Ook in ‘And Then We Danced’ wordt gedanst: de charismatische Merab oefent voor een plekje bij het Nationale Georgische ballet. Als een nieuwkomer de dansvloer betreedt, rommelt die niet alleen met Merabs ambities maar ook met zijn gevoelens.

De Zweedse regisseur met Georgische roots en de hoofdrolspeler van zijn derde langspeelfilm zien er opvallende fris uit wanneer we hen ontmoeten tijdens Film Fest Gent. Dat Levan Akin en de debuterende Levan Gelbakhiani de dag ervoor nog in de Verenigde Staten zaten en ondertussen hun koffer alweer pakken om naar Parijs te vertrekken en daarna door te reizen richting Madrid, stoort hen niet.

De tien minuten durende staande ovatie tijdens de première in Cannes heeft jullie duidelijk geen windeieren gelegd.
Akin: “Wat een avontuur! Daar is het inderdaad allemaal begonnen. Ik zag op Twitter dat ze onze film vandaag op vijf verschillende festivals vertonen, dat is waanzinnig! Ondertussen kochten al meer dan 35 landen de film aan voor distributie.”

Je bent geboren en opgegroeid in Zweden, maar met ‘And Then We Danced’ keer je terug naar de roots van je Gregoriaanse ouders.
Akin: “Ik heb nooit het plan gehad om een film in Georgië te maken, tot de Gay Pride er in 2013 zo fout liep. Een vijftigtal jongeren had toen de moed verzameld om er de allereerste Gay Pride te organiseren. Duizenden mensen belaagden hen en vielen hen aan. Gelukkig vielen er geen dodelijke slachtoffers maar de videobeelden en het fotomateriaal ging wel de wereld rond. Ik wou over dat verschrikkelijke gegeven feit positiefs vertellen. Geen aanklacht, noch een film waarin het hoofdpersonage slaag krijgt, maar wel hoopvolle, warme vertelling over homoseksuele liefde.”

Op het moment van die beruchte Gay Pride was jij net vijftien, Levan?
Gelbakhiani: “Ik herinner me niet goed meer wat ik aan het doen was toen het gebeurde, maar ik kan me wel de videobeelden voor de geest halen. Verschrikkelijk was het.”

De jongere generatie in Georgië staat nu gelukkig veel meer open voor LGBT+’ers

Is er ondertussen iets veranderd?
Akin: “De jongere generatie in Georgië staat nu gelukkig veel meer open voor LGBT+’ers. Enkele maanden geleden verscheen een onderzoek in de krant over acceptatie van de LGBT+-gemeenschap, en dat was opvallend positiever dan enkele jaren terug.”

Dat neemt niet weg dat jullie tijdens het draaien beveiliging nodig hadden op set.
Akin: “Klopt. We hadden extra bodyguards nodig, nadat we doodsbedreigingen hadden gekregen. Ook al hadden we een nepscenario voor de film verzonnen om zo locaties te kunnen strikken waar we wilden filmen. Zodra uitlekte dat we een film draaiden over een homoseksuele jongen, lieten enkele partners het afweten.”

Levan, maak jij je zorgen over bepaalde reacties die je zal krijgen na je filmdebuut?
Gelbakhiani: “De Georgische media steunt ons voorlopig gelukkig. De journalisten die de film ondertussen hebben gezien, waren lovend. Ik ben misschien een beetje bang voor de reacties uit de rechtste kant van de bevolking. Er is veel holebifobie in dit land en dat is ergens wel schrikwekkend.”

Maar de Georgische overheid doet te weinig. Zijn er tijdens je research verhalen naar bovengekomen die je ook nog zou willen verfilmen?
Akin: “Ik weet het niet, misschien wel. Ik doe vooral wat me op dat moment inspireert. Ik deconstrueer graag, ook als kind al: alles uit elkaar halen om te zien hoe het in elkaar steekt, om het daarna terug op te bouwen. Hetzelfde geldt met mij en Georgië: ik heb het land binnenstebuiten gekeerd en weet er nu alles over. Het mythische idee dat ik er als Zweed met Georgische roots over had is weg. Ik weet ik niet of Georgië mij nu nog interesseert. Morgen misschien weer wel. (lacht)”

Gaat de film dan ook over jezelf?
Akin: “In vele opzichten wel. De film gaat over die eerste verliefdheid, en die is autobiografisch. Die liefde werkt als een katalysator voor Merabs zelfontdekking. Volgens mij draagt mijn blik als homo bij aan de waarachtigheid van de film. Samen met de acteurs heb ik vooral op hun instinct gewerkt, en hun lichaamshoudingen.”

In Cannes vergeleek zo goed als iedereen de film haast automatisch met ‘Call Me By Your Name’. Vind je dat leuk?
Akin: “Ik haat het niet, maar ik vind het wel lui. Het is jammer genoeg een typisch mechanisme als het over homofilms gaat. Bovendien snap ik de vergelijking niet helemaal. Gaat het over het uiterlijk van de hoofdpersonages? Uiteindelijk gaan beide films over andere dingen. Onze film gaat meer over traditie en het doorbreken van de norm. In ‘Call Me By Your Name’ zag ik vooral veel aanvaarding.”

Hopelijk vergelijken ze volgend jaar een nieuwe homofilm met die van ons

Ben je je tijdens het schrijven bewust van bepaalde queer clichés?
Akin: “Helemaal niet. Blijkbaar ruikt Elio in ‘Call Me By Your Name’ aan het T-shirt van zijn crush Oliver, en dat doet Merab in onze film toevallig ook. Zoiets is in ieder geval geen bewuste verwijzing – ik ruik gewoon zelf echt vaak aan T-shirts. (lacht) Het gebeurde begin deze eeuw in ‘Brokeback Mountain’ ook al.”

En in ‘Les Amours Imaginaires’ van Xavier Dolan.
Akin: “Inderdaad! Het is gewoon makkelijk om te vergelijken met de homofilm die nog het meest recent in het geheugen zit. Hopelijk vergelijken ze volgend jaar een nieuwe homofilm met die van ons. Al denk ik helemaal niet zo na over films, noch over de liefde. Ik wou vooral een klassieke film maken, met een begin, midden, einde – veel films uit de jaren negentig waren een grote inspiratie. Er zit bijvoorbeeld veel van John Hughes (schrijver van o. a. Home Alone en The Breakfast Club, red.)  in deze film zoals de familiedynamiek en de klassenrelaties.”

Zit er nog een film aan te komen over de gay scene in Georgië?
Akin: “De homogemeenschap in Georgië is underground en draait vooral rond seks. Niet dat het moeilijk is om er homo’s te ontmoeten, er is uiteraard ook Grindr, maar er gebeurt nog veel in de schaduw en dat zet de toon voor de volledige queer community. Ik wacht ongeduldig op een bar in Georgië die ABBA draait, en waar holebi’s zorgeloos kunnen dansen. Dat is een beetje mijn doel van met deze film.”

Gelukkig is er in jouw film wel ruimte voor ABBA.
Akin: “Natuurlijk! Omdat mijn film over liefde gaat! Merab stelt zich geen vragen over zijn eigen seksualiteit, hij wordt er ook nooit slachtoffer van, wat in veel films over homoseksualiteit wel het geval is. Ik hoop dat deze film Georgië kan helpen in de acceptatie van haar holebigemeenschap. Relax, Georgië.”