Alle ogen op Bosnië en Herzegovina voor allereerste pride
In Bosnië en Herzegovina trekt op 8 september de eerste echte pride door de straten van de hoofdstad Sarajevo. Een mijlpaal voor de LGBTI+-gemeenschap: het land is een van de laatste in zijn regio om een pride te organiseren. Nera Mešinović, een van de organisatoren en vurig LGBTI+-activist doet het verhaal.
Elf jaar nadat een eerste poging om een queer arts festival te organiseren er mislukte, wordt Sarajevo het toneel voor een mars voor LGBTI-rechten. “Tijdens de openingsavond in 2008 vielen radicalen en hooligans de gasten aan”, herinnert Nera zich.“De media-aandacht die we kregen was slecht en de politie deed niets om ons te beschermen. Daarna is er op het vlak vanLGBTI-activisme ongeveer drie jaar niets gebeurd.”.
De situatie vandaag is compleet anders. Nera: “We hebben nu bijvoorbeeld een antidiscriminatiewet die ook LGBTI-mensen vermeld - en dus beschermt. De voorbije jaren hebben we ook enkele rechtszaken gewonnen tegen anti-LGBTI-beleid.”
Toch kon ook dit initiatief niet van dag een op een warm onthaal rekenen: “Er waren in het begin veel negatieve reacties op online media”, gaat Nera verder. Al voelen zij en de mede-organisatoren zich wel gesterkt: ”Na een tijdje begonnen wel steeds meer mensen de LGBTI-community en pride te verdedigen. Ik denk dat iedereen hier moe is van dit soort haatzaaiende woorden - we leven in een naoorlogs land en kunnen negativisme missen als kiespijn. We willen duidelijk maken dat, ondanks deze haat, we veel bondgenoten hebben.Zo kregen we veel steun van de internationale gemeenschap na de aankondiging.”
De organisatie achter de pride lanceerde ook een campagne om het beeld van de publieke opinie bij te stellen: “Met de 'Dit is Pride'-campagne wilden we de stereotypen ontkrachten. Via foto’s en beelden van verschillende prides hebben we bijvoorbeeld getoond dat het niet enkel draait om naakt zijn of om seks.”
Niet zonder slag of stoot
Met zowel nationale als internationale politici en mensenrechtenactivisten hoopt Nera natuurlijk op een pride zonder opstootjes Toch is ze er niet helemaal gerust in:
“Helaas hebben sommigen van ons fysiek geweld ervaren, waaronder ook mijn partner en ik. We hebben toen als organisatie een sensibiliseringscampagne opgestart om de negatieve uitlatingen van politici tegenover onze gemeenschap aan de kaak te stellen. ie aanvallen die we meemaken zijn er immers een direct gevolg van.”
Voorzichtig positieve signalen
Als zijn er ook positieve signalen. “In de afgelopen tien jaar hebben we nauw samengewerkt met de politie”, zo zegt Nera. “We hebben enorm veel energie gestopt in opleiding en duiding.” En dat blijkt zijn vruchten af te werpen: “Voor de organisatie van deze pride hebben we, tot nu toe, nog geen problemen gehad met de politie. Ze willen wel dat wij de verantwoordelijkheid nemen voor alles wat gaat er gebeuren, maar ze hebben ons verzekerd ons te beschermen. Meer dan 2.000 agenten schakelen ze daarvoor in.”
Groeiende gemeenschap
De community voor op z’n minst een dag per jaar de kans geven trots te zijn op wie ze zijn, daar is het Nera en haar mede-organisatoren om te doen: “Tijdens de pride staat niemand alleen, maar komen we als groep op straat, allemaal mensen die in de kast zaten, gepest werden en misschien zelfs slachtoffer werden van geweld. We komen samen en erkennen elkaar.”
“Ongeveer vijftien activisten werken mee om deze pride te laten plaatsvinden, en niet iedereen is alleen maar LGBTI-activisten. Dit is precies wat het zo geweldig maakt: pride doet verschillende gemeenschappen samenkomen. Daarnaast zullen er politici en beroemde mensen zijn, wat ons zeker vooruit helpt.We merken dat het vertrouwen tussen de mensen en de instellingen toeneemt.”
Rocking the boat
De grootste uitdaging voor de organisatie bestaat erin volk naar Sarajevo te lokken, aldus Nera: “Dat is het belangrijkste waar we nu aan werken. Onze regio is hecht dus we verwachten ook wel wat mensen uit omliggende landen. We moeten er uiteindelijk toe komen dat politici in Bosnië en Herzegovina met ons in dialoog gaan en van LGBTI-rechten een prioriteit maken. De pride is een manier om meer cultuur, openheid en variatie in onze samenleving te pompen.”
Verwachtingsvol
Nera woonde enkele prides bij in buurlanden en staat te popelen om ook van de eerste editie in Bosnië en Herzegovina een succes te maken: “Ik ben in juni naar de pride in Skopje geweest, waar die ook voor het eerst werd georganiseerd. En ook daar had ik het gevoel dat de energie me omver zou blazen.Omringd worden door zoveel mensen die dezelfde waarden, zoals acceptatie, liefde en solidariteit, delen, voelt fantastisch.Tijdens de pride in Pristina, de hoofdstad van Kosovo, liep ik mee op de eerste rij. Wij marcheerden voorop met een banner en achter ons waren er rijen van tieners met maskers. Symbolisch voor het feit dat ze niet uit de kast durven of kunnen komen, maar ze scandeerden luidkeels in de naam van de liefde. Dat gevoel is onbetaalbaar. Het geeft je absoluut kracht.
Ik kijk er enorm naar uit. Ik ben al lange tijd activist en toch raak ik telkens weer emotioneel door over dit topic te spreken. Ik kan niet wachten om zondag 8 september wakker te worden en te zeggen: ‘laten we naar mijn pride gaan!’”
Eigen verslaggeving