Paulien (32) en Stijn (33)

Onze eerste getuigen verkiezen anoniem te blijven, maar ze vertellen toch graag hun verhaal. Paulien en Stijn leerden elkaar drie jaar geleden kennen via Tinder en wonen samen. Meteen was het voor beiden duidelijk dat monogamie niet de enige mogelijke relatievorm voor hen was. Na een jaar besloten ze samen hun relatie te openen. Paulien ontmoette uiteindelijk iemand waarmee ze meer wou dan een puur fysieke relatie. Na dat samen te bespreken, zitten ze tot op vandaag in een polyamoreuze relatie, bestaande uit vier personen. 

“Ik ben hiervoor al kort in aanraking geweest met polyamorie”, vertelt Paulien. “Een ex van mij was polyamoreus. Ik heb zijn vriendin ontmoet en vond dat een zeer interessant gegeven.” Ook Stijn zit er al langer mee in zijn hoofd. “Alleen wist ik niet of dat zou functioneren in de realiteit. Met mijn ex had ik dat even besproken, maar zij was daar te jaloers voor.” Dat is iets waar vaker mee geworsteld wordt. “Het is geen kwestie van niet jaloers zijn. Jaloezie is een gevoel zoals alle andere, daar moet je mee leren omgaan. Je mag je partner niets ontzeggen, omdat je zelf onzeker bent. Voor mij is dat makkelijk, omdat ik rationeel ingesteld ben”, aldus Stijn. Bij Paulien was dat in het begin moeilijker. “Maar we hebben daar altijd open over gecommuniceerd en onze relatie voorrang gegeven. Dat heeft mij gerustgesteld. Ik denk dat ik al bijna twee jaar amper jaloezie heb gevoeld.” 
 
“Maar er is geen hiërarchie”, zegt Stijn. “In de praktijk misschien wel, omdat wij samenwonen, maar Paulien en ik hebben geen vetorecht. Wij moeten niet over elkaar beslissen met wie of wanneer er wordt afgesproken. Ik zou dat zelf ook niet leuk vinden.” “Klopt,” beaamt Paulien, “wij zijn natuurlijk een belangrijke relatie voor elkaar. We plannen om binnenkort aan kinderen te beginnen. Wij volgen het typische relatie-escalator model. Eerst daten, dan trouwen, daarna kinderen. Dat gaat niet op in onze andere relaties. Maar dat wil niet zeggen dat die niet belangrijk zijn, want stiekem is het een beetje een droom om een groter huis te kopen en daar allemaal samen in te wonen.” “Dat is ook de enige optie waar ik met verschillende partners kinderen zou willen krijgen. Als ik kinderen heb, wil ik volledig in hun leven betrokken zijn en dat gaat enkel als je samenwoont”, weet Stijn nog te zeggen. Ook voor Paulien is dat zo. “Nu doen wij ook soms dingen samen, zoals films kijken. Dat is wel fijn."

Reacties

Bijna iedereen in hun omgeving weet van het polyamoreuze facet, behalve tantes en nonkels. Vandaar dat ze liever anoniem blijven. “Paulien en ik hebben het samen aan mijn moeder verteld”, zegt Stijn. “Ze reageerde daar heel nieuwsgierig op. Daarna is ze wel een week boos geweest, beschaamd zelfs. Maar uiteindelijk is ze bijgedraaid. Ze heeft dat nog wat proberen te negeren, in de hoop dat het zou weggaan, maar nu heeft ze er vrede mee. Ze heeft ook mijn ander lief ontmoet. Dat ging wel, maar ik denk toch dat ze nog een onderscheid ziet tussen haar en Paulien.”
 
Bij Paulien is de situatie ongeveer hetzelfde. “Ze waren vrij positief. Alhoewel, mijn moeder denkt graag dat ze open-minded is, maar dat is ze eigenlijk niet. Ik merk aan kleine reacties dat ze het toch niet zo oké vindt als ze zegt.” Stijn springt direct in. “Ze denkt waarschijnlijk dat jij tekortgedaan wordt en alleen zit weg te kwijnen.” Beiden lachen even, waarna Paulien verdergaat. “Ze hebben mij lang gevraagd om dat te verzwijgen voor mijn broer. Ze dachten dat hij daar niet goed mee zou om kunnen. Uiteindelijk heb ik het toch verteld en reageerde hij zelfs beter dan mijn ouders. Dus dat is nu wel fijn, om daar niet meer geheimzinnig over te moeten doen naar mijn dichte familie toe. In principe zou ik er geen last van hebben dat te vertellen aan de rest van de familie, maar dat zou meer impact hebben op mijn ouders.”

“Bij polygamie denkt men meteen aan een centraal figuur met andere partners, die geen rechten hebben. Dat heeft een enorm negatieve connotatie.” - Paulien

Trouwen?

“Voor mij is trouwen geen romantisch gegeven, waardoor je altijd samen zal blijven”, zegt Stijn. “Ik ben jurist en fiscalist, dus ik ben rationeel. Ik beschouw trouwen als een juridische vorm waarbij je bepaalde rechten creëert voor elkaar en ook fiscale voordelen hebt. Als dat de definitie van trouwen is, dan wil ik dat inderdaad met meerdere mensen kunnen. Er zijn veel uitkeringen en rechten die je enkel krijgt door te trouwen. Stel dat iemand van ons in het ziekenhuis ligt, dan mag enkel de wettelijke partner een beslissing nemen. Je andere partners zouden dat niet kunnen. Daarom zou het volgens mij niet slecht zijn om het huwelijk uit te breiden.” Ook Paulien ziet het eerder als iets praktisch. “Als ik een kind zou hebben met een andere partner en getrouwd ben met Stijn, dan is mijn kind volgens de wet van Stijn. Dat vind ik heel bizar. Maar los van dat praktische aspect, vind ik ook dat het een belangrijk signaal zou zijn. Net zoals holebi-huwelijken erkend worden, lijkt het mij de logische volgende stap om polyamoreuze huwelijken te erkennen.” 
 
Dat zou dan polygamie heten. Voor Stijn hangt er geen sentimentele waarde aan de verschillende termen. “Het stoort mij niet als mensen de term polygamie gebruiken, maar ik leg hen dan wel het onderscheid uit. Wat ik er meestal over hoor, is dat polygamie eerder een situatie beoogt waarin een man verschillende vrouwen heeft, zoals in heel wat Afrikaanse culturen. Polyamorie is dan eerder een relatievorm onafhankelijk van een geslacht.” “Waarin alle partners evenveel waard zijn”, vult Paulien aan. “Bij polygamie denkt men meteen aan een centraal figuur met andere partners, die geen rechten hebben. Dat heeft een enorm negatieve connotatie. Bij polyamorie is het belangrijk dat iedereen dezelfde rechten heeft.”

Taboe

“Ik merk dat er vaak anders gereageerd wordt als een man zegt dat hij verschillende partners heeft, dan als een vrouw dat zegt. Bij mij reageren mijn mannelijke vrienden meestal op een typische kinderachtige manier. ‘Zalig, twee vrouwen. Goed bezig!’ Terwijl als een vrouw dat zegt, dan is ze een slet of iets anders”, aldus Stijn en hij gaat verder. “Men moet er niet meer van maken dan het is. Je ziet iemand graag en daarnaast zie je ook iemand anders graag. We moeten daar niet al te veel exotische constructies rond maken. Zeker omdat er zoveel mensen zijn die buiten hun monogame relatie in het geheim nog iets anders zoeken. Als zoveel mensen dat willen, waarom maakt men er dan zo’n spel van?” Paulien stemt in. “Voor ons is dat vanzelfsprekend en moeilijk te vatten dat dat voor andere mensen een big deal is. Het zou misschien ook wel helpen moest dat op een normale manier in de media komen en niet geseksualiseerd worden. Uiteindelijk hebben wij een vrij saaie relatie.” Er wordt weer gelachen. “Oei nee, dat is geen waar hé, Stijn!” Maar ook Stijn is daar mee akkoord. “Ja dat klopt eigenlijk. Dit is een doodnormale relatie en die met mijn ander lief ook.”
 
Paulien eindigt met de centrale boodschap: “Het zou fijn zijn, mochten we er allemaal wat normaler over kunnen doen.”

Sophie (23)

Sophie is 21 jaar oud wanneer ze na haar studie Farmacie verhuist naar Parijs om daar Toxicologie te studeren. In Parijs leert ze een getrouwd koppel kennen met elk een twee- of drietal relaties buiten hun huwelijk. Het koppel beschrijft dit als polyamorie. Dit is de eerste keer dat Sophie een term hoort die deze gedachtegang benoemt. Sophie is momenteel 23 jaar oud en heeft twee relaties. 

“Ik heb altijd al gedacht, relaties da’s fijn, maar het kan gebeuren dat je daarbuiten verliefd wordt op iemand anders”, vertelt ze. “Ik vind dat dan zonde dat je die gevoelens moet onderdrukken omdat je al een relatie hebt. Ik had dat nooit uitgesproken tot ik in Parijs een getrouwd polyamoreus koppel leerde kennen. Nu wordt het al meteen ingewikkeld”, lacht ze. “Via een ‘zeer diepgaande vriendschap’ met één van de partners van de vrouw kreeg ik te horen wat polyamorie precies inhoudt. Toen wist ik plots dat er een begrip voor was.” 

Moeilijkheden

Twee jaar later woont Sophie nog steeds in Parijs. Momenteel heeft ze twee partners, Matthias en Jonas, beiden afkomstig uit België. Moeilijk vindt Sophie het niet om haar omgeving te vertellen dat ze polyamoreus is. “Ik ben iemand die heel open is naar mijn ouders toe. Toen ik er destijds mee afkwam, zeiden ze wel dingen als: 'Wat is hier aan de hand? Dat gaat toch zomaar niet?' Uiteindelijk is het mijn leven, zolang ik geen domme dingen doe. Maar het is niet dat ze mij actief steunen en zeggen dat ik nog een derde persoon moet zoeken.” Ook haar vrienden zijn positief. “Als er iets negatiefs kwam, was het omdat ze zich afvroegen of ik daar wel tijd voor heb.”

Jaloezie lijkt vaak één van de grootste problemen te zijn. “In het begin had Jonas het moeilijk met het feit dat ik zowel een emotionele als een seksuele relatie heb met Matthias. Hij vond het wat ‘vies’. Ondertussen heeft hij ingezien dat een relatie zonder seks niet werkt.” 

Het benoemen van polyamorie vindt Sophie moeilijk. “Ik zie het als een fenomeen of een bepaalde visie. Officieel hoort het niet tot het LGBTQ+-spectrum, het een geaardheid noemen gaat voor mij dus te ver.” Op vlak van geaardheid vertelt ze tot nu toe exclusief relaties met mannen te hebben gehad. “De stap naar een vrouw is een grote, maar moest er iemand op mij afkomen, dan denk ik niet dat ik haar zou afwijzen. Dat hangt natuurlijk van de vrouwen af, maar ik zou er wel voor openstaan.” 

"Er zijn genoeg niet-wettelijke of bindende methodes om te 'trouwen'."

Huwelijk

Over de legaliteit van polyamoreuze huwelijken heeft Sophie een dubbele opinie. “Langs de ene kant vind ik dat jammer, dat je niet met meerdere mensen kan trouwen. Langs de andere kant zou dat zaken zo ingewikkeld maken, dat ik voorstander ben van een monogaam huwelijk. Er zijn genoeg niet-wettelijke of bindende methodes om te 'trouwen'.”

Het stigma dat polyamorie puur zou draaien om het seksuele contact, doorbreekt Sophie snel. “Voor mij gaat het om verliefdheid en een relatie aangaan. Ik kan geen seks hebben met iemand zonder ermee samen te zijn.” 

De term polygamie schept dus een vertekend beeld. “Als ik denk aan polygamie dan zie ik Arabische sjeiks met twintig vrouwen voor me. Polygamie maakt de zaken nodeloos ingewikkeld." Buiten het eerder vermelde koppel, kent ze geen polyamoreuzen die gehuwd zijn. “De meesten die ik ken zijn van mening dat een huwelijk niet nodig is. Maar dat zijn wel mensen van 25 tot 30 jaar oud, misschien wat te jong om te trouwen.”

Kinderen wil Sophie graag, maar dat is nog een ver-van-haar-bed-show. Hoe alles precies zou werken, daar heeft ze nog niet over nagedacht. “Mijn ene vriend is geen voorstander van een kind dat zou opgroeien met twee of drie vaders.”

Haar partners hebben momenteel geen relaties buiten die met Sophie. “Maar ik denk wel dat Matthias daarvoor openstaat. Ook, ik zit in Parijs en zij in België. Ik vind niet dat het dan aan mij is om te zeggen: 'Hé, wij zijn samen, jij mag niets doen.'” Maar waar liggen de grenzen dan? “Moest één van hen een onenightstand hebben of dergelijke, heb ik daar geen problemen mee, zolang het veilig gebeurt.” 

 

Lees hier de inzichten van een seksuoloog en een politieker.

 

Tekst door Eline Becue en Charlotte Dubois.