Het is hij die me als eerste ontvangt. Met kleine oogjes. “Gisteren hadden we een feestje met enkele jongens en onze vrijwilligers.” In afwachting van Céline krijg ik een rondleiding in het huis. In de keuken liggen nog de resten van het feest. “Vrijwilligers hebben we, maar niet om de afwas te doen”, lacht Dimitri. 

De keuken geeft uit op een verzorgde stadstuin waar het in de zomer aangenaam vertoeven moet zijn. Het valt me op hoe modern het meubilair en de inrichting is. Het geeft een warm thuisgevoel. In de kamers boven liggen kleren netjes opgeplooid. Wat een contrast met de keuken! Er staan ook zakken gevuld met producten voor persoonlijke hygiëne. Ook de badkamer ligt er kraaknet bij. “Die badkamerspullen krijgen we allemaal van onze partners en is zeer nuttig voor onze gasten.”

Al negentig aanvragen

Het bureau ademt een hectische werksfeer uit. Hier vinden vergaderingen plaats, wordt de administratie bijgehouden en het is ook de plek waar de jongeren meestal een eerste gesprek hebben. “We hebben nu ruim negentig aanvragen gekregen”, vertelt Dimitri. “Twee derde van de aanvragen komt uit België. Ook asielzoekers die worstelen met hun seksuele identiteit kloppen bij ons aan.” Dit eerste gesprek met de jongere is van groot belang om de juiste begeleiding te bieden. Achter de profielen die de aandacht krijgen, schuilen schrijnende situaties in hun jonge levens. De jongeren worden omwille van hun seksuele geaardheid, omwille van wat en wie ze in hun diepste wezen zijn, het huis uitgezet, belanden op straat zonder enig contact of opvang van iemand van de familie. Al vrij snel kom je in een precaire economische situatie terecht.

Jongeren die thuis niet meer welkom zijn, kunnen door hun fragiele economische situatie vrij snel in de prostitutie terecht komen omdat ze snel en meteen geld nodig hebben

“Het is als een tikkende tijdbom voor deze jongeren. Vaak denken zij dat zijzelf het probleem zijn en creëren zo vrij snel een laag zelfbeeld”. Céline vervoegt zich bij het gesprek. Het probleem waarmee de jongeren te maken hebben, is niet van gisteren. Ik herken de problematiek van het opvanghuis. In de beginjaren 2000 heb ik in Parijs meegewerkt aan het opstarten van een project “Jeunes en errance”. Ik werkte toen als gespecialiseerde preventiemedewerker voor Aides in het kader van preventie, onthaal en opvolging van mannelijke sekswerkers: aan Porte Dauphine, in sekscinema’s aan Pigalle, op het internet maar evenzeer in de klassieke gaybars, cruising areas, sauna’s, fetisj feestjes of seksclubs. 

Jongeren die thuis niet meer welkom zijn, kunnen door hun fragiele economische situatie vrij snel in de prostitutie terecht komen omdat ze snel en meteen geld nodig hebben, ze kunnen drugs gebruiken en de vragen rond seksuele identiteit, seksualiteit, gezondheid, werk of een opleiding vinden verdwijnen naar de achtergrond van hun dagelijks leven. Ze zoeken iemand voor de nacht. Een ticket voor een sauna of bij iemand om bij te slapen (met of zonder betaling). Dat is goedkoper dan een nacht op hotel. Ook via de verschillende ontmoetingsapps worden snel connecties gemaakt, voor een one-on-one of voor een dagen durende chemseksparty.

Sociaal isolement vermijden

Deze jongeren verkeren in een extreme noodsituatie, hebben geen onderdak en hebben weinig of geen sociaal contact. Het homomilieu met zijn fancy bars en goedlachse mooie mannen bieden niet echt antwoorden op hun situatie. De opvang bij Samusocial (Brusselse voorziening die sociale noodhulp verstrekt, red.) is geen optie. Hun homoseksualiteit houden ze verborgen; de daklozen die er verblijven hebben niet dezelfde problematiek als deze jongeren. De diensten, die heel goed werk leveren, bieden echter geen antwoorden op complexe vragen over gender en seksualiteit, laat staan over homoseksualiteit. De jongere geraakt al vrij snel sociaal geïsoleerd.

Praten over hun familie is zeker geen taboe en wanneer het kan, wordt er contact met hen gelegd

In het opvanghuis duurt een ‘opname’ tussen 3 en 9 maanden. In die tijd is er in eerste plaats ruimte voor rust. De jongere kan in gesprekken met vrijwilligers of de coördinatie werken aan zijn zelfontplooiing, zowel op identitair als op sociaal, psychologisch en professioneel vlak. Praten over hun familie is zeker geen taboe en wanneer het kan, wordt er contact met hen gelegd. Met deze omkadering en in de warmte van het huis en hun eigen kamer kunnen de jongeren hun toekomst, hun seksuele, psychosociale en economische conditie optimaliseren. Het parcours dat ze tijdens hun verblijf afleggen, onder voortdurende begeleiding, leidt uiteindelijk tot autonomie. Naast Céline en Dimitri zijn er ook een 20-tal vrijwilligers die in het parcours van de jongere meestappen.

Vertrouwensrelatie opbouwen

Het opvanghuis staat voortdurend met de jongere in dialoog over persoonlijke thema’s zoals hun zelfvertrouwen, vragen rond soa’s en hiv, een eventueel druggebruik, een situatie van sekswerk, seksualiteit, liefde of hoe om te gaan met sociale media. Ook de scheiding met hun familie en vrienden is een onderwerp dat niet uit de weg gegaan wordt. Het homomilieu lijkt wel een eeuwigdurend feest en is verleidelijk omdat je er een gevoel van vrijheid beleeft, toch schuilt ook achter deze façade vaak diepe eenzaamheid, depressie, isolement, overmatig alcoholgebruik en een zoektocht naar zichzelf, in relatie tot zichzelf en in relatie tot de andere. Céline onderstreept het belang van het opbouwen van een vertrouwensrelatie tussen de jongere en het huis. “Zonder enig vertrouwen van beide partners, gaan we niet verder.”

Er komen ook dingen van meer praktische aard bij kijken zoals een eigen bankrekening openen

De tijd dat de jongere in het opvanghuis verblijft, staat hij centraal. Om zijn leven richting te geven, zich mentaal sterker te maken, het zelfvertrouwen opnieuw te vinden, voor zichzelf leren verantwoordelijk te zijn, zijn identiteit te versterken en op een serene manier in het leven verder te stappen. “Er komen ook dingen van meer praktische aard bij kijken zoals een eigen bankrekening openen, een eigen inkomen beheren, een eigen mutualiteit, een eigen dokter vinden en uiteindelijk een eigen adres hebben… het parcours hier maakt de jongere autonoom en sterker.”

Vrijwilligers van onschatbare waarde

“Maar we kunnen ook niet altijd alles zelf aan. We werken gelukkig met veel partners en onze vrijwilligers zijn van onschatbare waarde. We zouden onszelf toch meer willen professionaliseren vooral om de psychosociale problematiek meer aandacht te kunnen geven. Er is een subsidie van de stad Brussel, we willen ons graag professionaliseren met mensen in loondienst.”

Naast de subsidie van de stad Brussel, zijn er ook mensen die giften doen. Via testement.be of zoals onlangs de Brusselse kappers Fab en Ken die 8.800 euro bijeen wisten te brengen voor het opvanghuis. In maart 2020 doet ook Classic Meets Fetish tijdens Darklands in Antwerpen ook een geste naar het opvanghuis. 

We zoeken nu verder naar concrete en meer structureel gerichte subsidies om onze werking niet in het gevaar te brengen

“We zijn enorm dankbaar voor alle financiële steun die we krijgen”, glimlacht Céline tevreden. “We zoeken nu verder naar concrete en meer structureel gerichte subsidies om onze werking en uiteindelijk het parcours van onze jongeren niet in gevaar te brengen.”

Onze kennismaking zit erop, ik ben onder de indruk van het titanenwerk dat hier geleverd wordt. Iedere dag is een nieuwe uitdaging maar ook een stap dichter in een beter bestaan voor iedere jongere die hier tijdelijk zijn (of haar) leven terug kan winnen. Het gebeurt elke dag, helaas. In Brussel. In Vlaanderen. In België. Overal.

Meer info over het opvanghuis

Wie nood heeft aan een goed gesprek kan steeds terecht bij Lumi. Contact opnemen met Lumi kan via www.lumi.be of 0800 99 533.