Grenzeloos is een stuk van theatervereniging Spot On. “Samen met enkele vrienden heb ik deze groep vier jaar geleden opgericht in Leuven”, vertelt Steven, schrijver en regisseur bij het gezelschap. “We zijn allemaal ontzettend gepassioneerd door theater. Elk jaar maken we in samenwerking met het Holebifilmfestival een voorstelling rond holebithema’s. We hebben intussen een grote vaste kern, maar elk jaar mogen we ook nieuwe leden verwelkomen.”  

Schrijnende toestand

De voorbije jaren maakte Spot On vooral komedies, maar dit jaar gooien ze het over een andere boeg. “Toen ik enkele jaren geleden voor het eerst de nieuwsberichten zag over de erbarmelijke toestand van holebi’s in Tsjetsjenië brak mijn hart”, gaat Steven verder. “Ik was daar zo door aangedaan. Ik vond dat ik mijn steentje moest bijdragen om deze situatie onder de aandacht te brengen. Zo is het idee ontstaan om er een theatervoorstelling rond te maken.” 

In Grenzeloos ontmoet een Belgisch homokoppel een Tsjetsjeens homokoppel op de pride in Berlijn. Het stuk gaat over de confrontatie tussen hun twee uiteenlopende leefwerelden. Om zich beter te kunnen inleven, is de vereniging ook gaan praten met enkele Tsjetsjeense vluchtelingen. “We zijn met hen in contact gekomen via Vlaams parlementslid Piet De Bruyn (N-VA)”, legt Steven uit. “Hij heeft een rapport geschreven voor de Europese Commissie dat internationale actie tegen misdaden tegen holebi’s mogelijk maakt. In die context heeft hij contact gehad met enkele vluchtelingen. Die waren ook bereid om met ons in gesprek te gaan, omdat ze het doel van onze voorstelling zo mooi vonden.” 

Bedreigd en beschoten

De confrontatie met de vluchtelingen was heel intens. “Verschillende verhalen lieten een diepe indruk op me na, maar eentje is me toch heel erg bijgebleven”, vertelt Steven. “Een van de vluchtelingen werd thuis in elkaar geslagen en bedreigd door een vijftiental mannen in militaire kledij. Onder bedreiging van een kalasjnikov moest hij toegeven dat hij homo was. Vervolgens sloten ze hem op in de koffer van een auto. Uiteindelijk kon hij ontkomen omdat een van de bendeleden wist dat zijn familie een hoge positie bij de overheid bekleedde. De mannen deden de koffer open en dwongen hem om weg te lopen. Omdat de jongen zo bang was, wist hij niet meteen wat te doen. Hij was verstijfd van angst. Om hem wat sneller te doen lopen, beschoten ze hem opnieuw met kalasjnikovs. Da’s toch gewoon onvoorstelbaar. Beschoten worden omdat je homo bent. Dat heeft mij echt diep geraakt.”

Die verhalen deden Steven inzien dat de voorstelling broodnodig is. “Bovendien zag ik ook in mijn directe omgeving nog veel onbegrip over deze situatie. Mensen lezen de krantenartikelen, maar staan er niet verder bij stil. En dan hoor ik opmerkingen als: “Waarom outen ze zich, als ze weten welke vreselijke dingen er hen boven het hoofd hangen?”. Da’s zo’n foute redenering. Iedereen moet het recht hebben om zichzelf te kunnen zijn.” 

Ook bij ons is er volgens Steven nog werk aan de winkel. “In België hebben holebi’s veel rechten: we mogen trouwen, kinderen krijgen, noem maar op. Maar dat wil niet zeggen dat holebi zijn overal maatschappelijk aanvaard is. Onlangs is er nog een gaybashing geweest in Leuven. En ook tijdens de pride in Antwerpen zijn holebi’s aangevallen. Dat durven we wel eens vergeten. Zelf ben ik nog nooit fysiek of verbaal aangevallen, maar ik merk soms wel vieze blikken op als ik over straat wandel. Die houden mij tegen om bijvoorbeeld hand in hand te lopen met mijn vriend. En ook dat zou eigenlijk niet mogen.” 

Mobiele installatie 

Hoewel Grenzeloos de zware thema’s niet schuwt, wil Steven vooral een boodschap van hoop brengen. “Als we er iets aan doen, kunnen we de situatie verbeteren. We mogen niet opgeven. Daarom hebben we ook een nevenproject opgestart, in samenwerking met Holebihuis Vlaams-Brabant en met financiële ondersteuning van Take Care van çavaria. We hebben een mobiele installatie gemaakt, met onder andere infographics, krantenartikelen en getuigenissen over de situatie in Tsjetsjenië. Daarmee willen we Vlaanderen doorkruisen.” 

Grenzeloos gaat in première op woensdag 7 november in 30CC/Wagehuys in Leuven. De muziek bij het stuk wordt verzorgd door Julie Helsen, die een dik jaar geleden scoorde met haar cabaretvoorstelling Mens. Tickets zijn te koop via www.spotontoneel.be.