Comedian Eddie Izzard: “Mijn kracht komt voort uit mijn coming-out”
Eddie Izzard: het gezicht van slimme comedy en iemand die weet wat het betekent om jezelf te zijn op een podium. Hij komt uit het Verenigd Koninkrijk, maar trekt dit jaar op wereldtournee met zijn show ‘Wunderbar’. Volgens hem vloeit zijn gedrevenheid voort uit het feit dat hij moedig genoeg was om 34 jaar geleden uit de kast te komen.
Was het moeilijk om je stem te vinden en die dan te delen met de wereld?
Eddie Izzard: "Ja, stand-up comedy is een medium waarin je een specifieke mening moet delen met het publiek. Toen ik net was begonnen in 1988, probeerde ik om enkel grappig te zijn. Het kostte me minstens vijf jaar om dat te veranderen. Het was toen nog steeds grappig, maar beter gevormd. In de afgelopen tien jaar heb ik zeker geprobeerd om te gaan voor diepgaandere onderwerpen, omdat ik denk dat het een goed gebruik is van mijn comedy.
Ik wil de politiek ingaan, maar ik wil niet enkel over politieke ditjes en datjes praten. Ik wil het hebben over geopolitiek en de theorie van het universum, waar ik het ook over heb in mijn show.
Het duurt lang voordat iedereen zijn stem vindt, maar het mooie van stand-up is dat je overal over kunt praten. Dus waarom niet praten over onderwerpen als God, seks en seksualiteit en de geschiedenis van het heelal?”
Met alles lachen
Denk je dat mensen grappen kunnen maken over elk onderwerp?
“Je kan grappen maken over elk onderwerp, maar het hangt er vanaf op welke manier je dat doet. Ik denk dat je een positieve houding ten opzichte van het leven zou moet hebben, dus als je een grap maakt over minderheden aan de macht, zoals dictators, dan is dat oké. Maar ik ben het niet eens met comedy die grappen maakt over minderheden zonder macht, zoals etnische minderheden of de LGBT+-gemeenschap. Seksistische en racistische comedy bestaat nog steeds in ons land. Het is enkel minder sterk aanwezig dan vroeger.
Je kan grappen maken over elk onderwerp, maar het hangt er vanaf op welke manier je dat doet
Toen ik bijvoorbeeld sprak over aids, had ik het over de reactie van mensen op aids, hoe mensen zo bang waren toen het voor het eerst uitbrak. Het was als een heksenjacht. Ik zou grappen maken over hun houding. Ik zou nooit een grap maken ten koste van iemand die eronder lijdt.”
Als we de LGBT+-gemeenschap van dichterbij bekijken: wat waren een aantal struikelblokken waar je mee te maken kreeg toen je jouw eigen seksualiteit aan het ontdekken was?
"Ik wilde rokjes dragen toen ik vijf was. Ik besefte dat de rest van de jongens daar een heel negatieve houding tegenover had, dus ik vertelde het aan niemand. Het was een groot geheim, omgeven met schaamte en schuldgevoelens.
Toen ik 23 was, besefte ik dat het genetisch was en dat schaamte en schuld niet nodig waren. We hebben allemaal de genen van seksualiteit. Iedereen bevindt zich ergens op het spectrum. Uiteindelijk kwam ik uit de kast in 1985. Dat was moeilijk. Het is in de afgelopen vijftien jaar een beetje beter geworden, pas de laatste vijf jaar is het goed op gang gekomen. Natuurlijk hangt het ook af van het land waarin je woont."
Kledij zonder labels
In een vorig interview zei je: “Ik draag geen vrouwenkleren, ik draag gewoon kleren.” Denk je dat de maatschappij in het algemeen ooit jouw mening zal over delen?
"Ik denk van wel. Want als je erover nadenkt: vrouwen droegen vroeger ook geen broeken in België of in het Verenigd Koninkrijk. Maar op een gegeven moment begonnen ze een broek te dragen toen ze in de fabrieken gingen werken. In het begin werden ze gezien als mannenbroeken, maar hoe meer vrouwen een broek begonnen te dragen, hoe meer andere vrouwen dat kopieerden. En uiteindelijk werd het gewoon een broek. Het lijkt ook dat de jongere generatie neigt naar een positievere houding.”
Waren labels belangrijk voor je eigen identiteit?
"Ik sta redelijk positief tegenover labels. Mensen gebruiken ze om iets te kunnen plaatsen. Ik weet dat sommigen er tegen zijn, maar toen ik uit de kast kwam, werd het woord ‘travestiet’ als zeer negatief beschouwd. Mensen waren ook verward over de betekenis van het woord. Ik heb het woord ‘travestiet’ toen weer opgeëist en zei bijvoorbeeld dat ik een ’actietravestiet’ ben, omdat ik veel aan sport deed, of dat ik een ‘executive travestiet’ ben, omdat ik in businessclass reisde om naar optredens te gaan.
Ik voel mij persoonlijk behoorlijk genderfluïde en probeer mezelf zo positief mogelijk uit te drukken
Daarna besefte ik dat ‘transgender’ de overkoepelende term is en vervolgens zetten andere activisten ’transgender’ om naar ’trans’. Het is een stuk eenvoudiger als er veel mensen over de hele wereld zijn met een vergelijkbare identificatie. Daardoor vormen we een breder front om het negatieve denken terug te dringen. Ik voel mij persoonlijk behoorlijk genderfluïde en probeer mezelf zo positief mogelijk uit te drukken.”
En als we verder kijken dan je gender en seksualiteit, als iemand je zou vragen: ”Wie is Eddie?”, wat zou je dan antwoorden?
“Ik zou zeggen dat ik een gedreven persoon ben die graag out of the box denkt. Ik durf het ook te zeggen als ik denk dat de maatschappij ergens fout over denkt. Daarnaast werk ik hard en heb ik over het algemeen alle mensen graag, met uitzondering van extreemrechts.”
Moedige coming-out
Wat drijft je om grote dingen te kunnen doen?
"Ik weet het niet zeker. Ik denk dat ik ermee geboren ben. Ik was redelijk gedreven toen ik jong was, maar ik kon niet echt iets aan de gang houden. Alles wat ik probeerde te doen, mislukte een beetje. Maar ik veranderde gewoon de manier waarop ik dingen deed totdat iets begon te werken.
Uiteindelijk komt het grootste deel van mijn kracht voort uit ik die moedig genoeg was om in 1985 uit de kast te komen. Het was mentaal zo moeilijk. Er was geen echte steun. Uiteindelijk moet je het alleen doen.”
Over je nieuwe wereldtournee: wat is uniek aan deze show?
"Ik leg uit hoe het universum werkt in deze show. Ik zou het bij het verkeerde eind kunnen hebben, maar ik denk dat het een interessante theorie is die ik heb bedacht. En een ander aspect is dat ik deze show in het Frans en het Duits heb ontwikkeld voordat ik het in het Engels heb gedaan. Als dat andere mensen niet imponeert, maakt het in ieder geval indruk op mij.”
Eigen verslaggeving