Een leerkracht heeft een grote invloed op het ontwikkelen van leerlingen, waaronder ook zij die worstelen met hun seksualiteit of genderidentiteit. De school is de ideale plek om het holebi-, trans(gender)- en interseksethema bespreekbaar te maken, attitudes bij te stellen en stereotypen te doorbreken.

ZIZO sprak met Tine Slaets, leerkracht op Ursulinen Mechelen. Ze geeft vakken zoals geschiedenis, maatschappijleer en haar eigen seminarie: gender- en vrouwenstudies. In de leerplannen van deze vakken wordt gender en seksualiteit niet vermeld, maar Tine doet dat wel. “School is meer dan de inhoud van een vak aanreiken. Leerkrachten beïnvloeden de identiteitsvorming van leerlingen. Hoe meer informatie je aanbiedt, hoe meer leerlingen zich kunnen herkennen en hoe sneller zij zichzelf kunnen vinden”, aldus Tine. 

Ook bij Çavaria vind je voldoende hulpmiddelen, zoals de genderkoek.

SOS, hoe geef je LGBTI+-les?

“Mijn specialiteit als historica is koloniale en feministische geschiedenis. Vandaar mijn eigen interesse in gender”, vertelt Tine. Om correct les te geven baseerde ze zich op haar eigen studies en zocht ze vooral online naar extra hulpbronnen. “Bij kenniscentrum voor gender en feminisme, RoSa vzw, vond ik internationale studies en literatuur. Ik kon mijn seminarie wetenschappelijk onderbouwen, wat ik zeer belangrijk vond. Ook bij Çavaria vind je voldoende hulpmiddelen, zoals de genderkoek.”

Volgens Tine kunnen ook leraren met weinig kennis over de LGBT-community hun lessen makkelijk aanpassen. “Vlaamse organisaties die zich bezighouden met dit onderwerp zijn makkelijk online te vinden, hun websites hebben bijna altijd een aparte pagina met onderwijs gerelateerde bronnen. Bovendien kunnen ze makkelijk een andere leerkracht met achtergrondkennis aanspreken in de lerarenkamer.”

Ook bij vakken waar het minder vanzelfsprekend is, kan een leerkracht openstaan voor LGBT-onderwerpen

Ook bij vakken waar het minder vanzelfsprekend is, kan een leerkracht openstaan voor LGBT-onderwerpen. “Bij geschiedenis komt de LGBTI+-community minder aan bod dan bij de andere vakken die ik geef. Daarom grijp ik elke kans die zich voordoet. Maatschappelijke thema’s zijn altijd bespreekbaar in mijn les. Die antwoorden kunnen voor de leerlingen belangrijker zijn dan bijvoorbeeld een detail over het leven van Karel de Grote”, aldus Tine. Ze vertelt dat leerlingen regelmatig zelf vragen stellen. “Ze willen bijvoorbeeld weten of er al sprake was van holebi’s in de middeleeuwen. Wanneer zo’n vraag zich voordoet, wijd ik er graag over uit.”
 

Team effort

“Gender en seksualiteit komen ook aan bod in de themadagen die wij op school organiseren. Zo is er bijvoorbeeld een dag over relationele- en seksuele vorming. Zo’n dagen moeten zulke onderwerpen bespreekbaar maken”, zegt Tine. De school hangt ook regenboogvlaggen op tijdens IDAHOT. “Wanneer een leerling uit de kast komt, krijgen we verschillende LGBTI+-organisaties over de vloer. Op die manier leren de leerkrachten iets bij en komen ze in contact met bronnen die zij uiteindelijk in hun les kunnen gebruiken.”

Wanneer een leerling uit de kast komt, krijgen we verschillende LGBTI+-organisaties over de vloer.

Toch vindt Tine dat veel afhangt van de individuele inzet van de leerkracht. “Ik denk dat het voor sommige leraren moeilijk is om hierover les te geven, omdat je ook jezelf helemaal moet blootgeven. Volgens mij is dat het grootste struikelblok.” Ze denkt dat diversiteit in het lerarenteam ook voor verbetering zorgt. “Mannelijke leerkrachten bevinden zich vandaag nog altijd voornamelijk bij de exacte wetenschappen, terwijl het team van de zogenaamde zachtere wetenschappen voornamelijk uit vrouwen bestaat. Ons lerarenteam bestaat daarbovenop ook grotendeels uit witte cis vrouwen. Dat is jammer, want leerkrachten zijn eigenlijk rolmodellen. Op deze manier hebben de leerlingen soms niemand waarin ze zich herkennen”, aldus Tine. 

Een harde noot kraken

De drempel om inhoud over LGBT-onderwerpen naar leerkrachten te brengen is laag. Maar deze drempel kan hoger liggen tussen de leraren en hun leerlingen. “Er zijn studenten die met opzet provoceren. Dat kan heel vermoeiend zijn. Vorig jaar ontstond er ophef in een klas toen ik de regenboogvlag in het lokaal omhoog hing. Daardoor heb je geen zin om in bepaalde groepen het gesprek aan te gaan, maar doorzetten is belangrijk”, vertelt Tine. 

Er zijn studenten die met opzet provoceren. Dat kan heel vermoeiend zijn

Toch vindt ze dat het de goede kant opgaat. “Leerkrachten en de school doen erg hun best. Je moet vertrouwen hebben in je collega’s. Ik merk dat er vandaag al een heel groot verschil is met mijn tijd achter de schoolbanken. Dat is nog niet zo lang geleden, ik ben dertig. We zijn er nog niet helemaal, maar dit is al een goede stap vooruit.”

Wil jij gender- en seksuele diversiteit een plaats geven in jouw klas? 
Hier vind je het onderwijsaanbod van çavaria met o.a. de genderkoek en webinars over genderbewust lesgeven.