Persoonlijk versier ik mijn appartement liever met spookjesslingers en pompoenen dan met kerstbomen. Daardoor ben ik nog niet immuun tegen het cisgender-heteronormatieve familiebeeld dat in deze periode hoogtij viert. Onze LGBTQ+ broers, zussen en gesusters (bij gebrek aan een genderinclusieve term in het modern Nederlands grijpen we maar terug op het Middelnederlands, suggesties welkom) met families die hen niet aanvaarden kunnen hier extra gevoelig voor zijn.

Misschien zit je nu nog in de kast en durf je er niet uit, omdat je oom homofobe opmerkingen maakt. Misschien heb je een grootouder die niet begrijpt dat niet iedereen behoefte heeft aan een relatie. Of je hebt tegen je ouders gezegd dat je een vrouw bent maar ze willen dat je tijdens de feesten ‘normaal doet’ en een stropdas draagt. Misschien heb je een tante die je om de haverklap een ander dieet aanraadt, een nichtje die je angst voor het vuurwerk overdreven vindt of een broer die de afkomst van je lief niet goedkeurt. Weet dat je niet alleen bent!

Je gevoelens tellen

Het is vreselijk om (deels) terug in de kast te moeten kruipen omdat je directe omgeving je identiteit niet aanvaardt. Maar je identiteit is van belang, je gevoelens tellen, je bent je eigen persoon en je bent waardevol. Laat me dat laatste nog eens herhalen: je bent je eigen persoon en je bent waardevol.

Zorg voor jezelf en bewaak je grenzen; je bent geen slecht persoon als je niet naar een familiebezoek gaat om jezelf te beschermen. Alle familieleden op één avond zien is voor sommigen het equivalent van de pleister eraf trekken, voor sommigen is het gewoon niet haalbaar. Dat is oké.

Buddy’s

Besluit je om toch te gaan, of woon je bij je familie en kan je niet anders, is er niets mis met een plotse voorliefde voor de buitenlucht wanneer de discussie een transfobe wending neemt. Je hebt het recht om antwoorden te weigeren als je geen zin hebt in vervelende vragen over je liefdesleven. Ik kan de keren dat ik mijn werk al lachend mijn lief noemde niet meer op één hand tellen.

Het kan ook helpen om die lieve neef of hippe oma te vertellen dat je vanavond liever niet alleen wilt gelaten worden. Het buddysysteem werkt! Is er niemand in de familie die je tot bondgenoot kan bombarderen? Dan redt de technologie je; ik ben al jaar en dag de noodlijn voor een paar vriend(inn)en die het moeilijk hebben tijdens de feestdagen. Steek die gsm maar niet te ver weg.

Je goed voelen

Ik kan ook van harte aanraden om iets aan te trekken waarin je je goed voelt, of je omgeving die mening nu deelt of niet. Gaat die stap je iets te ver? Kies dan iets kleins, iets dat de anderen niet eens zullen opmerken. Lak je teennagels, doe een schattig enkelbandje aan of draag je favoriete ondergoed.

Als het even kan, voorzie voor en/of na familiebezoeken ook wat tijd om alles van je af te zetten. Doe in die tijd waar je behoefte aan hebt; soms wil ik niets liever dan een eindje rennen tot de longen uit mijn lijf barsten, soms kan ik me alleen maar in dekentjes, dekentjes en nog meer dekentjes wikkelen terwijl Dr. Frank-N-Furter me toezingt dat hij een “sweet transvestite of transsexual Transylvania” is. Luister naar je lichaam.

En de laatste tip die ik persoonlijk heb uitgeprobeerd en goedgekeurd: kom samen met je gekozen familie. Niet je hele familie is aangeboren. De huisgenote die samen met je in de wachtzaal zit tot de chirurg klaar voor je staat, is ook een beetje familie. Net als de persoon met wie je emmertjes ijscrème uitlepelt wanneer een van je partners je heeft gedumpt. En de vriend die je hand vasthoudt terwijl je die gigantische rugtattoo laat zetten. De kerel die je leerde scheren omdat je vader enkel zijn kleine meisje ziet, en niet de bère van een vent die je bent. En laten we de vriendin niet vergeten die je veilig thuisbracht na een extra wild feestje. Familie is meer dan bloedbanden.

Nood aan steun en je hebt internet? De Holiday Moms zijn er om je te helpen! ‘Your Holiday Mom’ is een project dat moeders samenbrengt die LGBTQ+ kinderen, jongeren en volwassenen een hart onder de riem steken tijdens de feesten. Dichter bij huis is er de Holebifoon.