Jonge LGBT+’ers getuigen over pestgedrag op school
Op 14 februari is de Vlaamse Week tegen Pesten van start gegaan, een initiatief van de jongerenzender Ketnet en het Vlaams Netwerk Kies Kleur tegen Pesten. Het doel is het thema bespreekbaar maken en zo pestgedrag in omgevingen zoals scholen, sportclubs en jeugdverenigingen, terug te dringen.
Een op vijf jongeren in Vlaanderen is het slachtoffer van pesten en dat heeft gevolgen. Voor veel jongeren is hulp zoeken nog steeds een moeilijke stap.Drie LGBT+’ers getuigen over hun ervaring met pestgedrag op de schoolbanken en hoe zij deze periode doorstonden.
Margot Gysbrechts (zij/haar)
“Op mijn vijftiende werd ik voor het eerst geconfronteerd met pestgedrag op school. In het derde middelbaar kwam iedereen te weten dat ik lesbisch ben, wat veel met zich meebracht. Ik was de enige openlijke LGBT+’er op school dus dat hielp zeker en vast niet. Het was toen dat mijn medeleerlingen startten met zijdelingse opmerkingen en mopjes zoals: ‘Margot de pot’. In het begin was dat moeilijk omdat je al niet sterk in je schoenen staat en niet zeker bent van jezelf. Later reageerde ik wel op hun opmerkingen, maar dat ging niet vanzelf. Dat heeft er voor gezorgd dat het na een tijdje ophield, alleszins toch in mijn gezicht.”
Schrijven
“Voor mij was schrijven toen belangrijk, en dat is het nog steeds. Het vormde een uitlaatklep om ’s avonds alles van mij af te zetten. Het was een manier om te tonen dat het me wel degelijk raakte. Ik vond het moeilijk om face to face te reageren, zeker in het begin. Mijn brieven waren dan een antwoord op alle opmerkingen en commentaar die ik kreeg. Het was een manier om te ontsnappen, want niemand wist dat die brieven bestonden.
Nu gebruik ik schrijven vooral om aan te tonen dat liefde niet enkel bestaat tussen een man en een vrouw, zonder dat ik er hard de nadruk op leg. Soms kruip ik nog eens in mijn pen om een antwoord te geven op iets, maar dat is dan in de vorm van een opiniestuk.”
Engagement
“Het is tijdens diezelfde periode dat ik veel informatie opzocht over de LGBTI+-gemeenschap, de geschiedenis ervan en de ongelijkheid die er nog steeds is. Dat zorgde er voor dat ik mij wilde inzetten voor de gemeenschap en dat helpt natuurlijk om sterker in jouw schoenen te staan. Het gaf me meer zelfvertrouwen en dat heeft zeker en vast geholpen tijdens moeilijke momenten op school. Het voelt goed om kleine steentjes te verleggen en iets betekenisvol te doen.”
In mijn hoofd ging ik er van uit dat die opmerkingen en moppen er gewoon bijhoorden en dat is niet het geval
Sport en eerste liefde
“Ik heb altijd basketbal gespeeld en in het vierde middelbaar kwam ik terecht in een ploeg waar mijn seksualiteit helemaal geen probleem vormde. De ploeg steunde mij volledig en de vragen die ze stelden, waren oprecht. Dat was voor mij anders want bij mijn vriendinnen op school voelde ik altijd nog een grens. Zo dachten sommigen dat ik verliefd op hen ging worden.
Daarnaast heeft mijn eerste serieuze relatie me ook wel geholpen. Vooral op vlak van zelfacceptatie omdat het voornamelijk een bevestiging was voor mezelf dat dit het is voor de rest van mijn leven. Ik heb toen ingezien dat ik wel degelijk het recht heb om oprecht gelukkig te zijn en liefde te ervaren.”
Stop met minimaliseren
“Nu doe ik sneller mijn mond open dan in het middelbaar. Ik heb vele gebeurtenissen geminimaliseerd, want in mijn hoofd ging ik er van uit dat die opmerkingen en moppen er gewoon bijhoorden en dat is niet het geval. Nu zie ik dat ik te hard was voor mezelf en durf ik toegeven dat wat er toen gebeurde, helemaal niet oké was. Ik ben niemand een verantwoording verschuldigd en het is iemands volste recht om niet in te gaan op vragen die ze krijgen.
Ik wil mensen ook aanmoedigen om leerkrachten aan te spreken in zo'n situaties. Je bent niet zwak omdat je iemand opzoekt binnen de schoolmuren die jou ondersteunt tijdens een moeilijke periode. Zoek eventueel ook professionele hulp of stap binnen bij een vereniging die je kan begeleiden. Dat had mij zeker en vast geholpen.”
Brecht Bovijn (hij/hem)
“Gedurende mijn schooltijd was ik ‘de speciale’ omdat ik bijvoorbeeld enkel meisjes als vriendinnen had, maar in het middelbaar werd het pesten intensiever. Ik begon mezelf meer en meer te uiten naar de buitenwereld toe, wat reacties uitlokte. Zo had ik lang haar wat er voor zorgde dat ik continu vragen kreeg zoals ‘ben je nu een jongen of een meisje’, mijn medeleerlingen confronteerden me er zelfs mee in de toiletten. Het middelbaar was voor mij een moeilijke periode.”
Ik had een ander leven naast school waar ik naar ontsnapte
Dansen
“Ik startte met dans toen ik zestien was en dat veranderde alles. Opeens was mijn toekomst duidelijker: ik had een doel in mijn leven. Daarnaast besefte ik dat de sector waarin ik terecht kwam, een omgeving was waar mijn seksuele geaardheid geen probleem vormde. Mensen aanvaardden er mij voor wie ik ben en dat is nog altijd het geval. Voor de eerste keer had ik een plek waar ik me goed voelde. Het dansen zelf, maar ook de competities en de mensen rond mij, zorgden ervoor dat ik een ander leven had naast school. Een wereld waarin ik kon ontsnappen.
Het komt hard aan, maar die mensen weten niet wij jij écht bent
Het was belangrijk voor mijn zelfvertrouwen en ontwikkeling. De sport deed mij beseffen dat ik meer waard ben dan al hun woorden. Het zorgde ervoor dat ik mezelf leerde waarderen en beter leerde kennen. Dat maakte dat ik die opmerkingen en het pesten gemakkelijker van mezelf afzette. Ik was al wat ouder en dat hielp natuurlijk ook, ik stond sterker in mijn schoenen. Tot het punt dat ik uiteindelijk gewoon terug lachte wanneer ze iets zeiden. Ik had door dat de commentaar van vreemden eigenlijk niets voorstelt. Ja, het komt hard aan, maar die mensen weten niet wie jij écht bent.”
Vriendschap
“In het begin had ik het vrij moeilijk want zo was er een vriendin die mij gewoon liet vallen waardoor ik alleen was. Daarna ben ik op zoek gegaan naar mensen die mij wel aanvaardden voor wie ik ben, met het geluk dat het allemaal redelijk gemakkelijk ging. Opeens had ik een vriendengroep die mij met open armen welkom heette en spontaan waren. Ik was ook in staat om op hen te leunen want zij verdedigden mij in moeilijker situaties, in tegendeel tot mijn vrienden van vroeger.”
Verwerking
“Ik heb heel wat weggestopt van wat er toen is gebeurd, dat ga ik niet ontkennen. Tegelijkertijd heeft dat er voor gezorgd dat ik ben verdergegaan. Naarmate ik ouder werd, kreeg ik een nuchterder blik. Het middelbaar was gewoon ‘het middelbaar’ en niet meer dan dat, ik wist dat het ging overgaan de moment ik er vertrok. Dat maakte het niet altijd gemakkelijker, maar daar hield ik mij wel aan vast. Ik ben van nature uit iemand die niet wil stilstaan in het leven en dat heeft mij toen geholpen. Het zal stoppen en het komt écht wel goed.”
Kyra Baert (die/hun)
“Toen ik doorhad dat ik niet honderd procent binnen het hokje hetero paste, en dat begon te uiten naar mensen in mijn omgeving, kreeg ik veel commentaar. Toch gebeurde het pesten meer onrechtstreeks. De manier waarop mensen over mij praatten veranderde en het was moeilijk om nieuwe vrienden te maken. Dat zorgde dat ik op school vaak helemaal alleen was. Door de opmerkingen die ik kreeg, maar ook hoe mensen mij negeerden, duurde het langer voordat ik doorhad het oké is om verliefd te worden op een meisje.”
Ik verdien evengoed dat geluk dat anderen ervaren
Zelfzorg
“Ik ben op dat moment op verschillende manieren meer voor mezelf beginnen te zorgen. Zo kwam ik niet meer onmiddellijk uit de kast bij nieuwe mensen en wachtte ik altijd tot ik doorhad of het een veilige situatie was. Dat deed ik ook bij mijn eigen vriendengroep. Ik nam afstand van hen als ik merkte dat er negatieve commentaar was en ik mezelf niet langer goed voelde in de situatie. Op dat moment doet dat pijn, maar voor mij was het wel de beste keuze om verder te groeien als persoon.
Het is in die periode dat ik mezelf en mijn seksuele geaardheid beter heb leren kennen door er echt tijd voor vrij te maken. Door die research besefte ik dat het oké is om holebi te zijn, en ik evengoed dat geluk verdien dat anderen ervaren. Ik investeerde tijd en moeite in het normaliseren van dat idee in mijn eigen hoofd. Het moment dat ik dat vertrouwen had in wie ik was stond ik automatisch sterker in mijn schoenen. Het was gemakkelijker om commentaar te negeren en gewoon links te laten.”
Veilige omgevingen
“Een groot deel van die zelfontdekking was op zoek gaan naar plaatsen waar ik mezelf niet wegstak voor anderen. Zo kwam ik bijvoorbeeld terecht bij feestjes van Wel Jong Niet Hetero (WJNH), waar het gewoon fijn was om niet de enige holebi te zijn. Bij WJNH beoordeelden me niet op mijn seksuele geaardheid, want die deed er niet toe, ik kon mezelf zijn zonder een probleem. Dat was bevrijdend.
Zo’n veilige omgeving telt evengoed voor jouw vriendengroep. Op een gegeven moment was ik alleen, maar ik ben op zoek gegaan naar mensen waar mijn seksualiteit helemaal geen probleem was, integendeel. Dat is niet vanzelfsprekend, maar die mensen zijn er wel.”
Ik was in staat om alles wat ik nog niet begreep, toch een plaats te geven
Tekenen en schrijven
“Ik schreef, en nog steeds, voornamelijk fictie wat mij toeliet om over holebikoppels te schrijven. Er ontstond een wereld waarin ik ontsnapte en verliefd zijn op zowel jongens als meisjes, helemaal niet vreemd was. Daarnaast tekende ik vaak, wat evengoed hielp op vlak van zelfaanvaarding. Tijdens de lessen PO (plastische opvoeding) tekenende ik bijvoorbeeld een vrouwenlichaam zonder dat ik commentaar kreeg, omdat het gewoon voor de les was. Wat er speelde in mijn hoofd zette ik neer op papier, via woorden en beelden. Die twee dingen zorgden ervoor dat ik in staat was om alles wat ik nog niet begreep, toch een plaats te geven.”
De toekomst
“In het laatste jaar van het middelbaar vond ik het gemakkelijker om dingen van mij af te zetten, omdat ik mezelf aan het voorbereiden was op de universiteit. Ik zag de universiteit als een nieuw begin, wat er voor zorgde dat ik genoot van dat laatste jaar.”
Heb je naar aanleiding van dit bericht nood een aan een gesprek? Contact opnemen met de Lumi kan via www.lumi.be of 0800 99 533.
Eigen verslaggeving