Het hokjesdenken heeft me altijd zowel gefascineerd als geïrriteerd, maar wat me voornamelijk opvalt is dat het meer en meer een generatieconcept blijkt te zijn. Zo kijk ik met onverholen bewondering naar ‘de jeugd van tegenwoordig’ die fluïditeit - in zowel gender als in levensvisie - als de normaalste zaak ter wereld beschouwt. 

Ik denk aan kunstenaars zoals de Belgische Stef Van Looveren, wiens video-installaties, foto’s en collages zich loskoppelen van het klassieke binaire keurslijf en die een dialoog aangaan met het maatschappelijk bepaalde concept van gender. Of Martin(e) Gutierrez, die haar veelvuldige metamorfoses - van onderwerp naar kunstenaar naar muze - documenteert en daarmee de persoonlijke en de collectieve identiteit en de genderrollen binnen een relatie onderzoekt. 

Simon(e) van Saarloos, jongste ‘Zomergast’ ooit en voorstander van polyamorie. In haar boek ‘Het monogame drama’ spreekt ze over monogamie als een ‘contraproductieve houding die slechts een verstikkende uiting is van onze hang naar veiligheid’. Ze spelt haar naam Simon(e) en zegt daarover: “Ik zet mijn E graag tussen haakjes omwille van een meer poëtisch argument, namelijk dat alles wat bepalend en van grote betekenis is, misschien wel tussen haakjes plaatsvindt.” 

De toekomst is genderloos en hun impact en kracht is bijgevolg niet verwonderlijk

Ook maatschappelijk valt me de verschuiving van de oude patronen op. Als ik naar beelden kijk van Anuna De Wever en Greta Thunberg zie ik hen omringd met jongens die er zo te zien weinig last van hebben dat hun voortrekkers vrouwen zijn. Die hen niet aan de kant duwen omdat zij het, als man, toch beter kunnen uitleggen. Zelfs de leuze ‘de toekomst is vrouwelijk’ is niet aan hen besteed, want ze denken groter dan dat. Zij, met zijn allen, hebben de magische formule ontdekt waarmee je bij- van hoofdzaken onderscheidt. De toekomst is genderloos en hun impact en kracht is bijgevolg niet verwonderlijk. 

Niet alleen op het vlak van gelijkheid, maar ook op het vlak van lijf en leden maken jongeren beslissingen die spreken over zelfexpressie en over een diep inzicht in wie ze zijn en willen worden. Jongens worden niet enkel meisjes en omgekeerd, maar ook alles daartussenin wordt herdacht.

Ik applaudisseer echter voor hun moed, hun doorzettingsvermogen en hun vanzelfsprekende overtuiging hun eigen weg in te slaan

De wetenschap hobbelt ondertussen als een oud paard achter de vooruitgang. Nog niet bij machte buiten de binaire norm te denken en dus ook niet in staat te begrijpen waarom een vriendin van me testosteron neemt zonder een geslachtsverandering te willen ondergaan. We spreken haar ondertussen aan met ‘hij’ en de baard staat hem goed. Of die prachtige vrouw die ik onlangs leerde kennen, die besloten heeft geen afstand te doen van haar penis.

De hokjesdenker en regeltjesmaker duizelt bij zoveel keuzes en eigenzinnigheid en Kafka laat zich gelden wanneer alles concreet moet worden gemaakt en op papier gezet. Ik applaudisseer echter voor hun moed, hun doorzettingsvermogen en hun vanzelfsprekende overtuiging hun eigen weg in te slaan. Mij hoor je niet zeggen dat het vroeger beter was of dat de jeugd niet weet wat ze wil, integendeel, ik bekijk hen vol bewondering en hoop dat iedereen een voorbeeld aan hen neemt. 

Ik kijk met open vizier en blijheid naar die meisjes en jongens van nu, die gelijkheid meer en meer als vanzelfsprekend beschouwen

Het is een groot verschil met de generaties voor hen en het binaire concept dat wij van onze ouders en grootouders hebben meegekregen. Ik ken bijvoorbeeld veel neurotische mannen. En onzekere mannen. Maar ik kan me er geen enkele bedenken die, wanneer gepresenteerd met het glazen muiltje, geen verhaal klaar heeft waarom het ondanks alle twijfel de perfecte maat is.

Wanneer het over macht gaat, zijn vrouwen lange tijd chronisch ambivalent geweest. Omdat we - ook in die zeldzame momenten van macht - steeds moeite hadden met het te nemen voor wat het was. Omdat het zo ongekend was. En zo oncomfortabel. 

Ik wijs hier echter niet met de vinger naar mannen, noch naar vrouwen. Dat zou te makkelijk zijn, want ik erken zowel de strijd als de verworvenheden. Maar ik kijk wel met open vizier en blijheid naar die meisjes en jongens van nu, die gelijkheid meer en meer als vanzelfsprekend beschouwen. Cynisme heeft geen bestaansrecht meer en angst is altijd al een slechte raadgever geweest. Dus misschien moeten we ons massaal proberen over te geven aan die golf van fluïditeit. Het is niet dat we iets te verliezen hebben.  

En of ik nog lesbisch ben? Zodra iemand me kan uitleggen waarom dat echt uitmaakt, zal ik daar in alle eerlijkheid op antwoorden. Tot die tijd schaar ik me bij diegenen die de toekomst uitmaken.

Fleur Pierets is schrijver, kunstenaar, activist en publiceert het online magazine Et Alors? Begin september komt haar eerste boek ‘Julian’ uit bij Das Mag.