Peter De Roover denkt dat je van kussen aids kan krijgen en een Hongaarse Europarlementariër die de grondwet herschreef om heteroseksuele relaties tot norm te verklaren werd in volle lockdown betrapt op een seksfeest met enkel mannen. Holebirechten in Europa krijgen het soms zwaar te verduren, met dit soort leiders. 

Elke dag krijgen gemiddeld 2,4 landgenoten te horen dat ze seropositief zijn. In 2018 leefden zo’n 18 335 Belgen met hiv. Dat zijn evenveel mensen als er in Herzele, Haaltert of Destelbergen wonen. Ondanks de gravitas van dit levensgevaarlijke virus koos Peter De Roover ervoor om op wereldaidsdag, een dag waarop we het taboe proberen doorbreken, een stigmatiserende tweet de wereld in te sturen. Op een festival “een onbekende binnendraaien,” dan moet je niet verbaasd zijn dat je thuiskomt met aids, zo insinueerde hij. 

Stigma

De Roover tweet zou je kunnen wegzetten als slechte humor, een ongelukkige formulering of gebrekkige timing en inschattingsvermogen. Maar dat zou te makkelijk zijn. Deze uitspraak is een nieuwe stap achteruit in de strijd voor gelijke rechten voor de regenbooggemeenschap. Hij draagt bij aan het discours dat seropositieve landgenoten er wellicht een losbandige levensstijl op na houden. Mocht iedereen een monogame, traditionele relatie hebben verdwijnt het aidsvirus wel vanzelf. Enkele jaren geleden was dit soort onzin voorbehouden aan het Vlaams Blok van Filip Dewinter, vandaag breidt het conservatieve opbod zich uit naar leden van andere partijen. 

De feiten zijn anders. Het aidsvirus is geen ziekte van de holebigemeenschap of heteroseksuelen van Subsaharaanse afkomst. Freddy Mercury speelt ook niet meer op Live Aid, de jaren ’80 zijn voorbij. Het virus is gevaarlijk voor iedereen, of je nu met een onbekende in een festivaltent belandt of wacht tot na de derde date met een misdienaar. Er zijn geen risicogroepen meer, omdat iedereen risico loopt. Het stigma op de ziekte valt overigens makkelijk te bestrijden, tegenwoordig kan je met de juiste medicatie een normaal leven leiden. 

Taboe wint aan kracht

En toch blijft het taboe bestaan. Erger nog, op sommige plekken in Europa wint het taboe aan kracht. In Polen en Hongarije roepen mandatarissen van de regeringspartijen lgbt-vrije zones uit. De Fidesz-partij van Hongaars premier Orbàn – opgericht als een anticommunistische liberale partij – is in een sneltempo vervallen tot een oerconservatief vehikel voor maatschappelijke achteruitgang. De holebigemeenschap is een gemakkelijk doelwit voor zo’n conservatief leider. Gelijke rechten voor de gemeenschap zijn iets recents, en in grote delen van de wereld nog volstrekt onbespreekbaar. Een politicus die pleit voor “traditionele normen en waarden” kan de achterban bespelen door een niet-heteronormatieve levensstijl te verketteren. Want, zo zeggen ze, met hun losbandige levensstijl hebben ze het aidsvirus in onze samenleving gebracht. 

Waar de partij van Orbàn vandaag daden stelt die de klok voor de regenbooggemeenschap terugdraaien, begon het ooit met woorden. Woorden, zoals we ze ook bij ons steeds weer uit conservatieve hoek moeten horen. Een man als De Roover is zich zeer goed bewust van de connotaties die het aidsvirus oproept bij zijn achterban. Het doet denken aan Vlaams Belang na de uitspraken van Dominiek Sneppe. Net verkozen in de Kamer stelde ze het homohuwelijk en adoptie – nochtans al jaren wettelijk mogelijk in ons land – in vraag. Het Vlaams Belang beperkte zich tot de boodschap dat het geen partijstandpunt was, zonder verder gevolg te geven aan de uitspraken. Homofobie is geen probleem in de partij zolang je het maar niet openbaar maakt. Dat soort oprispingen uit de onderbuik van conservatief Vlaanderen toont aan dat we waakzaam moeten blijven.

Holebirechten zijn fundamentele rechten. Maar geen enkel recht is ooit echt verworven. Voor onze vrijheid moeten we dag na dag blijven vechten. Liberalen zullen in de frontlinie staan om gelijke rechten te verdedigen én te versterken. Hoewel homofobie in onze conservatieve kringen zich nog tot enkele individuen beperkt, moeten we opletten dat een dergelijk discours niet de bovenhand haalt. Iedereen mag zijn zegje doen in dit land. Maar er is een verschil tussen de conservatieve mening hebben dat heterorelaties de norm moeten zijn, en de regenbooggemeenschap beschimpen en stigmatiseren. Anders dreigen we in de strijd voor de gelijke behandeling van alle Belgen, al dan niet bewust, de klok terug te draaien. 

Stephanie D’Hose is voorzitter van het LGBTQI-netwerk OUT of the Blue van Open Vld.

ZIZO wil een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over LGBTI+-thema’s. Daarom publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van hun/haar/zijn vereniging en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Heb je naar aanleiding van dit bericht nood een aan een gesprek? Contact opnemen met Lumi kan via www.lumi.be of 0800 99 533.