Hij was een van de presentators van zowel de Belgian als de Antwerp Pride en een van de organisatoren van de allereerste People Of Colour Pride (POC* Pride) in ons land. Jaouad blikt met ZIZO terug op 2019 en kijkt met veel liefde en enthousiasme naar 2020.

Hoe was 2019 voor jou? Je hebt allesbehalve stilgezeten.
Jaouad Alloul: “Mijn jaar begon met een try-out voor mijn kindje, de EP #Messias. Dat was een hoogtepunt van 2019. Daarna ging het allemaal heel snel. Ik begon te werken aan mijn eigen solovoorstelling ‘De Meisje’ en de plannen voor de eerste POC* Pride werden gesmeed. De rest is geschiedenis! (lacht) In 2019 verloor ik ook mijn vader. Hij overleed de dag na het Closing Festival van de Antwerp Pride. Daardoor zie ik nu in hoe vergankelijk het allemaal is en sta ik meer stil bij wat het betekent om op een podium te staan en in de media te komen.”

Wat is het verhaal van je EP #Messias?
“De EP gaat over de negen jaar dat ik mijn vader niet gezien heb. In 2020 komt er een vervolg op de EP, een tweede luik zeg maar. In die negen jaar is er gewoon heel veel gebeurd. Ik ben dragqueen geweest, ik ben getrouwd geweest, ik heb een heel intens leven – zeg maar levens – gehad en ik heb daar veel inspiratie uit gehaald. Al de liedjes op de EP zijn universeel omdat ik denk dat iedereen op de een of andere rare manier gezamenlijke ervaringen heeft. Voor mij is muziek altijd een antwoord geweest, dus ik hoop dat mijn muziek voor andere mensen ook een antwoord kan zijn. Muziek moet ook kunnen troosten en ervoor zorgen dat je de dingen loslaat. 

In mijn nummers kies ik ervoor te zingen tot een man. Liefdesverhalen en liefdesliedjes doorheen de geschiedenis zijn voor mij heel heteronormatief, heel man-vrouw. ‘Crazy’ is bijvoorbeeld een liedje van mezelf waarin ik me tot een man richt. Soms laat ik het ook wel open omdat dat fijner is voor de persoon die het beluistert. Ik denk dat ik dat nog ga blijven doen.”

Voor mij is muziek altijd een antwoord geweest, ik hoop dat mijn muziek voor anderen ook een antwoord kan zijn

Welke ervaring of boodschap wilde je met ‘De Meisje’ bieden?
“Met ‘De Meisje’ hadden we niet echt een boodschap. Uit het verhaal over mijn eigen kindertijd hebben mensen er wel zelf de boodschap uit gehaald dat we tijdens onze kindertijd allemaal gevormd worden door onze ouders. Ik denk dat ik voor veel mensen ook antwoorden geef door de dialoog die ik in de voorstelling aanga met mijn vader. Het is frappant hoe gelijkaardig de vaderrelatie is bij heel veel mensen. Mensen halen kracht uit die vaderrelatie omdat ik bewust moeilijke gesprekken met mijn vader ben aangegaan, iets wat veel mensen niet doen. Ik heb over alles gesproken met mijn vader. Dat maakt me gelukkig en ik heb het gevoel dat we gestopt zijn op ons hoogtepunt. Nadat mijn vader gestorven was, had ik nog harder het gevoel dat wat ik doe goed is. Niet iedereen zal dat goed vinden, maar ik blijf doorgaan en zal in de toekomst proberen mijn stem nog beter te gebruiken.”

Denk je dat er binnen de LGBT+-community voldoende solidariteit is?
“Soms denk ik dat de LGBT+-gemeenschap zo divers is dat het geen solidaire gemeenschap kan zijn. Ik heb zelf al veel racisme ervaren binnen onze community, maar ik ken evengoed ook homo’s die transfoob of lesbofoob zijn. Naast racisme zijn er dus ook andere fobieën en ismes aanwezig in onze gemeenschap en dat doet me pijn. Soms vraag ik me af waarmee we bezig zijn. We zouden net beter moeten weten en begrijpen dat de ander ook een outcast is. 

Ik vind dat we als LGBT+-gemeenschap juist een voorbeeld moeten zijn en moeten tonen dat we één zijn, hoe divers onze gemeenschap ook is. Maar ik geloof wel dat we op de juiste weg zijn, zeker als ik zie hoeveel trans personen er zijn rechtgestaan de laatste jaren.

Ik denk dat de solidariteit in onze community er zeker is, maar dat die niet voldoende in het licht wordt gebracht

Dat betekent niet dat er geen solidariteit is, integendeel, die is er zeker maar ze wordt niet voldoende in het licht gebracht. Als je bijvoorbeeld blijft herhalen dat er weinig solidariteit is tussen LGBT’s en moslims, dan gaan mensen dat op den duur geloven. 

Ik ben optimistisch, maar de realist in mij moet toch eerlijk zijn: als ik de krant pak of rond me heen kijk, word ik heel verdrietig. We focussen nog steeds op verschillen en niet op wat ons verbindt. Dat drijft mensen en groepen uiteen. Terwijl je net ook kan focussen op de positieve verhalen.”

Hoe kunnen we daar volgens jou beterschap in brengen?
“Ik vind dat we een verwrongen beeld hebben gekregen van liefde en interactie tussen mensen. Als je een open ingesteldheid hebt, kan je makkelijk een relatie met een onbekende aangaan. Stel duidelijke vragen en geef aan dat je geïnteresseerd bent om meer te leren over het leven en de cultuur van die ander. 
Wees je ook bewust van je eigen vooroordelen. Zelfs met mijn multidimensionale identiteit zit ook ik vol vooroordelen die me vanuit mijn omgeving zijn meegegeven. Ik probeer me daar heel bewust van te zijn en aandachtig te blijven. Dat is ook nodig om elkaar niet te verliezen.”

Hoe heb je je functie als bruggenbouwer binnen de LGBT+-gemeenschap vormgegeven dit jaar?
“Ik heb op geen enkel vlak de positie van rechter ingenomen, ik zie mezelf eerder als een soort moderator. Ik denk dat veel mensen me appreciëren omdat ik bewust bezig ben met de twee kanten van het verhaal. Het leven is niet zwart-wit! Ik denk dat het mijn kracht is daar gewoon heel kwetsbaar in te zijn. Ik kies ervoor niet nog meer te polariseren maar gewoon iedereen samen te brengen. 

Ik voer ook mee de discussies rond seksualiteit en gender. Jammer genoeg begrijpen veel mensen die discussies nog steeds niet. Door de maatschappij wordt het ook wat opgedrongen: pas gewoon in het rijtje. Door LGBT of non-binair te zijn pas je duidelijk niet in dat ‘normale’ rijtje. Ik probeer een alternatief te bieden. Als ik dan als ‘niet normale’ een voorbeeld of inspiratie voor iemand kan zijn, dan ben ik daar heel blij en dankbaar om!”

Je bent ook naar het kabinet van Bianca Debaets (voormalig Brussels staatssecretaris voor Gelijke Kansen) gegaan voor Equal Brussels. Heb je daar ook bruggen kunnen bouwen?
“Brussel is het hart van de Europese Unie; het is een stad waar heel de wereld samenkomt. Daardoor staat Brussel op het vlak van diversiteit omarmen veel verder dan Vlaanderen. Onze vzw Be Human werkt al twee jaar samen met Equal en we merken dat we daar de discussie op een heel ander niveau kunnen voeren. In Vlaanderen wordt er nog heel hard op de Vlaamse identiteit gemikt en is er nog altijd dat wij-zij-verhaal, terwijl je in Brussel veel actiever kan werken aan sensibilisatie en inclusie om mensen mee te krijgen in het verhaal. Equal Brussels zet scherper in op bepaalde thema’s, zonder bepaalde groepen te viseren waar nog meer werk zou zijn.”

Ik hoef mezelf niet klein voor te doen; wat ik doe is echt wel waardevol

Noem je jezelf ook een activist?
“Ja, omdat een vriendin me zo noemde (lacht) en omdat ik echt op de barricade sta. Ik ga naar middelbare scholen in Molenbeek, Schaarbeek, Hasselt… Ik beschouw mezelf als een activist omdat ik bedacht dat ik me ook niet klein hoef voor te doen. Wat ik doe is waardevol en uit die gedachte put ik kracht, ook al is er vaak tegenwind. Als activist hoop ik het narratief te kunnen veranderen.

Ik wil een duidelijke stem laten horen die soms militanter is, omdat er nog heel veel werk is en er in bepaalde gemeenschappen nog heel veel negativiteit rond homoseksualiteit hangt. Ik breng ook al twee jaar en half mijn monoloog ‘Zeemeermin’ in middelbare scholen. Ik spreek heel veel jongeren die nog steeds denken dat ze tussen de islam en homoseksualiteit moeten kiezen, terwijl er niet gekozen hoeft te worden. Jongeren die een godsbelevenis en religie hebben, kunnen perfect hun seksualiteit daarmee combineren. Ik wil blijven verdedigen dat die twee wel gewoon perfect samen kunnen. Je hoeft niet te kiezen.”

Welke functie heeft de Pride voor jou? Denk je dat een gemeenschappelijk feest de solidariteit kan versterken?
“Een Pride kan zeker versterkend werken. Het vieren moet er zeker zijn omdat dat ons samenbrengt, maar ik denk dat we moeten trachten om het feesten niet te laten primeren. De beweging is nog maar vijftig jaar bezig en onze rechten zijn nog piepjong. Ze zijn ook nog niet 100 procent optimaal. Zo kan ik als homoman nog steeds geen bloed geven, tenzij ik een jaar lang geen seks heb. 

We moeten duidelijk beseffen vanwaar we komen en waar we nog naartoe willen gaan. We mogen de originele boodschap niet laten vergaan. Ik blijf ook herhalen dat politiek niets te zoeken heeft op de Pride. De parade is gestart als een opstand tegen politiek. Ik denk dat wij daar terug een onderscheid moeten maken.

Ik denk dat we op een Pride sowieso meer de realiteit moeten tonen van wat zich voordoet in de LGBT+-gemeenschap. Tijdens de Pride laten we onszelf zien van onze meest geweldige, flamboyante kant, terwijl het er op andere dagen tijdens het jaar veel minder feestelijk aan toegaat. We moeten eerlijk zijn en ook die kwetsbaarheid durven te tonen. Ik weet dat veel mensen op het positieve willen focussen, maar je kan je ook op het positieve focussen en erop blijven wijzen dat het voor veel mensen nog steeds niet evident is LGBT te zijn. Zo zijn er nog steeds veel jongeren die uitzichtloos naar de toekomst kijken vanwege iets zo eenvoudig als seksuele voorkeur. Dat getuigen de hoge zelfmoordcijfers bij LGBT+-jongeren.”

Als LGBT-gemeenschap moeten we een voorbeeld zijn en tonen dat we één zijn

In augustus heb je de eerste POC*Pride in Antwerpen georganiseerd?
“Dat klopt, samen met Nyira Hens en Jana Tricot. De POC*Pride was fantastisch om te zien omdat er mensen aanwezig waren uit gemeenschappen waar rechtse politici op mikken omdat ze zogezegd niet LGBT+-vriendelijk zouden zijn. 

Het publiek bestond uit een supermooie, kleurrijke mengeling van mensen en religies die daar samen waren om te tonen dat ze geen probleem hebben met LGBT+-personen. Met de POC*Pride toonden we dat het een gigantische illusie is dat de hele islamitische gemeenschap tegen homoseksualiteit is. 

Zo kregen we van in het begin veel steun van moslima’s. Dat hangt wellicht samen met de feministische golf. Als de vrouw terugkijkt in de geschiedenis heeft zij ook een veel zwaarder parcours afgelegd. Wanneer zij andere minderheidsgroepen zien, gaan zij die heel hard omarmen. Alle minderheidsgroepen zijn een beetje de dupe van niet in dat normatieve te passen. En samen staan we sterk.”

Denk je zo nog aan andere initiatieven of andere artiesten die bijdragen aan het verenigen van de LGBT+-gemeenschap?
“Veel mensen gebruiken hun stem, maar vaak weerspiegelen zij niet de diversiteit in onze gemeenschap. Er zijn lesbische en homoseksuele publieke figuren in de media die hun seksuele geaardheid niet verstoppen en er openlijk over spreken. Ook dat is een vorm van activisme, maar voor mij is dat niet rock-‘n-roll genoeg. (lacht) Ik vind dat nog steeds heel braaf. 

En braaf mag, maar voor mij toont dat nog altijd niet de diversiteit waarvan ik weet dat ze in de onze gemeenschap zit, zeker in een grootstedelijke context. Mensen zoals ik en woordkunstenaar Hind Eljadid, die door de samenstelling van hun identiteit meer diversiteit tonen, zijn er nog steeds te weinig. Het is belangrijk te beseffen dat LGBT-identiteit zich niet beperkt tot de Vlaamse identiteit. In Brussel heb je LGBT’s die van alle windstreken komen.”

Zou er volgens jou meer gedaan mogen worden om de verschillende culturen meer in de spotlight te zetten?
“Daar wordt nu al aan gewerkt, zeker als ik zie hoe ik en bijvoorbeeld Hind nu al meer en meer actief betrokken worden bij het Antwerp Queer Arts Festival. Ook op de Pride in Brussel en Antwerpen hebben we samen mogen presenteren. Die vorm van erkenning, het gevoel dat je stem wordt gehoord en gewaardeerd, is fantastisch.

Ik denk ook dat jonge LGBT’s figuren als Hind en mij nodig hebben. Jongeren hebben niet alleen positieve verhalen over homoseksualiteit en coming-out nodig; ze hebben ook de rauwere verhalen nodig. Soms hebben mensen een slechter verhaal nodig dan dat van zichzelf om er kracht uit te putten.”

Hoe kijk je naar 2020?
“Met veel liefde en vooral met nul verwachtingen. Als ik echt iets geleerd heb, ook door mijn vader te verliezen, is het: hoe minder verwachtingen, hoe meer verrassingen! (lacht) Soms nemen projecten een heel andere wending dan dat je vooraf plant of verwacht. Het universum zit vreemd in elkaar. Ik zal de lat hoog blijven leggen in alles wat ik maak en doe en alles positief de wereld in blijven sturen. 

Het tweede deel van mijn EP komt eraan, ‘De Meisje’ gaat verder, we gaan nog een tournee plannen, ik treed eind januari op op SPARKLE, de awardshow van çavaria… Ik ga nooit stoppen met doen wat ik graag doe. 

In 2020 zal ik me misschien nog minder aantrekken van mensen die mij toch fout interpreteren. Ik wil er nog meer werk van maken me te focussen op wat ik belangrijk vind en waar ik energie uit haal. Alles kan gebeuren. Ik zal het vooral met open armen ontvangen en er kracht uit proberen te halen.”

Je kan Jaouad volgen op Facebook of via zijn website. Voor zijn voorstelling van 'De Meisje' op 1 maart in De Studio kan je nog tickets boeken, de andere data zijn reeds uitverkocht.
Meer info en tickets over SPARKLE.