getuigenis
Autistische mensen zien soms door de bomen het bos niet meer
In een knusse achterbuurt in het Gentse woont een vree geestige meiske. Liliana (30) had me gecontacteerd nadat ze via een gemeenschappelijke vriend mijn oproep had gezien op Facebook. Ik zit tegenover haar op het voetenstuk van een L-zetel. De rest van de zetel ligt bezaaid met knuffels. Ergens onder die hoop plushies zit Liliana ook nog ergens. "Knuffels zijn zacht, en ze zien er zo lief uit."
Het interview was nog maar net begonnen en ik kreeg al een terechte opmerking nadat ik aan haar vroeg om haarzelf eens kort voor te stellen: "Zo van die open vragen, daar heb ik het moeilijk mee." Tijdens de drie jaar dat je journalistiek studeert, leer je dat je gesloten vragen zo veel mogelijk moet vermijden. Die zouden de interviewee afremmen in haar antwoord. Maar goed, boodschap ontvangen. Geen open vragen meer vanaf nu.
Kans op stage
“Momenteel ben ik werkzoekende. Via de VDAB ben ik in contact gekomen met GTB, een dienst die mensen met een beperking aan een job helpt. Zij hebben dan op hun beurt contact opgenomen met Divergent. Ik heb nu een kans gekregen om stage te lopen bij een Gents onderzoekscentrum. De werkgevers zouden daar rekening houden met mijn autisme door me uit te leggen wat ik specifiek moet doen. Het is een geaccrediteerd labo met zeer specifieke protocols. Daar zal dus geen verwarring mogelijk zijn."
Thesis
“Van opleiding ben ik bio-ingenieur, al heb ik daar bijna dubbel zo lang over gedaan dan normaal. Tijdens mijn studies ben ik in een zware depressie gesukkeld. Na twee jaar was ik genoeg hersteld en kon ik de opleiding hervatten. Ik moest alleen terug voor mijn thesis. Dat was zo’n groot project, ik liep er helemaal in verloren. Gelukkig heeft Saar, mijn vriendin, me heel goed gesteund en begeleid. Op de unief was er wel een (voorzienings)begeleider, maar zij had niet genoeg tijd om me door het hele proces te gidsen. Het was gewoon te veel informatie in één keer. Autistische mensen zien vaak door de 'bladeren' het bos niet meer (de correcte uitdrukking is 'door de bomen het bos niet meer zien, red.). Ik heb mensen nodig die mij eraan herinneren dat ik best eerst een stam zet voor ik aan de bladeren begin.”
Hoog- of laagfunctionerend
“Tijdens mijn depressieve periode werd autisme vastgesteld. Ik was toen eind de twintig, redelijk laat dus. Blijkbaar ben ik een ‘hoogfunctionerende autist’. Maar dat zie je niet altijd, want de meeste symptomen worden vermomd door mijn hoge intelligentie. En een uitstekend gevoel voor humor, natuurlijk. Toch vind ik het een beetje een rare term, 'hoogfunctionerend'. Het betekent dat je 'normaal' kunt functioneren in de maatschappij. Het is geen term die echt iets omschrijft. Ik kan bijvoorbeeld heel lekker koken, dus op dat vlak ben ik hoogfunctionerend. Waar ik minder goed in ben is bescheiden zijn, dus dan zou ik weer laagfunctionerend zijn."
Ongeschreven regels
"Autistische mensen worden vaak afgeschilderd als onbeleefd, omdat we niet direct al de vooropgestelde ‘regeltjes’ volgen. Dat is niet uit kwade wil. Who cares als je niet de gepaste handeling op het gepaste moment gebruikt? Hoe ik bijvoorbeeld afscheid neem, hangt af van mijn mentale status. Lichamelijk contact vind ik soms moeilijk, dus meestal wuif ik mijn vrienden gewoon uit. Als ik een goede dag heb, durf ik al eens een knuffel geven. Dat is een kracht van het autisme, dat je die regeltjes makkelijker in vraag stelt. Het zou fijn zijn als men daar iets flexibeler mee om zou gaan."
Rollenspel
"Heb ik trouwens al verteld dat ik transgender ben? Tijdens mijn puberteit voelde ik me al niet goed in mijn eigen lichaam. Bij mijn ouders voelde ik me ook niet gesteund. Depressie is niet iets zoals een griepje waarbij je opstaat met een verstopte neus. Om dat te genezen bestaat er neusspray. Ik geloof niet dat een depressie opgeklaard kan worden met alleen een antidepressivum. Ik ben ervan overtuigd dat er zich meer afspeelt dan alleen een gebrek aan een bepaalde stof in de hersenen. En zolang zekere omgevingsfactoren niet weg zijn, is het risico op hervallen groot. Ik zal daar mijn hele leven voor moeten oppassen.
"Ik had vroeger ook een game-verslaving. Het hielp me vooral om met het leven om te kunnen gaan. Vroeger speelde ik van ’s morgens tot ’s avonds spelletjes op de computer. Vooral fantasy RPG’s. Dat zijn spelen waarin je een personag kan maken en helemaal opgaan in het verhaal. Met het transgender zijn, was het leuk om een vrouwelijk karakter aan te maken. Het voelde aan als een opluchting. Ik besefte dat er een wereld bestond waar ik mezelf kon zijn, zonder dat ik me ervoor moest verontschuldigen."
Dungeon master
"Toch zijn er nog limieten in een computerspel, omdat de ontwerpers het spel op een bepaalde manier gemaakt hebben. Daarom speel ik graag 'Dungeons and Dragons' (een rollenspel in een fantasiewereld, geleid door een verteller, of dungeon master). Daar kan ik als dungeon master een verhaal schrijven in een wereld die werkt volgens mijn logica."
Tot slot vraag ik aan Liliana of ze advies heeft voor mede-autisten die zich niet helemaal thuis voelen in de maatschappij. "Zoek mensen op die hetzelfde doormaken, of met gemeenschappelijke interesses. Er zijn meer mensen met autisme dan je denkt."
Deze tekst verscheen eerder op Sofie's blog: http://www.philosofie.be
Bron:
Eigen verslaggeving
Lees meer over:
Gerelateerd nieuws: