In Nederland is de transgenderzorg vooral geconcentreerd bij het Universitair Medisch Centrum (UMC) Amsterdam. De transgender zorg kan ook in andere instellingen maar het UMC Amsterdam is het grootste, het meest gezaghebbende en zet de krijtlijnen uit. Het Kennis- en Zorgcentrum Genderdysforie bij het UMC Amsterdam was in 1975 één van de eerste plekken ter wereld waar transgender personen terecht konden voor medische hulp, én het eerste centrum dat trans jongeren puberteitsremmers verstrekte. De genderpoli van het UMC Amsterdam hanteert voor haar zorgtraject de internationale richtlijnen voor transgender zorg, de Internationale Standards of Care uitgewerkt door de World Professional Association for Transgender Health. De zorgverleners en researchers van de genderpoli tekenen present op Europese en mondiale wetenschappelijke congressen waar nieuwe inzichten in het brede spectrum van transgender gezondheid gedeeld worden. En tot slot biedt de Instagramaccount van de genderpoli van het UMC Amsterdam Q&A’s en positieve getuigenissen over de geboden zorg.

Transgender personen en familie misnoegd over transgender zorg in Nederland

De Instagramaccount @vugendermistreatment verzamelde op vijf weken tijd ongeveer tachtig berichten met ongeveer vijftig verhalen van misnoegde transgender personen of hun familie over de transgender zorg in Nederland. De aanklachten omvatten te lange wachttijden en de afwezigheid van hulp tijdens de wachttijd. Het diagnostisch proces op basis van vragenlijsten wordt als kwetsend beschreven. Verder wordt de hulp niet ervaren als ‘op maat van het individu’ en rapporteren non-binaire transgender personen hindernissen in hun zorgtraject.

Decentralisering van transgender zorg met taken voor huisarts

• In navolging zetten de oprichters van de account een manifest online. Een van hun eisen is dat transgender personen als ervaringsdeskundigen een rol krijgen op de genderpoli. Daarnaast vragen ze de decentralisering van de transgender zorg met overheveling van een aantal taken naar de huisartsen. Verder verwachten ze dat de hulpvraag van de transgender personen centraal worden gesteld en dat de macht van de psycholoog, als poortwachter tot transgender zorg, beperkt wordt.  Ook benadrukken ze dat onderliggende aandoeningen geen invloed mogen hebben op het al dan niet opstarten van een transitietraject. Tot slot vragen ze aandacht voor non-binariteit en inspanningen om misgendering op de genderpoli te voorkomen. 

Hoe moet het nu verder? 

Het lijkt erop dat beide partijen met elkaar in gesprek willen gaan. Annelijn Wensing-Kruger, voorzitter van het Kennis- en Zorgcentrum Genderdysforie bij het UMC Amsterdam, liet bij One World alvast optekenen dat de genderpoli graag in dialoog gaat met mensen die negatieve ervaringen hebben én dat de meerderheid wel tevreden is. Wensing-Kruger meldde verder dat de verhalen deels herkenbaar zijn, maar dat de zorg in ontwikkeling is waardoor een aantal elementen van de getuigenissen intussen gelukkig tot het verleden behoren. Op de Instagrampagina van de genderpoli roept het UMC Amsterdam op om klachten telefonisch of per e-mail te melden.

En wat doet de politiek?

Maandag 5 juli 2021 ging het commissiedebat specialistische zorg over de staat van de transgender zorg. Eerder bestelde het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Nederlandse Zorgverzekeraars al een visiedocument over hoe de transgender zorg er anno 2025 mag uitzien. Doel van de in 2020 gepubliceerde visie is o.a. om te helpen de wachttijden in de transgender zorg te verlagen. Het document biedt suggesties voor oplossingen, bijvoorbeeld over de vaststelling dat transgender personen steeds meer gedifferentieerde zorgvragen hebben.

Word vervolgd ...