ze opgeroepen worden voor verhoor worden opgeroepen door de politiediensten na hun eerste aanmelding voor een geslachtsregistratiewijziging aan het loket van de burgerlijke stand. Het is echter niet aan politie of procureur om zomaar elke transgender persoon te controleren. Volgens de eerste verzamelde getuigenissen vonden deze systematische oproepen uitsluitend in Wallonië plaats, met name in de gerechtelijke arrondissementen Luik, Henegouwen en Luxemburg. In Vlaanderen en Brussel zijn er tot op vandaag geen gelijkaardige problemen gesignaleerd. 

 

Volgens informatie van het parket van Luik zegt een richtlijn aan de lokale politiezones dat transgender personen systematisch ondervraagd moeten worden wanneer zij zich aanmelden voor een geslachtsregistratiewijziging. Die systematische dagvaarding en de aard van de vragen hebben geen wettelijke basis en werken psychiatrisering en medicalisering van transgender personen in de hand. Transgender personen worden behandeld als potentiële fraudeurs. Ze moeten vertrouwelijke details over hun leven en lichaam toevertrouwen aan agenten met weinig of geen training in deze materie om zogezegd de juistheid van hun verhaal en hun motivatie voor deze aanvraag te verifiëren.

 

Vragen zoals "Hoe lang ben je al zo?" "Welke medische ingrepen onderging je?" "Welke voornamen gebruik je zoal?". Deze intrusieve en persoonlijke vragen hebben niks te maken met het vrijwaren van de openbare orde en druisen in tegen de zelfbeschikking over je genderaanduiding, die het uitgangspunt is van de nieuwe wet. 

 

De transgenderwet is in eerste instantie een grote vooruitgang, maar deze praktijken leiden net tot nog meer stigmatisering. De identiteit en het levensverhaal van transgender personen worden onderworpen aan het subjectieve oordeel van een zelfbenoemde autoriteit.

 

De nieuwe transgenderwet voorziet een wachttijd van 3 tot 6 maand na de eerste aanmelding. In deze periode brengt de procureur des Konings een advies uit over de aanvraag. Indien de procureur zou oordelen dat iemand de openbare orde verstoort, kan een negatief advies gegeven worden. Ook bij andere aanvragen van wijzigingen van de burgerlijke akten, bijvoorbeeld het opstellen van een huwelijksakte, wordt dit soort toetsing gedaan. De procureur is echter op geen enkele manier verantwoordelijk om door middel van verhoren de genderidentiteit van een aanvrager na te gaan. Arc-en-Ciel Wallonie, het RainbowHouse Brussels, çavaria en Genres Pluriels veroordelen deze praktijken als in strijd met het zelfbeschikkingsrecht en als indruisen tegen de fysieke integriteit.

 

Op vraag van het LGBTI-middenveld heeft het parket van Luik alvast toegezegd om de richtlijn te wijzigen.  De LGBT-koepels vragen aan minister van Justitie Koen Geens om de wanpraktijken te laten stoppen en dat duidelijke instructies naar alle parketten in het land worden gestuurd waarbij de rechten van transgender personen gerespecteerd worden.

 

"De Belgische staat heeft met deze wet net beslist dat alleen jij zelf kan instaan voor je M of V wijziging. En dat niemand anders hoeft te oordelen over jouw genderidentiteit. Dat is net de grote vooruitgang in deze wet in vergelijking met die van 2007. Het voelt nu alsof we nog verder staan dan ooit, althans in bepaalde regio’s van Wallonië. Door mensen systematisch te verhoren en hen erg private vragen te stellen behandel je mensen bij voorbaat als fraudeurs en laat je het oordeel opnieuw aan anderen over. We zijn erg verontwaardigd dat het van de procureur zelf kan afhangen hoe de toesting aan de openbare orde kan gebeuren. We rekenen erop dat zowel de minister van justitie als alle andere bevoegde instanties hun verantwoordelijkheid opnemen om deze praktijken te stoppen en niet meer mogelijk te maken", zegt çavaria-woordvoerder Jeroen Borghs.