De Universiteit Gent wil met het onderzoek Elke Relatie Telt veel te weten komen over relaties. Er is al veel informatie beschikbaar over het welzijn van holebi’s en transgenders. Hoe welzijn en relatietevredenheid samengaan is echter zelden onderzocht.

“We weten dat holebi’s en transgenders kwetsbaar zijn op vlak van mentaal welbevinden. Een partnerrelatie hebben wordt in onderzoeken vaak omschreven als een beschermende factor voor depressie, een laag zelfbeeld enzovoort. Is dat ook zo bij holebi’s en transgenders? Dat weten we niet”, zegt Alexis Dewaele van het departement Experimenteel-Klinische en Gezondheidspsychologie van de UGent. “Deze studie is uniek omdat we de gegevens van beide partners verzamelen. Zo kunnen we nagaan of wanneer één partner veel discriminatie ervaart, dit ook invloed heeft op de andere partner. Als de ene partner erg open is over de relatie en de andere niet, hoe beïnvloedt dit dan de relatie- en seksuele tevredenheid? Boeiende vragen!”

Geïnspireerd door de VS

Elke Relatie Telt beroept zich op buitenlands onderzoek, aangezien er in België nog maar weinig onderzoek is gedaan naar de samenhang tussen welzijn en relatietevredenheid bij LGBT-koppels. “Heel wat onderzoeksliteratuur is Amerikaans en dat drukt zijn stempel op onze hypothesen, vertrekpunten en theoretische kaders”, geeft Dewaele toe. “Het minderheidsstressmodel is daarvan een goed voorbeeld. Dat model werd ontwikkeld door Amerikaanse onderzoekers en heeft in de hele wereld een grote impact op onderzoek naar holebi’s. Het stelt dat iedereen stress ervaart. Dit heeft natuurlijk een impact heeft op ons welzijn. Wanneer je deel uitmaakt van een minderheidsgroep, wordt je echter blootgesteld aan extra stressoren. Denk daarbij aan discriminatie en vooroordelen.”

“Er schuilt natuurlijk ook een risico in: je kan de Amerikaanse samenleving met haar grote verschillen tussen de steden en het platteland, tussen progressieve gemeenschappen en conservatieve gemeenschappen niet zomaar vergelijken met de West-Europese context. Bovendien hebben we in West-Europa sociale vangnetten, zoals de ziektezorg, die in de Verenigde Staten ontbreken. We moeten daar rekening mee houden. Zijn de houdingen tegenover holebi’s en transgenders in België intussen niet zo positief dat het allemaal niet meer zoveel uitmaakt? We weten dat dit zeker niet voor iedereen het geval is. Toch wordt de groep die zijn/haar/hun seksuele oriëntatie en genderidentiteit als onproblematisch beschouwt steeds groter.”

300 koppels

Het is niet simpel om gegevens van koppels te verzamelen. Niet alle koppels zijn bereid een enquête over hun relatie in te vullen. Momenteel hebben meer dan 1000 personen de online enquête van Elke Relatie Telt ingevuld. Bij 117 koppels vulden beide partners de vragenlijst al in. “Dat is zeker geen slecht resultaat, maar we willen minstens 300 koppels bereiken”, stelt Dewaele. Het is vooral een uitdaging om koppels van hetzelfde geslacht over de streep te trekken: 15 man-mankoppels, 37 vrouw-vrouwkoppels en 65 man-vrouwkoppels vulden de enquête al in.

De onderzoekers meten in hoeverre individuen zich negatieve denkbeelden over holebi’s en transgenders eigen maken. Daarnaast peilen de onderzoekers hoe strek holebi’s en transgenders met het gevoel leven dat andere personen hen anders behandelen omdat ze deel uitmaken van een minderheidsgroep. De onderzoekers willen nagaan of die twee variabelen verbanden vertonen met de relatie- en seksuele tevredenheid van de ondervraagden.

Inclusief onderzoek

Het Gentse onderzoek probeert zo inclusief mogelijk te zijn. Singles kunnen de enquête ook invullen. Dat laat de onderzoekers toe om te kijken of er verschillen zijn tussen singles en personen in een relatie.

Toch is inclusief zijn geen gemakkelijke opgave. Zo discussieerden de onderzoekers lange tijd of de online enquête ook invulbaar moest zijn voor personen in een polyamoureuze relatie. Dat bleek technisch heel moeilijk. Uiteindelijk werd besloten om het niet te doen. Niettemin zijn de onderzoekers van de UGent bijzonder geïnteresseerd in de ervaringen van personen in een polyamoureuze relaties. “Deze personen kunnen ons veel kunnen leren over hoe mensen experimenteren met nieuwe relatievormen en wat de sterktes en de uitdagingen daarvan zijn”, benadrukt Dewaele. Daarom interviewen de onderzoekers polyamoureuze personen over hun relatie. Ze zijn daarvoor nog op zoek naar kandidaten. Wie een interview ziet zitten, mailt naar [email protected].

Maatschappelijk belang

UGent werkt voor het onderzoek samen met belangenverenigingen zoals çavaria en Wel Jong Niet Hetero. Alexis Dewaele onderstreept het maatschappelijk belang van Elke Relatie Telt. “Duurzame relaties kunnen bijdragen tot ons geluk, ons welbevinden enzovoort. Elke partnerrelatie stelt ons echter ook voor uitdagingen. Deze studie kan ons leren hoe koppels met bijzondere uitdagingen omgaan en welke sterktes relaties vertonen. Die inzichten zijn bruikbaar voor onderzoekers, therapeuten, LGBT-verenigingen en natuurlijk ook voor holebi’s en transgenders zelf. Onderzoek moet ten dienste van de samenleving staan. Dat is ons streefdoel!”

De online enquête invullen kan op elkerelatietelt.be en duurt ongeveer 20 minuten. De antwoorden zijn strikt vertrouwelijk. Mannenkoppels en vrouwenkoppels worden extra aangemoedigd om deel te nemen.