In deze bewerking brengen een kind, zeven jongeren en een volwassen acteur het verhaal tot leven onder leiding van regisseur Jorre Vandenbussche. ZIZO sprak met de jongere Casper Schoolmeesters, die aan Edward Twee gestalte geeft, en professioneel acteur Karel Tuytschaever, die de rol van Gaveston op zich neemt. 

Wat betekent het voor jullie om mee te spelen in dit stuk? 

Karel: “Ik kende Jorre Vandenbussche van een ander project en wij wilden al lang samenwerken. Hij liet me kennismaken met de tekst en ik was meteen onder de indruk van de actuele waarde van het verhaal. Voor mij was het  belangrijk dat ik van deze rol geen typische karikatuur maakte. Gaveston is een personage, een mens, die gelooft in echte liefde en niet geïnteresseerd is in de wetten en regels die vasthangen aan Edward.” 

Casper: “Het is speciaal om zo’n rol als Edward Twee te kunnen spelen. Het is een uitdaging want uiteindelijk is het personage een mix van de originele tekst en onze aanvullingen. Als ik er bij stilsta, dan besef ik hoe merkwaardig de situatie is want die figuur heeft echt bestaan, hij heeft dit verhaal geleefd. Het is cool dat ik dit mag doen.” 

Hoe verloopt de voorbereiding voor het stuk en deze rollen? 

Karel: “We zijn aan dit proces begonnen met naar Edward II, een film van Derek Jarman, te kijken. Hij benaderde het stuk vergelijkbaar met onze aanpak. Hij maakt de thematiek van 'homo-zijn' zichtbaar, zijn vertaling is gelaagder en persoonlijker dan het politieke verhaal.

Natuurlijk had Christopher Marlowe, de oorspronkelijke auteur van de tekst, geen andere keuze dan de focus op politiek leggen, anders kreeg hij het stuk niet verkocht om het te kunnen spelen. Als je tussen de lijntjes leest, besef je dat het wel degelijk over homofobie gaat.” 

Casper: “Tijdens het proces is er aan ons, de jonge cast, nooit gevraagd om gewoon een rol te spelen. We zijn vanaf het begin betrokken bij de vorming van het stuk en de voorbereiding naar de voorstelling toe, dat maakt het ook een stuk dat écht van ons is. 

Dat leverde ook discussies op, juist omdat het een cast is met mensen met een verschillende achtergrond. Er zijn momenten geweest dat ik ook écht boos was, maar die gevoelens heb ik dan weer gebruikt in het stuk zelf.” 

Karel: “Dan merk je ook dat dit stuk niet statisch is, integendeel: het zorgt voor een conversatie. We hebben bewust stilgestaan bij de vraag: ‘wat bereik je met een cast die hetzelfde denkt en dezelfde leeftijd heeft?’ De noodzaak van met jongeren te werken en met leeftijden die generaties overschrijden, zorgt ervoor dat het verhaal gaat leven - en het geen stuk wordt van een oudere generatie die een eenzijdig standpunt inneemt.”

Vanwaar de keuze om iemand ouder te introduceren in de cast van jongeren? 

Karel: “Gaveston is in alle vormen een buitenstaander, iets wat we wouden doortrekken door iemand van een oudere generatie er bij te betrekken die uit dat professionele werkveld komt. Hij brengt op die manier ook een contrast in het stuk: strijden deze generaties voor hetzelfde of juist niet?” 

Seksuele geaardheid, religie en relevantie

Andere adaptaties van het stuk kozen ervoor om weg te stappen van de holebi-thematiek, terwijl het bij jullie op de voorgrond staat. Was dat een bewuste keuze? 

Karel: “Zeker en vast, dat was ook nodig omdat we het verhaal wilden opentrekken. In het stuk heeft iedereen een queeste naar liefde, maar allemaal vanuit een ander motief. Er zijn de personages die zichzelf graag zien, degene die anderen graag willen zien of de personen met een immense liefde voor hun land.”

In het originele stuk spendeerde Marlowe ook aandacht aan het thema religie, maar dat zie je hier amper.

Karel: “Religie was inderdaad een groot deel in het stuk, maar wij kozen ervoor om die rollen samen te brengen onder het personage Wicca. Zij denkt na over het rituele aspect en het in stand houden van de kroon.” 

Vanwaar die keuze?

Karel: “Anders dek je alles toe, want dan gaat het alleen over God die vindt dat de relatie niet kan. Als je die figuur weghaalt dan heb je mensen die zich moeten verantwoorden, wat niet vanzelfsprekend is. Dan zit je ook onmiddellijk aan de kern van onze aanpak en de visie die regisseur Jorre Vandenbussche bij het stuk had.”

We zitten in de realiteit waar mensen nog altijd in elkaar worden geslagen vanwege hun seksualiteit

Waarom is het stuk nog altijd relevant? 

Karel: “We verwachten van de jongere generatie dat ze een keuze maken en daar volledig achter staan, maar dat heeft het omgekeerde effect. Mensen, ook op vlak van hun politieke mening, blijven liefst zo grijs mogelijk vanuit de angst om buitengesloten te worden. Het is tijd dat we nadenken over wat ons verbindt van mens tot mens, niet zozeer onze rollen in de maatschappij. 

Dat is ook zichtbaar in de figuur van Edward: in hoeverre is het lichaam van zo’n publiek figuur eigendom van het volk of mag hij zelf kiezen waarvoor hij staat? De actie van prins Harry bevestigt hoe actueel Edward Twee vandaag de dag nog is. Door afstand te nemen van zijn titels en prinselijke taken maakte hij duidelijk dat zijn privéleven op de eerste plaats komt. Hetzelfde geldt voor situaties zoals de twee vrienden die enkele weken geleden in elkaar zijn geslagen in Gent.” 

Casper: “Dat was voor mij moeilijk, omdat er mensen dicht bij mij staan die homo zijn. Zo’n verhaal zet je twee voeten terug op de grond, want dan is het duidelijk deze gesprekken nodig zijn. Het is niet lachen en gewoon een toneelstuk spelen, we zitten ook in de realiteit waar mensen nog altijd in elkaar worden geslagen vanwege hun seksualiteit.” 

Karel: “We stonden er ook stil bij dat er mensen in het publiek zitten die nog twijfelen over hun seksuele geaardheid. Daarom was het belangrijk dat we een boog maakte naar het einde toe: het gaat over liefde. Als we de originele tekst volgen, blijf je in die kast zitten en gaat de uitsluiting verder.” 

Casper, wat heeft dit stuk jou bijgeleerd?

Casper: “Die vraag hebben wij ons ook al gesteld. Het belangrijkste dat ik heb bijgeleerd is beseffen dat er niets vreemds is aan twee mannen die elkaar kussen. Ik heb er nooit problemen mee gehad, maar ik kreeg wel altijd een raar gevoel als ik het zag, juist omdat er nog altijd een zeker taboe is. Nu zie ik twee kussende mannen gewoon als een uiting van liefde.”

Daarnaast ga ik mensen minder snel beoordelen op wat ze wel of niet leuk vinden. Ik heb voor een lange tijd mensen aan de kant gezet omdat ze bijvoorbeeld iets niet leuk vonden, waar ik gepassioneerd om was, maar dat houdt geen steek.” 

Het is gemakkelijk om een oordeel te vellen over de LGBT+-gemeenschap omdat iedereen een beeld heeft van wat een homo is, of moet zijn

Wat willen jullie bereiken met dit stuk? 

Casper: “Ik wil het publiek tonen dat we allemaal gewoon mensen zijn en liefde ons verbindt. Ik hoop ook dat er mensen écht naar mij toe stappen en over het stuk willen babbelen. Bij mij is de missie al geslaagd als we er in slagen om iemand te ontdoen van twijfels die ze over zichzelf hebben. Tegelijkertijd wil ik ook aan mensen die er nog altijd een probleem met hebben tonen dat het helemaal niets speciaals is.” 

Karel: “Het is gemakkelijk om een oordeel te vellen over de LGBT+-gemeenschap omdat iedereen een beeld heeft van wat een homo is, of moet zijn. Mensen passen hun beeld pas aan als ze iemand voor zich hebben die werkelijk zo is en zien dat die ook gewoon maar een mens is en helemaal geen karikatuur. Jongeren nemen dat sneller aan van elkaar, juist omdat ze zich met elkaar identificeren.  

Ik hoop dat leerkrachten dit stuk ook écht gebruiken om zo’n gesprek te starten met hun leerlingen. Het staat bijvoorbeeld in de eindtermen dat het aan bod moet komen, maar het een keer vermelden is niet voldoende.” 

Edward Twee is een voorstelling van fABULEUS en speelt van 4 t/m 11 maart 2020 in OPEK (Leuven). Daarna op tournee in Vlaanderen. Meer info vind je op www.fabuleus.be