Met spijt in ons hart delen we mee dat ZIZO, het (online) magazine van çavaria, er na bijna 30 jaar mee ophoudt. Wil je weten waarom? Je leest er hier meer over. Çavaria blijft via al hun communicatiekanalen inzetten op mooie verhalen en LGBTI+ nieuws. Wil je op de hoogte blijven? Schrijf je dan hier snel in voor de nieuwsbrief van çavaria. |
De voorvechters van de revolutie
Het was ruw ontwaken toen ik van vrienden en activisten vernam dat de LGBTQI-gemeenschap in Marokko dezer dagen aangeschoten wild is. Als vanouds schoot ik in actie om hieraan te verhelpen. Tegelijkertijd besefte ik maar al te goed dat mijn activisme een groot privilege is.
Ik sprak voor Zizo met Dihiya, Mala en Izgar. Drie jonge mensen voor wie queer zijn een verademing is in een wereld waar er nog steeds veel haat en discriminatie is naar mensen die LGBTQI+ zijn.
Koloniaal geschenk
De ware activisten zijn zij die elke dag moeten leven in landen waar er nog steeds geen openheid en verdraagzaamheid is naar mensen die LGBTQI+ zijn. Je als queer persoon bewegen in een gemeenschap die daar niet open voor staat, is heel vermoeiend. Je moet steeds opletten met wat je zegt, hoe je lacht en beweegt, met in je achterhoofd de constante ‘zo hetero mogelijk’ over te komen. Bovendien zijn deze jongeren het mikpunt van een wetgeving die burgers aanmoedigt om queer personen aan te vallen.
Beeld je in dat je op straat wordt uitgescholden en aangevallen. Wanneer de politie tussenbeide komt, draai jij mee de gevangenis in. Marteling is schering en inslag in een gevangenisregime waar je makkelijk 3 jaar deel van uitmaakt. In een niet zo ver verleden kende ook het Westen verhalen waarbij queer personen het mikpunt waren van machtsmisbruik en geweldpleging door politieagenten. De geschiedenis lijkt zich te herhalen. De vraag is wat wij hieraan doen.
Izgar vertelt dat queer personen maar weinig rechten hebben in Marokko. Zo is er het beruchte artikel 489 van het Wetboek van Strafrecht dat mensen van hetzelfde geslacht verbiedt om seks te hebben. Voor Mala is het duidelijk: deze wet die de Fransen destijds hebben ingevoerd ‘is a gift from colonialism’. Artikel 489 is wetgeving die inderdaad sinds het einde van het Franse protectoraat niet is ingetrokken. Ze is zelfs verstrengd. Dat het niet bij wetgeving blijft, bewijst Mustafa Ramid, Marokkaans minister van Mensenrechten, die in een interview naar homo’s verwijst als ‘afval’.
Coming-out can be beautiful. It means that you trust people. - Mala
Mala (28), een non-binair persoon die reeds vier jaar in Nederland woont, vindt het jammer dat hun niet in Marokko is waar de ware revolutie gaande is. “Ik denk veel aan Marokko. Ik wil daar zijn! Mijn familie heb ik acht jaar lang niet gezien. My coming-out was not chosen, it was needed. Op een avond, net gestart met de iftar (breken van de vasten, nvdr) beschuldigde mijn broer me er voor de zoveelste keer van homo te zijn. Als je het woord ‘zamel’ (janet/nicht, nvdr) dagelijks naar je hoofd geslingerd krijgt, word je dat wel gewoon. Ook al had mijn broer me in het verleden meerdere malen geslagen en fysiek aangevallen, deze keer antwoordde ik: ‘Ja, ik ben een zamel’. Nadien ben ik thuis vertrokken en heb ik ze niet meer gezien.”
Ook Izgar (21), een non-binair persoon, had niet gevraagd om hun coming-out. “Ik kreeg er niet de kans toe omdat de Marokkaanse overheid me in 2016 met een andere persoon in Marrakech had betrapt en mij homoseksualiteit ten laste legde. Eenmaal uit de gevangenis was er bij de pers veel aandacht voor mijn verhaal. Er verschenen verschillende artikels waardoor iedereen in mijn familie van mijn homoseksualiteit afwist. Omdat mijn familie het hier heel moeilijk mee had, moest ik op mijn zeventiende het ouderlijk huis verlaten, welgeteld twee maanden na mijn vrijlating uit de gevangenis. Tot op vandaag woon ik alleen en dat allemaal omdat de staat mijn seksualiteit strafbaar stelt.”
Tot slot is er het verhaal van Dihiya (20), ook een non-binair persoon. “Sinds mijn achttiende ben ik uit de kast. De impact op mijn leven was groot omdat er heel wat negatieve gevolgen aan verbonden waren zoals blootstelling aan intimidatie en pesterijen. Er zijn voldoende personen die LGBTQI+ zijn, maar veel van hen kunnen doorgaan voor een heteroseksueel persoon. Zolang iets niet wordt uitgesproken, ben je het niet.”
Discriminatie in de eigen community
Als LGBTQI+-gemeenschap kunnen we de onvoorwaardelijke steun door personen als jezelf zeer goed naar waarde schatten: het is een geschenk van vrijheid.
De Stonewall riots, die de start betekenden van onze jonge beweging, vierden in 2019 hun 50ste verjaardag. Verre van lang geleden, zeker als je weet dat de aanvaarding in onze eigen gemeenschap nog heel wat groeimarge voor de boeg heeft. De blinde vlekken in de LGBTQI+-gemeenschap zijn talrijk: discriminatie naar trans personen, mannen die op hun online profiel ongegeneerd teksten als ‘no femmes, fats & asians’ plaatsen, lesbische vrouwen die als te butch worden gezien en ga zo voort.
In Marokko was er steeds grote solidariteit binnen de queer gemeenschap. Tot Sofia Talouni, een Marokkaanse trans persoon die vanuit Turkije actief is als influencer, mensen motiveerde om aan catfishing te doen om zo homo’s te outen. Dit was ongezien, de ontzetting bij de queer gemeenschap hierover was en is groot.
Je moet altijd op je hoede zijn omdat je in een oogwenk gewond kan raken. - Dihiya
Izgar: “Het was pijnlijk om te zien wat Sofia deed. Eerst wilde ik het niet geloven omdat ik dacht dat iemand haar tegen ons wilde opzetten. Toen ik echter hoorde dat twee jongens door Sofia’s actie de dood hadden gevonden, zag ik haar als een moordenaar. Het was een grote schok voor mij! Het was de eerste keer dat ik zo’n gedrag zag bij iemand uit de community. Het grootste deel van de tijd komen zulke ‘aanvallen’ van hetero’s.”
Dihiya: “Homo zijn in een Arabisch moslimland met een traditionele achtergrond is erg moeilijk omdat je voortdurend in de kijker loopt. Het maakt niet uit of je in een openbare of private plaats bent, er is altijd een kans dat je wordt beledigd, vervolgd of het slachtoffer bent van seksuele intimidatie. Je moet altijd op je hoede zijn omdat je in een oogwenk gewond kan raken.”
Mala: “Mensen in Marokko kennen Sofia, ook in Tunesië en Algerije. Ze is een heel bekende persoon. Ze was openlijk trans, ze durfde uitspraken doen over haar transitie en ze was niet bang. Ik vond haar geweldig, maar ze ging te ver toen ze op instagram live ging met twee jongens, gewoon om ze te outen en er foto’s van te verspreiden. Van de weeromstuit gaf ze heel wat mensen de energie om hun krachten te bundelen en haar account neer te halen. Eenmaal dat gelukt was, overheerste een gevoel van samenhorigheid en kwam deze revolutie op gang. Dus op een of andere manier zouden we haar dankbaar kunnen zijn om deze intifada (opstand, nvdr) te katalyseren.”
Het is belangrijk dat eigenschappen zoals begrip en empathie niet verloren gaan in onze gemeenschap.
Familie
Niemand kent Sofia’s motief. Een transvrouw zijn in Marokko is niet gemakkelijk, vaak belanden ze in de prostitutie. Sofia verhuisde naar Turkije en had iets van haar leven gemaakt. Haar vele volgers droegen haar een warm hart toe, al zouden er volgens Sofia mensen zijn die haar profiel hebben gedeeld met radicale moslims. We zullen het nooit zeker weten.
We weten wel zeker dat ook Sofia afstand heeft gedaan of heeft moeten doen van haar familie. Nog al te vaak herkenbaar voor vele personen uit de LGBTQI+-gemeenschap, ook in België. Daarom mogen zulke trends niet overwaaien. Het is belangrijk dat eigenschappen zoals begrip en empathie niet verloren gaan in onze gemeenschap.
Izgar: “Na mijn gedwongen coming-out was mijn moeder mijn enige steun, maar ze kreeg het al snel moeilijk door de maatschappij en de sociale druk die daarbij komt kijken. Er zat niets anders op dan te vertrekken. Nu woon ik alleen en vind ik houvast bij de wereldwijde queer gemeenschap waar ik toe behoor. Zij zijn mijn familie. Ik hoop vooral meer solidariteit te zien tussen mensen in het algemeen. Bij deze een warm pleidooi om onze rechten terug te nemen zodat we een gelijkwaardig leven kunnen leiden. Laat ons het onderlinge vechten staken.”
Mala: “Met mijn queer familie heb ik een hechtere band dan met mijn eigen broer en zussen. Dat is zeker ok. Het gevoel van vrijheid dat wij als queer personen aan elkaar kunnen geven, vind ik een heel sterke troef die we moeten blijven koesteren. Daarnaast is het belangrijk dat we de diversiteit in onze gemeenschap blijven omarmen zodat we elkaar sterker maken.
Daarom moeten we er elkaar op blijven aanspreken als we getuige zijn van uitsluitingsmechanismen binnen onze gemeenschap.”
Dihiya: “Ik ben een sociaal persoon en ik heb veel gay en hetero vrienden. Ik hou van hen, maar verwacht wel dat ze mij steunen in wie ik ben en wie ik wil worden. Noem het gerust de enige ‘eis’ die ik naar hen toe heb. Het idee dat ik behoor tot de LGBTQI+-familie maakt me heel trots en is goed voor mijn zelfvertrouwen.”
Wake-up call
Mala: “Toen ik in Nederland aankwam, maakte ik al snel deel uit van de LGBTQI+- gemeenschap. Het hielp wel dat ik vooraf contact had gehad met allerlei activisten.
Dag na dag bouwen we aan een gemeenschap die anti-racist, anti-male domination, pro-trans & pro-lesbian is en waar we veilige ruimtes voor ons maken. Daarom moeten we zeer alert blijven voor het vele toxische gedrag binnen onze gemeenschap. Queer zijn is verre van evident. Het romantisch beeld van een coming-out dat in het Westen is gecreëerd en bijbehorende uitspraken als ‘gays are so cute’ helpen daar allerminst bij.”
Dihaya: “Ik ben erg blij met de onderlinge solidariteit tussen leden van de LGBTQI+-gemeenschap. Ondanks de herhaalde gratuite aanvallen toonden ze de wereld hun kracht, lieten ze hun stemmen horen en hieven ze hun vlaggen hoog. Het neemt niet weg dat we op het gebied van onze rechten nog een lange weg te gaan hebben.”
Izgar: “Dat klopt, maar het is ook een heel systeem dat we moeten bevechten. Het gaat over structuren die vrouwonvriendelijk zijn en queer mensen als vuil beschouwen. Ik denk dat homofobie of transfobie overal bestaat en aanwezig is. In het Westen staat de wet tenminste aan jouw kant en is het niet illegaal om homo of trans te zijn.”
Je kan niet solidair zijn met mij en mijn bestaansrecht ontkennen. - Mala
We have a dream
Mala: “De toekomst is intersectioneel en inclusief! Je kan niet solidair zijn met mij en mijn bestaansrecht ontkennen. Geweld naar mensen die LGBTQI+ zijn is nog steeds heel sterk aanwezig, ook in het Westen. We moeten mensen herenigen, niet alleen personen uit de LGBTQI+-gemeenschap, maar ook personen van kleur, sekswerkers, thuislozen en vluchtelingen. Het is nog niet zo lang geleden dat we als LGBTQI+-personen een volwaardige plek in de maatschappij hebben gekregen. We moeten elkaar helpen door onze verhalen te delen zodat er empathie ontstaat en mensen bewust worden van hun acties.”
Izgar: “Ik hoop dat mensen meer solidariteit tonen en opkomen voor elkaar. Niet uit eigen belang, maar met het oog op meer gelijkheid. Hier draait het niet enkel om social media posts maar ook om het feit dat je niet passief moet blijven wanneer je onrecht ziet op straat. Ik droom dat we op een goede dag de strijd tegen het systeem zullen winnen en we een gelijkwaardig leven kunnen leven zonder angsten.”
Dihaya: “Ik hou heel veel van kunst, cultuur en literatuur. Door de huidige gebeurtenissen ben ik tegenwoordig een revolutionaire strijder voor individuele vrijheden en mensenrechten, met name LGBTQI+-rechten. Ik droom dat ik daar grote dingen in mag ondernemen Inshallah (als Allah het wil, nvdr).”
Hoop doet leven
Dit gesprek heb ik als zeer inspirerend ervaren. Het leverde vele antwoorden op en nam heel wat twijfels weg over het gebruik van onze stem. Het is overduidelijk dat we de privileges die we hier in het Westen hebben volop te gelde moeten maken. Zo onderhoudt België vele diplomatieke en economische relaties met landen waar wetgeving geldt die het leven van LGBTQI+-personen bemoeilijkt of zelfs in (levens)gevaar brengt.
Hier ligt de kans voor een revolutie die bij ons kan starten. Deze vertrekt vanuit de vraag hoe wij als LGBTQI+-personen in het Westen, met een ‘volwaardige plaats’ in de maatschappij, onze privileges kunnen gebruiken om druk uit te voeren op bepaalde landen. Een wetgeving aannemen, die samenwerkingen met landen die anti-LGBTQI+ zijn verbiedt, behoort daarbij tot de mogelijkheden.
Als deel van de LGBTQI+-familie die voorbij menig landsgrens gaat, begrijpen wij maar al te goed dat onze revolutie niet gaat over het verkrijgen van meer rechten, maar over het geven van dezelfde rechten aan eenieder op deze aardbol.
Ik droom er alvast van en ik hoop dat iedere lezer van dit artikel de juiste actie zal ondernemen.
Eigen verslaggeving