Anderhalf jaar geleden, in augustus 2018, beval het Costa Ricaans Hooggerechtshof om het huwelijk open te stellen voor holebikoppels. Daarin volgden ze het arrest van het Inter-Amerikaans Hof voor de Mensenrechten, een instelling van de Organisatie van Amerikaanse Staten, dat stelde dat een verbod op het holebihuwelijk ongrondwettelijk is.

Tussen twee kampen

Alejandro Rodríguez (hij/zijn) woont in Costa Rica en maakt deel uit van de LGBTI+-gemeenschap. “Holebikoppels hadden al een aantal rechten verworven, maar het holebihuwelijk was een onderwerp waarover het land gepolariseerd was geraakt”, zegt hij.

Daarmee verwijst hij naar de laatste presidentsverkiezingen in 2017-2018, waar de twee grootste kandidaten een duidelijke stem tegen en voor hadden. De verkozen liberale president Carlos Alvarado Quesada beloofde dat alle koppels wettelijk zouden kunnen trouwen, zijn tegenkandidaat Fabricio Alvarado Muñoz voerde een agressieve anti-campagne.

“De kloof in het land was een hel”, zei voormalig vice-president Ana Helena Chacón Echeverría na de verkiezing van Quesada. “De verkiezingen gingen niet over belastingen, infrastructuur of armoede, maar leken eerder een referendum voor LGBTI-rechten.”

“Belangrijkste uitdaging op socio-cultureel vlak”

Costa Rica is het zesde land in Latijns-Amerika waar het holebihuwelijk legaal is, na Argentinië, Brazilië, Uruguay, Colombia en Ecuador. Wanneer andere landen zullen volgen, kan Alejandro niet voorspellen. “Het onderwerp wordt nog niet openlijk besproken in andere Centraal-Amerikaanse landen”, zegt hij. “Ze zullen uiteindelijk wel volgen, maar ik denk niet dat het snel zal gebeuren.”

Dat ook koppels van hetzelfde geslacht elkaar nu wettelijk gezien het ja-woord kunnen geven, is nog maar het begin, aldus Alejandro. “De belangrijkste uitdaging ligt nu op socio-cultureel vlak. De LGBTI+-gemeenschap moet meer geaccepteerd worden en meer zichtbaarheid krijgen in de maatschappij. De Costa Ricaanse cultuur is zeer homogeen, wat positieve aspecten heeft, maar daardoor zien mensen diversiteit niet als een kwaliteit.”

Toch ziet hij de laatste jaren een verschuiving. Costa Rica is een religieus en conservatief land en de LGBTI+-thematiek was lange tijd een oncomfortabel onderwerp. “Maar jongere generaties zijn meer open-minded”, zegt hij. “De gemeenschap wordt positiever onthaald. Zo is de Marcha de la Diversidad (de Costa Rican Pride, red.) hier een groot evenement dat al tien jaar bestaat. Helaas is die nu door de COVID-19-pandemie geannuleerd.”