Primeur op de Vlaamse tv: Trans jongen Emile vertolkt trans jongen Lewis in Ketnetreeks '4eVeR'
Trans rolmodellen: ze zijn in Vlaanderen nog altijd op één hand te tellen. Wel Jong Niet Hetero pakte vorig jaar nog uit met een mooie campagne die het belang van representatie van LGBT+ personen in de media letterlijk in de kijker zette. Maar er hangt verandering in de lucht: sinds deze week is trans jongen Emile Jacobs te zien in de serie '4eVeR' op de jongerenzender Ketnet.
De serie vertelt het verhaal van vier tieners en hun omgeving. Jacobs is zelf trans en speelt trans jongen Lewis. Bij Lewis’ eerste verschijning op beeld vertelt hij ook onmiddellijk dat hij transgender is, en van school veranderde omdat hij op zijn vorige school gepest werd.
Jacobs vertelde tijdens het Radio 1-programma 'Bij Debecker' dat zijn eigen coming-out gelukkig beter verliep: “Ik kijk op naar Bo Van Spilbeeck: ze heeft mij een mentale boost gegeven om uit de kast te komen in de klas. Zonder haar stond ik niet waar ik nu sta. En ik heb geen negatieve reacties gehad, ik heb hier geen spijt van. Ik ben blij hoe het gegaan is.”
Representatie noodzakelijk
Voor de Vlaamse televisie is het de allereerste keer dat een trans rol ook effectief door een trans persoon vertolkt wordt. En dat is belangrijk. In de eerste plaats omdat wereldwijd trans rollen nog vaak door cis personen worden opgenomen.
Dat is jammer, want het geeft veel trans personen indirect de boodschap dat zij zelf hun eigen verhaal niet kunnen of mogen brengen. Daarnaast worden trans personen in de kunstwereld vaak als een rariteit gezien en gediscrimineerd door hun cis collega’s en moet er nog volop gewerkt worden aan gelijke kansen voor trans acteurs, regisseurs, producers, ...
De blijvende onderdrukking van trans personen in onze samenleving maakt het des te belangrijker om hen altijd een stem te geven als er over hen gepraat wordt. Ten laatste zorgen cis regisseurs, acteurs en producers (vaak onbedoeld) voor misrepresentatie en de bekrachtiging van stereotypes omdat zij zelf niet voldoende geïnformeerd zijn over het onderwerp.
Jonge transgenders helpen
In De Morgen vertelt Jacobs dat hij een voorbeeld wil zijn voor trans jongeren: “Ik wil trans-zijn bij het Ketnet-publiek bespreekbaar maken. En ik wil jonge transgenders helpen eindelijk zichzelf te zijn, net zoals Bo (Van Spilbeek, VTM-journaliste, red.) en Mats (De Leender, In 2016 verscheen deze trans jongen in het VTM-programma 'Over De Streep', dat over mentale gezondheid bij jongeren ging, red.) mij hebben geholpen. Ze moeten weten dat ze er niet alleen voor staan.”
Ik heb er geen probleem mee dat Victor Polster in de film 'Girl' de rol van Lara heeft vertolkt - Emile Jacobs
Is het voor hem belangrijk dat enkel trans acteurs trans rollen spelen? “Ik vind het belangrijk dat trans acteurs die rollen spelen. Maar ik heb er bijvoorbeeld geen probleem mee dat Victor Polster in de film 'Girl' de rol van Lara heeft vertolkt. De gevoelens en het verhaal kwamen zo echt over, dat ik absoluut geen probleem had met het feit dat Victor een cis-jongen is.”
Bewuste keuze van Ketnet
Uit verschillende hoeken klinkt kritiek op de inclusie van een trans personage in de Ketnetserie. Ketnet zelf blijft er echter bij dat het echt belangrijk is. In 'Bij Debecker' benadrukt Annemie Gulickx, aanbodverantwoordelijke van Ketnet dat het gaat om een bewuste keuze, die past binnen het belang dat Ketnet hecht aan diversiteit.
Ik schrik er eigenlijk van dat mensen dit zien als een probleem - Annemie Gulickx
"Ik schrik er eigenlijk van dat mensen dit zien als een probleem. We hebben ervoor gekozen om plaats en tijd te maken om het hierover te hebben. We zoeken altijd onderwerpen die leven bij kinderen tot twaalf jaar. We willen dat kinderen zich herkennen in wat ze zien. Dit is iets wat bestaat: niet iedereen voelt zich hetzelfde en dat is goed. Wij willen kinderen op een juiste manier tonen wat er leeft. Want ze zien hoe dan ook allerlei dingen zonder context via het internet. Dit heeft niets te maken met een onderwerp zogenoemd hypen."
Jacobs is het eens: “Trans personen zijn absoluut geen hype. Wij zijn mensen die proberen onszelf te zijn ondanks het feit dat we elke dag met vooroordelen moet leven. We zijn er, we bestaan en we zijn gewone mensen, geen hype.”
Gay-Straight Alliance
Nog niet zo lang geleden liep Jacobs nog school op Don Bosco in Haacht. De school startte in 2017 een Gay-Straight Alliance (GSA), die acties organiseert om het welbevinden van holebi- en transleerlingen te verbeteren. Ze maken van de school een veilige en aangename omgeving voor holebi- en trans jongeren, en tonen aan dat diversiteit voor iedereen een meerwaarde is. Vorig jaar waren ze nog genomineerd voor de Çavaria Campaign Award.
Katrien De Groot, één van de leerkrachten achter de GSA, glimt van trots: “Emile is altijd nauw betrokken geweest bij de GSA-werking op school. De opstart van het project, de Çavaria-nominatie op SPARKLE, de acties, ... Nu nog steeds probeert hij aanwezig te zijn op onze vergaderingen. We zijn onwaarschijnlijk trots op hem! Hij is absoluut een voorbeeld en pionier voor vele jongeren vandaag in Vlaanderen."
We moeten onze LGBT+ scholieren blijven steunen en voor een veilig schoolklimaat zorgen - Katrien De Groot
"Het sterkt ons ook in de noodzaak van het bestaan van onze GSA en het zichtbaar en bespreekbaar maken van het transgender-thema in de klas", vervolgt De Groot. "We moeten onze LGBT+ scholieren blijven steunen en voor een veilig schoolklimaat zorgen. En zo’n dag als gisteren, zo’n dag vol emotie en trots, dat sterkt me alleen maar in deze missie… ”
Emile Jacobs is trouwens niet de enige die deze week als nieuw potentieel rolmodel het beeldscherm in Vlaamse huiskamers siert: vrijdag zendt VTM de eerste aflevering van de nieuwe reeks van 'The Voice van Vlaanderen' uit. Een van de deelnemers is trans man Stefaan Degraeve.
Zit je zelf met vragen rond gender of seksuele voorkeur? Lumi biedt een luisterend oor. Bellen kan op maandag, woensdag en donderdag van 18u30 tot 21u15 op het nummer 0800 99 533. Of je kan mailen naar [email protected]. Op maandag, woensdag en donderdag kan je via lumi.be, chatten van 18.30 tot 21.15 uur.
Voor vragen rond zelfdoding kan je 24/7 terecht bij de zelfmoordlijn op het nummer 1813. Je kan ook mailen of chatten via zelfmoord1813.be.
Eigen verslaggeving, Bij Debecker, De Morgen