
De lage landen uit de kast: Over pink power en popmuziek + wedstrijd!
Auteur Filip Moens was drummer van onder andere Yasmine en dus een bevoorrechte getuige van het reilen en zeilen binnen de populaire muziekcultuur. Hij combineert dit met een ongeziene documentatiedrift: zijn archief bevat duizenden artikels, geluidsdragers... Vrucht hiervan is "De Lage Landen uit de kast", een standaardwerk dat (ook) voor de LGBTI+ community bijzonder interessant is. ZIZO ging op bezoek bij de schrijver en kreeg een aantal exemplaren om weg te geven. Doe hier meer met de wedstrijd.
Je boek werd geen droge encyclopedische opsomming van weetjes en faits divers.
"Het was inderdaad mijn bedoeling om een leesbaar boek te schrijven dat iedereen kan boeien en met een educatieve insteek over de LGBTQ community en haar ontvoogdingsstrijd. Het moest een populair wetenschappelijk werk worden dat niet alleen de muziekliefhebber maar een zo ruim mogelijk publiek aanspreekt."
Hoe verzamelde je zo een indrukwekkende hoeveelheid informatie en verhalen?
"Uiteraard is mijn muzikaal verleden een belangrijke troef. Het was misschien ook de vonk die mijn passie deed oplaaien. Een boek als dit schrijven bestaat voor 70% uit opzoekwerk. Dit was niet altijd makkelijk omdat er vroeger uiteraard geen digitale informatieopslag bestond. Tegenwoordig wordt er heel veel gepubliceerd over en vanuit de regenbooggemeenschap maar vaak gaat het om gespecialiseerde onderwerpen, thesissen, doctoraten … Ik miste een algemeen werk voor een groot publiek en zo heb ik getracht om op basis van de populaire muziekcultuur onze boeiende geschiedenis te vertellen. In Nederland zijn er twee zeer interessante bronnen uitgegeven, de homo-encyclopedie en de lesbo-encyclopedie, maar dat zijn eerder naslagwerken waarbij de lezer zelf het verhaal moet samenstellen. Verder deed ik heel wat opzoekwerk op websites met gedigitaliseerde krantenknipsels en maakte ik de inhoud van de vele gespecialiseerde publicaties hapklaar voor de doelgroep van dit boek. Een selectie van de bronnen die ik heb gebruikt, staan op het einde van het boek. "
Het gaat niet louter over welke artiest gay is of was maar ook over wat die betekend heeft voor onze ontvoogdingsstrijd.
"Maar er is helaas ook al veel verloren gegaan: zo is er bijvoorbeeld over May Dale, een bijzondere zangeres uit midden vorige eeuw, nog weinig terug te vinden. Via het VRT-archief heb ik een aantal opnames gekregen die je tot volgend jaar kan beluisteren via de website delagelandenuitdekast.be, maar dan verdwijnen ze terug in het archief en dan is het de vraag of ze er ooit nog uitkomen."
Het boek is opgebouwd rond 8 thema’s.
"Het gaat niet louter over welke artiest gay is of was maar ook over wat die betekend heeft voor onze ontvoogdingsstrijd. En dat die ontvoogdingsstrijd vele facetten heeft, dat zal niemand ontkennen. Zo is er een hoofdstuk over artiesten die zich als hetero identificeerden maar toch onze zaak behartigden en vooruithielpen. Denk maar aan Liliane Saint-Pierre, Adèle Bloemendaal, de Zangeres Zonder Naam, Lisa Del Bo, Kate Ryan en Nicole en Hugo. De lijst is gelukkig heel lang."
"In het thema 'Liever Lesbies' gaat het over vrouwelijke artiesten die de mannelijke muziekwereld bestormden en hun plaats opeisten. Het zijn misschien niet de meest bekende artiesten, maar wat ze hebben gedaan in de jaren 70 en 80 draagt nog altijd zijn sporen na. Er is ook een hoofdstuk over de demonen van de holebibeweging die ons het leven lastig maken; ik denk aan de hiv/aids-epidemie, maar evenzeer aan de verslavingsproblematiek en de depressies waar velen van ons mee worstelen. Helaas zijn er ook zaken die onze strijd soms van binnenin bemoeilijkten of vertraagden. De jarenlange onenigheid over welke aanpak en welke doelen bereikt moesten worden bijvoorbeeld, of de ongenuanceerde, soms regelrecht foute, houding ten aanzien van wetenschap of pedofilie. Ik heb geprobeerd om met open vizier en een kritische blik te kijken naar het verloop van onze geschiedenis."
Hoe de strijd gestreden moet worden vind ik een lastige, het is namelijk niet altijd duidelijk wat er moet gedaan worden om echt goed te doen.
Je beschrijft in je boek ook je visie over hoe “de strijd” moet gestreden worden en de soms onverwachte effecten van repressie en calamiteiten.
"Hoe de strijd gestreden moet worden vind ik een lastige, het is namelijk niet altijd duidelijk wat er moet gedaan worden om echt goed te doen. De regering van Malawi bijvoorbeeld voert een sterk repressief beleid tegen homo’s. Als gevolg hiervan worden de Westerse subsidies aan het land bevroren en het ongewenste gevolg is dat de homogemeenschap een tweede keer geviseerd wordt omdat het, naast hun zondige karakter, ook nog eens haar 'schuld' is dat er geen financiële hulp meer naar het land stroomt."
Er zijn gelukkig ook veel voorbeelden van hoe er wel vooruitgang wordt geboekt, soms vanuit onverwachte hoek
"Er zijn gelukkig ook veel voorbeelden van hoe er wel vooruitgang wordt geboekt, soms vanuit onverwachte hoek. De veroordeling van Oscar Wilde en zijn tragische lot hebben geleid tot een introspectie bij de Britse bevolking: is het wel juist om een individu (een van hun bekendste schrijvers en een zeer invloedrijke man nota bene) dermate streng te straffen voor een dergelijk 'vergrijp'? Ook de aidsepidemie heeft heel wat in beweging gezet, maar het was wel een dubbeltje op zijn kant; de homogemeenschap kon namelijk nog meer als de duivel beschouwd worden. Een bijzondere alertheid van de homogemeenschap en een ongeziene samenwerking tussen de gemeenschap, de politiek en de wetenschap hebben van de ramp voor homo’s een zege voor de ontvoogdingsstrijd gemaakt. Veel van de verworven rechten, bijvoorbeeld de openstelling van het huwelijk voor personen van hetzelfde geslacht, kregen tijdens deze crisis een forse duw in de rug."
Zin om het boek te lezen? We geven er drie weg! Doe hier mee met de wedstrijd.
Je kan het ook bestellen bij Kartonnen Dozen, de enige LGBTI+ boekhandel in Vlaanderen.
Wie de muziek uit het boek wil beluisteren kan dit via www.delagelandenuitdekast.be en op Spotify is er de playlist De Lage Landen uit de kast met de favorieten van de auteur.
Eigen verslaggeving