
Column: "Laat ons kinderen beschermen. Ook trans kinderen"
Ela Bambust (zij/die) is 31 jaar, houdt van lange wandelingen op het strand en is een Vlaamse auteur van queer literatuur. Maandelijks geeft ze ons hun ongecensureerde visie op LGBTI+ zaken uit de actualiteit met een focus op trans thema's. Deze maand maakte Ela een verschijning in de Panoreportage over trans jongeren. Een reportage die de gemoederen beroerde. In haar eerste column voor ZIZO gaat Ela hier dieper op in.
Raar hoor, je eigen gezicht op televisie zien. Gelukkig was het maar twee minuten in een reportage waar ik een Mening over heb, hoofdletter M.
Puberteitsremmers zijn een onderwerp waar wereldwijd al een hele tijd hevig debat rond woedt, en ik zal beginnen met het herhalen van wat ik in de reportage ook al zei: het debat gaat maar deels over kinderen. Natuurlijk draait het voor een stuk om jongeren, het is voor trans jongeren belangrijk om aan puberteitsremmers te kunnen beginnen als zij dat nodig hebben maar een enkele zin van de Finse dokter Kaltiala maakt heel duidelijk waar het écht om gaat.
'I am very worried about regret,' zegt ze. En daar draait het hem om, hé. Het gaat hierin eigenlijk niet over trans personen. Waar veel mensen zich zorgen over maken, is dat er, in de poging om het leven te redden van trans jongeren door hen een transitie te 'gunnen', geen cis personen ongemakkelijk gemaakt worden. Want het idee dat één cis persoon spijt zou kunnen hebben van een puberteit die niet juist was voor hen door een transitie is te verschrikkelijk om te verdragen… laat die spijt en dat lijden maar over aan de gehele trans bevolking.
Er waren nog issues met de reportage. Het was, naar mijn mening, heel veel angst zaaien en weinig substantie. 'Just asking questions', is een oude techniek die hier met veel kracht gehanteerd wordt. 'Biologische meisjes krijgen op testosteron een baard en grotere clitoris.' Het gebruik van ‘biologische meisjes’, wat ons eraan herinnert dat de reportage trans mannen ook eigenlijk ziet als meisjes. De focus op genitaliën, wat ons doet denken aan de seksualisering van kinderen. Het gebruik van muziek van The Last Of Us, een verhaal over een globale infectie waar een vaderfiguur zijn dochter moet redden van een medische ingreep waar zijn dochter zelf voor gekozen heeft. Het draagt allemaal bij aan een hele onderdrukkende atmosfeer waar het duidelijk de bedoeling is dat de kijker hun hart even vastgrijpt en zich afvraagt of dat niet allemaal trager kan — en of dat allemaal wel moet.
Er is een infantilisering van mensen met autisme (en nu blijkbaar ook depressie) waar we ervan uitgaan dat deze mensen niet verantwoordelijk kunnen zijn voor hun eigen gedachten, identiteit, en handelingen.
En dan de focus op autisme en depressie. Er is een infantilisering van mensen met autisme (en nu blijkbaar ook depressie) waar we ervan uitgaan dat deze mensen niet verantwoordelijk kunnen zijn voor hun eigen gedachten, identiteit, en handelingen. Dat is, natuurlijk, ontzettend oneerlijk en speelt in op de onbewuste aanname dat mensen met autisme en depressie eigenlijk nooit echt volwassen kunnen zijn. Een ontzettend lelijke manier van denken waar we eigenlijk voorbij zouden moeten kunnen, als maatschappij.
De reportage spreekt niet van intersekse personen. Eventjes gewoon op wijzen. Intersekse personen kunnen bij de geboorte een geslachtsoperatie opgedrongen worden en dan gebeurt het vaak dat die later in hun leven hier diep ongelukkig mee zijn. Hebben die geen rechten, dan? Geen recht om gehoord te worden en vragen te mogen stellen?
Het idee dat jongeren transgender 'worden' als ‘vlucht’ is zo absurd dat ik het moeilijk vind om aan te kaarten
Het idee dat jongeren transgender 'worden' als ‘vlucht’ is zo absurd dat ik het moeilijk vind om aan te kaarten. 'Het is mogelijk dat een deel van de huidige stijging te wijten is aan een grotere aanvaarding, maar daar moeten andere factoren in meespelen dus is dat waarschijnlijk omdat de jeugd probeert te vluchten in de trans identiteit”, zegt CEBAM, het Belgisch Centrum voor Evidence Based Medicine, in de reportage. Alsof transgender zijn veiligheid brengt. Iedereen die twee minuten naar trans mensen in de media kijkt weet onmiddellijk dat dit een misvatting is, een misvatting uit ongeloof dat er echt zo veel trans personen zouden zijn. CEBAM mag misschien eens wat bewijs opgraven alvorens ze zo’n uitspraken doen.
Ook de balans van de reportage was er niet helemaal. Twee trans meisjes gelukkig in hun transitie. Twee non-binaire personen die later bedenkingen hadden bij hun transitie. Bell, de bekende detransitioner uit Engeland, komt ook even in beeld. En dan ik. Dat allemaal schetst een beeld dat het zo’n beetje half en half is. De helft is blij, de helft is ongelukkig.
Dat is héél ver van de waarheid. Zo bleek uit een Amerikaanse studie uit 2018 dat 97% van de trans personen, behandeld door chirurgen die bevraagd werden in de survey, tevreden zijn met hun transitie. Van de overige 3%, gaat 9 op de 10 terug op hun transitie, vaak niet uit persoonlijke overwegingen maar uit angst of druk uit de omgeving. Dit volledige gesprek hebben we hier, nu, omdat 0,3% van de trans gemeenschap mogelijk niet trans is. Als we dan kijken naar het percentage van de Belgische bevolking met een medische diagnose van genderdysforie, en dus niet de effectieve of geschatte cijfers — 0,033% dan spreken we over 1 persoon op een miljoen. Niet figuurlijk. Letterlijk.
Dus laat ons hier de lijn trekken. Laat ons nu zeggen “tot hier en niet verder.” Laat ons nu staan voor solidariteit en eerlijkheid.
Deze hele reportage is er uiteindelijk omdat de interviewer — en een steeds groter deel van de bevolking — er ergens bang voor is dat een heel klein deel van de bevolking spijt heeft van hun transitie.
Moesten we zo voorzichtig zijn bij elke medische stap, zouden we eigenlijk ook zwangerschap moeten afschaffen.
Het gaat hier niet over trans personen. Het gaat over een opgezweepte angst die is komen overwaaien uit Engeland, de VS, en waar men elders ook maar groeiende rechtse bewegingen kan vinden. Want er is het begrip dat dit onderwerp er een is waar de meeste mensen niet veel over weten, en dat is tot dusver in die landen een héél effectieve manier geweest om het anti-LGBTQIA2+ (of queerfobe, om het gemakkelijk te houden) sentiment door de deur te krijgen.
Het begint bij “bescherm de kinderen van hun keuzes.”
De volgende stap is “de volwassenen hebben misschien autisme, dus zouden die dat ook wel mogen?”
“Is transgender zijn een mentale aandoening? Zou gelijk welke medische transitie dan wel mogen?”
“Sociale transitie, dat schetst een gevaarlijk beeld voor kinderen, misschien toch liever niet.”
“En trouwens, die homo’s… zouden die wel mogen trouwen?”
Dit soort reportages, hier begint het. Dus laat ons hier de lijn trekken. Laat ons nu zeggen “tot hier en niet verder.” Laat ons nu staan voor solidariteit en eerlijkheid. Erkenning en aanvaarding in plaats van ons te laten opzwepen door mensen wiens job het is om je kwaad en angstig te krijgen en te houden.
Laat ons kinderen beschermen. Ook trans kinderen. Jullie kinderen. Iedereen verdient een kans om zichzelf te zijn.
Eigen verslaggeving