Op 10 juli 2017 heeft het Belgisch Staatsblad de zogeheten Transgenderwet gepubliceerd. De wet schaft de sterilisatie-eis af voor wie op officiële documenten de 'M' wil omzetten in een 'V' of de 'V' in een 'M'. Ook voor de voornaamswijziging heb je niet langer medische attesten nodig. 

Voor wie?

Wie komt in aanmerking voor de nieuwe procedure?

• Meerderjarige Belgen, ook zij die in het buitenland wonen;
• Minderjarige Belgen die 16 of 17 jaar zijn kunnen de genderregistratie wijzigen met een attest van oordeelsbekwaamheid van een kinder- of jeugdpsychiater. Minderjarigen kunnen vanaf 12 jaar de voornaamswijziging aanvragen. De ouders of wettelijke voogd moet wel akkoord gaan;
• Niet-Belgen die ingeschreven zijn in het bevolkingsregister of het vreemdelingenregister. Let op: Vreemdelingen die ingeschreven zijn in het wachtregister kunnen geen beroep doen op de procedure.

Niet-Belgen informeren zich het best op voorhand bij de burgerlijke stand over de implicaties van de registratiewijziging. Het internationaal privaatrecht schrijft soms voor dat de regels van het land van nationaliteit van toepassing is op de wijziging in de geboorte-akte. Belgische verblijfspapieren kunnen soms wel worden aangepast. 

Wat moet je doen?

De aanvraag voor de wijziging van je voornaam aan gunstig tarief (49 euro) verloopt nog via de FOD justitie. 

De wijziging van registratie van je M of V in je geboorte-akte en bijgevolg e-ID kaart verloopt volledig via de burgerlijke stand:

• Je gaat langs bij de bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand met je identiteitskaart en daar  onderteken je een verklaring waarin je zegt dat je de 'M' of 'V' in je geboorteakte wil laten veranderen. Je krijgt een ontvangstbewijs van de ambtenaar van de burgerlijke stand en een informatiebrochure. Daarna wacht je minimum drie maanden. In deze periode kan de procureur des Konings advies uitbrengen. 
• Na minimum drie maanden en maximum zes maanden, ga je terug naar dezelfde burgerlijke stand met je identiteitsbewijs, het ontvangstbewijs en onderteken je een tweede verklaring. In deze tweede, door jou ondertekende verklaring herhaal je dat je de 'M' of 'V' in je geboorteakte wil laten veranderen.

Identiteitskaart

Na de aanpassing van je voornaam en/of genderregistratie krijg je een nieuwe identiteitskaart. De prijs van een identiteitskaart schommelt tussen de 15 euro en 25 euro, afhankelijk van je gemeente. De afgiftetermijn bedraagt minstens twee weken. Een spoedprocedure is mogelijk tegen een meerprijs. Je oude identiteitskaart blijft geldig tot je jouw nieuwe kaart ontvangt.

Opgelet: indien je zowel je voornaam als je M of V aanpast, heb je verschil in duurtijd van de procedure, en zal je twee keer van identiteitskaart moeten veranderen en dus ook twee keer moeten betalen. In de loop van 2018 zal de wetgever deze procedures wel op elkaar afstemmen door de voornaamswijziging ook door de ambtenaar van de burgerlijke stand te laten afhandelen. 

Niet te vergeten

Wanneer je je genderregistratie wijzigt, krijg je ook een nieuw rijksregisternummer. Sommige diensten en organisaties hebben toegang tot het Rijksregister. Zij krijgen deze ‘update’ automatisch binnen. Bijvoorbeeld je ziekenfonds. Je zal in de meeste gevallen nog wel zelf nieuwe kleefbriefjes moeten aanvragen. 

Andere diensten zal je zelf moeten verwittigen. Zo zal je bijvoorbeeld een nieuw inschrijvingsbewijs voor je voertuig zelf moeten aanvragen. 

Wees gerust. Bestaande contracten blijven geldig: van je ziekteverzekering over je arbeidscontract tot de eigendomsakte van je huis. Als je dat wenst, kan je de wijziging van je voornaam of je genderregistratie doorgeven, maar daartoe ben je niet verplicht. Het kan wel aangenaam zijn om je nieuwe voornaam en je gewenste aanspreekvorm te zien verschijnen in briefwisseling.

Meer weten?

Wil je meer weten? Bekijk de site van Transgender Infopunt. Alle praktische informatie kan je ook vinden op de site van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen.