Eerst en vooral moet worden gezegd dat Gents productiehuis Marmalade en zender Vier niet alle touwtjes in handen hebben als het over deze gevangenisreeks gaat. ‘Gent West’, waarvan het tweede seizoen nu loopt, is de Vlaamse bewerking van de Australische tv-reeks Wentworth. De reeks loopt o.a. ook in Nederland op SBS 6, onder de naam ‘Celblok H’.

Ook geen trans actrice in de moederreeks

Marmalade volgt met andere woorden de verhaallijnen en het plot van de ‘moederreeks’ in Australië. Zowel in de originele als in de Nederlandse versie speelt een heteroseksuele man het trans personage in de serie. In ‘Wentworth’ vertolkt acteur Socratis Otto de rol van Maxine Conway. Bij ons werd het personage omgedoopt tot Axelle Van Haver.

Vier geeft zelf toe dat er nog nooit trans acteurs te zien waren in series die op de zender geprogrammeerd stonden. Leen Dendievel speelt als cis vrouw de trans vrouw Kaat in ‘Thuis’, terwijl Emile Jacobs voor een ‘Vlaamse primeur’ zorgt door als trans jongen mee te spelen in een Ketnet-reeks.

Beste vertolking

Interessant genoeg om van Vier te weten te komen hoe de casting voor ‘Gent West’ is verlopen. Programmamanager Fictie & Comedy Klaas Cockx stond ZIZO graag te woord. Cockx stak zijn licht op bij de productieleiding in Gent. “De casting voor Axelle dateert al van twee jaar geleden. Op dat moment was bij de verantwoordelijke geen professionele trans actrice bekend die in aanmerking zou kunnen komen. Acht acteurs deden auditie en Sebastien Dewaele zette de beste vertolking neer”, zegt hij.

Acteren is een métier, dat talent en ervaring vereist - Klaas Cockx

Ik kweekte ook nooit weed

Dat het gevoelig kan liggen om geen trans acteurs te zoeken of te selecteren voor bepaalde rollen, begrijpt de tv-maker. Maar volgens Klaas Cockx mogen we niet vergeten dat het hier in de eerste plaats om acteren gaat. “Het is een métier, dat talent en ervaring vereist.”

‘Gent West’-acteur Sebastien Dewaele beaamt dat als we hem kort spreken. “Ik hoop dat ik niemand tegen de borst stoot met mijn vertolking van Axelle. Dat zou ik niet willen. Als acteur vragen ze me om op overtuigende manier een rol neer te zetten. Deze keer is dat een transgender. Ik heb zelf ook nooit weed gekweekt (Sebastien speelde mee in Eén-serie ‘Eigen Kweek’, red.) en toch speelde ik zo’n personage op tv”, verduidelijkt hij.

Heeft de acteur contact gehad met trans personen? “Nee, dat niet”, zegt hij. “Toen ik de auditie ging doen, was ik volop aan het repeteren voor een theaterstuk waarin ik een homo moest neerzetten. Ik weet dat je dat niet met elkaar moet vergelijken, maar ik heb toch al die ervaring gebruikt.”

Actiever zoeken naar trans acteurs

Volgens programmamanager Klaas Cockx is er bereidheid om samen te werken met professionele tranS acteurs. ”Als we op hun een beroep kunnen doen, dan nodigen we deze acteurs zeker uit voor toekomstige audities”, laat hij weten.

Het lijkt het me gepast dat producties niet alleen met een open castingprocedure werken, maar ook een stapje verder gaan door contact op te nemen met organisaties als Transgender Infopunt en çavaria om de zoektocht naar de geschikte persoon voor de rol op zijn minst te verbreden - Florian Vanlee

Wringt daar het schoentje? Omdat er momenteel weinig Vlaamse trans acteurs zijn, zou een extra inspanning van tv-producties wel op zijn plaats zijn. Florian Vanlee voert voor zijn doctoraat aan UGent onderzoek uit naar de representatie van seksuele- en genderdiversiteit in Vlaamse televisiefictie. Hij geeft tekst en uitleg. “Hebben ze actief stappen ondernomen om een transactrice te vinden?”

Contacteer organisaties

“Het lijkt het me gepast dat producties niet alleen met een open castingprocedure werken, maar ook een stapje verder gaan door contact op te nemen met organisaties als Transgender Infopunt en çavaria om de zoektocht naar de geschikte persoon voor de rol op zijn minst te verbreden”, geeft Vanlee als mogelijke oplossing.

De doctoraatsstudent benadrukt langs de andere kant dat we moeten opletten met de stelling dat alleen trans personen zulke rollen mogen spelen. “Dan zouden er veel minder transverhalen in mainstream televisie en film aan bod komen, wat een weinig zichtbare groep nog meer in de vergetelheid zou duwen.”

Coming-out op nationale televisie

Bij een rol in een dagelijkse soap of populaire serie komt snel veel meer kijken dan enkel en alleen acteren. “Kijk naar de personages van Kaat Bomans in ‘Thuis’, of Axelle in ‘Gent West’. Als trans acteur betekent dit een coming-out op nationale televisie en plotsklaps een nationale bekendheid worden – met alle drukte die ermee gepaard gaat. Het zou schitterend zijn als trans personen dit willen doen, maar je wel toegeven dat zoiets een grote inspanning vraagt”, is het besluit van Florian Vanlee.

Inspanningen doen, is misschien de beste manier om deze kwestie te benaderen. Het zou niet slecht zijn voor zowel de transgemeenschap als de tv-wereld om met elkaar in contact te komen. Ga het gesprek aan. Zoals aangehaald kunnen bepaalde organisaties daarin een sleutelrol opnemen. En wie weet duikt er dan ooit een trans actrice op als de vergeten zus van Marie-Rose in ‘Familie’.