Terwijl de pendelaars zich uit het centrum van onze hoofdstad reppen om zo snel mogelijk weer thuis te zijn, neemt Tuur Van Hove alle tijd om stil te staan bij zijn werk met, voor en door mensen. Het interview is al lang afgelopen maar zijn woorden zinderen nog na: reflecties over kracht en kwetsbaarheid, negatieve gedachtestromen en het belang van zelfzorg. Hier spreekt iemand die zijn roeping heeft gevonden en die als homo een specifiek programma heeft ontwikkeld voor andere homo-, bi- en trans mannen.

Puur na tuur

Wie is Tuur Van Hove?
Van Hove: “Ik ben een lichaamsgerichte psychotherapeut. In 2009 ben ik begonnen als vrijwilliger bij bij Het Roze Huis en zo ben ik ook bij çavaria terechtgekomen. Intussen heb ik mijn eigen psychotherapeutische praktijk en sinds een aantal jaar doe ik workshops gericht op onze eigen community.”

Met een woordspeling noem je je praktijk Puur na Tuur. Met welk doel werkt je praktijk?
“Ik werk vooral met technieken die lichaamsgericht zijn. Daarmee bedoel ik: de emoties die in het lichaam opgeslagen zijn, weer vrij krijgen. Daarmee raken bepaalde lichamelijke klachten vaak opgelost. 

Een simpel voorbeeld is stress. Heel veel mensen hebben last van stress en dat slaat vaak op hun nek, schouders of rug. Ik pak dat niet via massage aan, maar zoek de emotionele oorzaak erachter. Een beetje dieper graven dus. Mijn basisopleiding is archeologie en ik zeg altijd: ‘Vroeger was ik in de grond aan het graven en nu graaf ik in mensen’ (lacht).”

Hoe ben je zelf met die technieken in aanraking gekomen?
“Ik ben in 2005 terechtgekomen bij het AUMM-instituut in Groningen. Toevallig via een vriendin, op een moment dat ik letterlijk uit een destructieve relatie vluchtte. Ik ben de basisopleiding gaan doen. In de ‘Primal Rebirth’-therapie kijk je als volwassene naar je kinderjaren, naar de overtuigingen en gedragingen die daar zijn ontstaan. Eigenlijk ben ik die therapie begonnen voor mezelf, niet om therapeut te worden. Dat is gaandeweg gegroeid. 

Nadien heb ik opleidingen gevolgd in familieopstellingen, systemisch werk en traumaheling. Tijdens de opleiding hebben we een combinatie van verschillende technieken geleerd die in mijn werk door elkaar lopen. Ik heb bij wijze van spreken een toolbox en daar pak ik uit wat het best bij de persoon werkt. Want het is echt maatwerk: wat werkt voor de een, werkt niet noodzakelijk voor een ander.”

Kracht en kwetsbaarheid

‘The Gay Soul’ heet je project en richt zich op homo-, bi- en trans mannen. Wat moet ik me daarbij voorstellen?
“Het begon enkele jaren geleden, samen met een bevriende therapeut. We hadden een aantal homo-, bi- en trans mannen in onze praktijk en we merkten dat we een laagje dieper wilden gaan. Een sessie duurt maar één uur, terwijl je in een workshop over een langere periode kan werken.

Ook merkten we dat er gezamenlijke thema’s naar voren kwamen. Onze maatschappij blijft heteronormatief, zodat wij toch ergens worden afgewezen in onze essentie. Dat leidt tot gemeenschappelijke kwetsuren. 

Vroeger was ik in de grond aan het graven en nu graaf ik in mensen

Zonder te willen veralgemenen zie je dan twee reacties bij homo-, bi- en trans mannen: ofwel is er de neiging die kwetsuren te willen onderdrukken, het niet te voelen omdat het te pijnlijk is. Of het tegenovergestelde, ze te willen aanpakken.

De rode draad is kracht en kwetsbaarheid. Dat is het uitgangspunt: hoe kan je je kracht en kwetsbaarheid inzetten, zowel voor jezelf als voor de maatschappij? In kwetsbaarheid zit veel kracht en veel mannen durven die kwetsbaarheid niet toe te laten. Als je in groep bent, kan je ook van elkaar leren; krijg je erkenning en herkenning. Zo is ‘The Gay Soul’ ontstaan.

De eerste keren waren avondreeksen van zeven avonden. We werkten telkens rond een bepaald thema, zoals relaties, intimiteit en seksualiteit, schuld en schaamte… Uiteindelijk hebben we er een weekend van gemaakt, omdat het vaak makkelijker is voor mannen om zich dan vrij te maken. Ik geef de reeks nu ook alleen, zonder de bevriende therapeut.’ 

Merkte je tijdens je vrijwilligerswerk bij çavaria dat er nood is aan een project als ‘The Gay Soul’?
“Ja, er is veel nood aan zelfzorg. Heel wat homo-, bi- en trans mannen hebben de neiging te vluchten in drank, drugs, seks… noem maar op. Zonder oordeel, hoor. Ik heb dat op een gegeven moment in mijn leven ook gedaan. 

Zulk gedrag is vaak te verklaren vanuit afwijzing, dat je niet helemaal wordt aanvaard zoals je bent. Je hebt behoefte aan verbinding, maar contact is vaak toch behoorlijk vluchtig, bijvoorbeeld in het uitgaansmilieu of in de gay sauna. Dat is voor sommige mannen prima, maar andere hebben behoefte aan diepgaander contact en om werkelijk (harts)verbindingen te maken. Daarom is het goed om eens een weekend bij elkaar te zijn en samen in het diepe te springen.”

Er zijn verschillende manieren om aan zelfzorg te doen. Niet iedereen heeft daarvoor begeleiding nodig. Wie is dan precies je doelgroep?
“Mannen die op zoek zijn naar zichzelf: wie ben ik, waar wil ik naartoe? Vaak heb je in je leven een reflectiemoment. Je vraagt je af of je je werk nog graag doet, of je nog zinvol bezig bent, of wat dan ook. 

Je merkt dat je altijd in dezelfde patronen vastloopt die je als kind hebt aangeleerd. Die waren toen nuttig, maar nu niet meer. Of misschien ervaar je veel lichamelijke klachten door stress.

De leeftijd en achtergrond van de deelnemers zijn heel divers, van twintigers tot zestigers. De zorgvragen zijn dan ook behoorlijk uiteenlopend.”

De kracht van de groep

Wat is het voordeel van de groep tegenover individuele therapie?  
“Sommige mannen komen eerst individueel bij mij en beslissen dan pas mee te doen. Maar voor andere mannen is de workshop net heel fijn omdat je meer tijd hebt. Een één-op-één sessie duurt meestal maar een uur en de volgende keer moet je altijd de draad weer oppakken.

Een ander voordeel van zo’n weekend is de kracht van de groep, want door de groep word je ook gespiegeld in je gedrag. Ik verbaas me er vaak zelf over hoe snel dat gaat. Vanuit die veilige setting ontstaat een grote openheid. Dat is het bijzondere van dit werk. Zo kan er veel aan de oppervlakte komen dat anders verborgen blijft of meer tijd nodig heeft.”

In kwetsbaarheid zit veel kracht, en veel mannen durven die kwetsbaarheid niet toelaten

Hoe ziet zo’n weekend eruit?
“Er zit een mooie opbouw in: we beginnen met kennismaking, een veilige groep creëren. Wat brengt je hier, waar heb je behoefte aan en wat wil je meenemen als je zondagavond terug naar huis gaat? Dan gaat het over verbinding en contact maken, kracht en kwetsbaarheid, intimiteit en relaties via allerlei oefeningen, waaronder lichaamsgerichte oefeningen. 

Heel veel mensen zitten in hun hoofd en hebben weinig contact met hun lichaam. Dus daar beginnen we mee: in de ruimte lopen, verbinding maken, één op één. Wat zijn je behoeften precies, waar liggen je grenzen en hoe ga je daarmee om? 

We oefenen ook om de zintuigen te prikkelen en die zintuiglijke ervaring groter te maken. Tijdens het laatste deel, de zondagnamiddag, hebben we een stukje integratie, zodat mensen op een goede manier naar huis gaan.”

Hoe verder?

Kan je zeggen welke impact zo’n weekend heeft op de deelnemers?
“Dat is heel wisselend. Voor mannen die nog niet veel ervaring hebben, kan dat een serieuze eyeopener zijn. Het kan het moment zijn waar je de ontspanning of net de spanning leert voelen. Er is ook de erkenning, het besef: ik sta er niet alleen voor, ik kan hulp vragen.

Voor de meeste mannen is het als een warm bad. Je kan elkaar ondersteunen terwijl je ontdekt hoe je omgaat met de thema’s van het weekend. Durf ik mezelf te zijn? Heb ik de neiging om mezelf weg te cijferen? Of laat ik mijn stem horen en neem ik mijn plek in? Hoe heb ik dat vroeger gedaan, hoe ga ik dat hier in deze groep doen en hoe kan ik dat in de toekomst doen?

De oefeningen die we doen, kan je meenemen in je dagelijks leven

Sowieso vragen we op het einde: ‘Hoe kan je nu verder en wat heb je daarvoor nodig?’ Dat kan via individuele sessies bij mij, maar het is ook een optie dat de mannen elkaar opzoeken. Door onderling contact te houden, blijft de kracht van die groep bestaan. Daarom is er ook een gesloten Facebookgroep. Er zijn zelfs al koppels ontstaan omdat mannen tijdens het weekend merkten dat ze samen verder wilden. Dat is natuurlijk ook leuk (lacht).’

Je creëert die vertrouwde omgeving met mensen die met eenzelfde ingesteldheid komen, maar ’s anderdaags zit iedereen terug op het werk. Is het niet moeilijk om uit die safer space weer in de gewone wereld te stappen?
“De neiging kan zijn dat je snel weer vervalt in het ritme van alledag en dat zo’n weekend wat vervloeit en weer wegebt. Het gaat erom dat je jezelf een nieuwe gewoonte aanleert. De oefeningen die we doen, kan je meenemen in je dagelijks leven. 

De kracht zit hem vaak in de herhaling. Je wordt geprogrammeerd als kind en tegen de tijd dat je volwassen bent, heb je een software-update nodig. Of ik vergelijk het met een kruispunt: de ene weg heb je van kinds af aan altijd bewandeld, met al je overlevingsstrategieën, je maskers en noem maar op. De andere weg is nog onbewandeld, is bij wijze van spreken nog een brousse. Door de oefeningen te doen, creëer je die nieuwe weg.

Het is wetenschappelijk vastgesteld dat je minstens 21 dagen iets moet doen vooraleer je de verbindingen in de hersenen hebt aangemaakt die je nodig hebt om patronen te veranderen. Het verleden kan je natuurlijk niet veranderen, maar wel hoe je er nu mee omgaat. Misschien merk je dat je een serieuze rugzak meedraagt. Als volwassene kan je ervoor kiezen om anders met die rugzak om te gaan, om de impact die het verleden op je heeft te veranderen, zodat je er niet meer door onderuit gehaald wordt.”

Confrontatie aangaan

Zijn er ooit deelnemers die zijn weggelopen?
“Nee, nog niet. Drempels zijn vaak de afstand – het is in Herent – of het financiële. Maar qua entreegeld ben ik wel soepel ik regel graag een alternatief zodat een potentiële deelnemer toch aanwezig kan zijn.

Soms is de workshop wel heel confronterend, maar dat kunnen we opvangen. Dan hoef je niet weg te lopen (lacht). Zelfreflectie en introspectie zijn niet altijd even makkelijk, maar wel heel boeiend. Als ik naar mijn eigen proces kijk: het eerste jaar van mijn opleiding was vaak ook confronterend voor mij, dat ik zelfs dacht: ‘Ik ben hier weg.’

Je kan ervoor kiezen om het anders te doen, de impact die het verleden op je heeft te veranderen

Maar vaak betekent die weerstand juist dat je op de goede weg zit. Weerstand is je systeem dat zegt: ‘Dat gaan we niet doen; ik ga je in het oude patroon houden, want dat is vertrouwd en veilig.’ Het komt voort uit de confrontatie met het nieuwe. Op dat moment zien we wat er aan de hand is en wat we nodig hebben. Daarin begeleid ik de deelnemers natuurlijk.”

Tot slot een praktische vraag: wanneer vindt het volgende weekend plaats?
“Van vrijdagavond 31 mei tot zondagavond 2 juni. De overnachtingen zijn niet inbegrepen, maar ik heb wel een lijst met nabijgelegen B&B’s en jeugdherbergen. Of mensen kunnen googelen, er is genoeg in de buurt.”

Meer informatie vind je op de website.