Inderdaad, Japans-Brits. Rina Sawayama, geboren in Japan, verhuisde op vijfjarige leeftijd naar het Verenigd Koninkrijk. Daar had ze niet de makkelijkste jeugd: ouders die door een moeilijke scheiding gingen, rebelse tienerjaren, depressie, automutilatie, in de knoop liggen met haar identiteit en eetstoornissen. Met haar Japanse roots en moeder waarmee ze samenwoonde, had ze moeite om haar plek in een door witte mensen gedomineerde samenleving te vinden, vertelde ze in een profielinterview met Pitchfork. Het zijn deze obstakels die ervoor zorgden dat haar debuutalbum ‘SAWAYMA’ het licht zag. Volgens Sawayama zelf haar meest persoonlijke werk tot nu toe. Toch gaat ze al langer mee in de muziekindustrie dan enkel deze plaat.

RINA

Voor ‘SAWAYAMA’ was er de EP ‘RINA’ samen met een handvol singles die eraan voorafgingen. Het was dit mini album die de Britse een one to watch maakte bij menig muziekcritici. Zo hard zelfs dat het als EP van het jaar 2017 werd uitgeroepen door de invloedrijke online criticus Anthony Fantano. Op zijn YouTube-kanaal met 2,11 miljoen abonnees omschreef hij ‘RINA’ als “the most vibrant, colorful, and instantly catchy pop EP of the year.”

Deze verzameling van acht nummers vertelde een liefdesverhaal in de tijden van het internet. Over het schuilgaan achter een computerscherm, met nummers als ‘Cyber Stockholm Syndrome [1] ’, een titel die boekdelen sprak, en het behouden van relaties in tijden van sociale media. Met een duidelijke 2000’s throwback-vibe wist Sayama haar handelsmerk samen te stellen.

Coming out

Na de EP werd het even stil. Enkel de valentijnsspecial single ‘Valentines (What’s It Gonna Be)’ verscheen nog tot de impactvolle single ‘Cherry’ uitkwam. Impactvol, maar dan net op een persoonlijk vlak. Het was met dit nummer dat de zangeres naar de wereld uit de kast kwam als panseksueel. In het lied bezong ze een persoon die haar gevoelens gaf die ze nooit eerder voelde. Het nummer ging gepaard met een videoclip waarin de zangeres, met een gezicht als een lege canvas evolueerde naar haar glorieuze zelf, uitgedost met veren en extravagante make-up. Een transformatie die symbool stond voor de wedergeboorte van de artieste na haar coming out en de vrijheid die ze erdoor ervoer.

De video toonde een intense strijd tussen de zangeres en de dansers rond haar, met Sawayama die enkel sterker uit deze strijd voortkwam. De video fungeerde niet alleen als visuele ondersteuning voor het nummer, maar werd ook gezien als een viering van queerness. Iedereen op de set was namelijk van een andere etniciteit én queer. Voor Sawayama was de video zowel een viering van vrouwelijkheid als van de kracht die in tederheid schuilging. In intieme kring was Rina Sawayama al langer openlijk panseksueel, maar het was pas met ‘Cherry’ dat ze het met de wereld deelde.

Strijdlustige metgezel

Sinds haar coming out had Rina Sawayama zich als strijdlustige voorvechtster bewezen voor de LGBTI+-gemeenschap. Ze stond al meerdere keren op de cover van Gay Times Magazine. Datzelfde magazine benoemde haar onlangs als hun ‘Elevate Artist’. Dat is een samenwerking met Apple Music om queer artiesten, die op het punt staan in de mainstream door te breken, een plek in de spotlight te geven. Ook verscheen ze op het einde van 2019 in de zogenaamde ‘Qweens Speech’ van LGBTI+-icoon Munroe Bergdorf. Het is een video waarin zij samen met anderen uit de LGBTI+-gemeenschap Groot-Brittannië en de wereld aanspraken over de huidige toestand van deze gemeenschap en waar mogelijks nog steeds de schoentjes wringen. Naast Rina Sawayama verschenen in 2019 ook Sam Smith, Tom Rasmussen en Kai-Isaiah Jamal in de video.

Voor Sawayama was de motivatie om zich over haar seksualiteit uit te spreken van persoonlijke aard. Voor haar, zijnde van Oost-Aziatische afkomst, waren er tijdens haar jeugd weinig rolmodellen waar ze naar op kon kijken. Afwijken van de heteronorm was in die cultuur niet meteen iets waar openlijk werd voor uitgekomen. In een interview met Oyster Magazine zei ze dat het mogelijks oké is voor een witte man om homoseksueel te zijn in een Oost-Aziatisch huishouden, maar dat het voor lesbiennes of biseksuele vrouwen een compleet ander verhaal is. Daarom dat een nummer als ‘Cherry’ zo belangrijk was voor de zangeres.

Nummers met diepgang

Een grote aanloop van enkele jaren maakte de zangeres naar haar debuutalbum. Een glorieus werk van dertien nummers waarin, zoals de titel al deed vermoeden, het Sawayama-DNA nog sterker door verweven zat dan eerder werk. Voor de LP dook de zangeres diep in haar persoonlijke familiegeschiedenis, haar jeugd en de perikelen die daarbij kwamen kijken en haar chosen family waar ze zich nu mee omringt.

Sawayama zei eens dat ze popmuziek wilde maken waar een betekenis achter zit. Popmuziek werd vaak afgeschilderd als een lege huls en dat is net waar de zangeres tegenin wilde druisen. Dat deed ze al met haar EP ‘RINA’, waar ze liefde in het digitale tijdperk verpakte in zeemzoete popbeats. Meer van dat konden we verwachten op haar debuut. Zo bracht ze al de single ‘XS’ uit. Op het eerste gezicht klonk het als een nummer dat zo uit de catalogus van Ariana Grande of Lady Gaga kon worden geplukt. Toch zat er een bijtende kritiek naar het kapitalisme in verborgen. Een boodschap of diepgang die bij menig popfenomenen maar al te vaak achterwege bleef.

Haar DNA vertaald ze naar muziek en ze is klaar om zich 100% puur en eerlijk met de wereld te delen

Ook genderrollen werden in ‘Commes Des Garçons (Like The Boys)’ onder handen genomen, een nummer dat sterke Kanye West-trekjes vertoond. En ‘STFU’ is dan weer een uitlating van frustraties door microaggressions en anti-Japanse opmerkingen die Sawayama persoonlijk al meemaakte. Waar ‘XS’ en ‘Commes Des Garçons (Like The Boys)’ vooral richting pop gingen, sloeg ‘STFU’ een ander steegje in, namelijk dat van de nü metal.

Het was vooral de single ‘Chosen Family’ die Sawayama een warm hart toedroeg. De single was een ode aan haar LGBTI+-vrienden waar zij een nieuwe thuis bij vond. Het nummer opende toepasselijk met de vraag “Where do I belong?”. Chosen family is een veelgebruikte term door leden van de gemeenschap om te verwijzen naar de groep mensen waar hij/zij/die zich comfortabel bij voelt en als familie aanziet.

Haar debuut beloofde te zijn wat de Japans-Britse had beloofd dat het zou zijn: een testament aan wie zij is, waar ze vandaan komt en waar zij heengaat. Haar DNA vertaald ze naar muziek en ze is klaar om zich 100% puur en eerlijk met de wereld te delen. De LGBTI+-gemeenschap is een toegewijd lid rijker die streeft voor een betere wereld waar iedereen zichzelf kan en mag zijn. De toekomst van pop werd zo weer net dat tikkeltje meer queer, and we’re here for it.

Het nieuwe album kan je nu op Spotify beluisteren.