Terwijl we in België al tevreden zijn met een trans personage in ‘Thuis’ of programma’s als ‘M/V/X’, waren er aan de andere kant van de wereld al meer en op grotere schaal trans personen te zien in films en op televisie. Vaak werden ze gespeeld door acteurs en actrices die zelf trans zijn.

Baanbrekend zou je denken, maar de vele filmfragmenten in ‘Disclosure’ tonen aan dat het niet genoeg is om enkel trans personen te casten. In de meeste gevallen, en dan spreken we van jaren geleden, kreeg de trans persoon het rolletje van sekswerker, criminele gek (‘The Silence of the Lambs’) of verraadster. De producenten van de docu moeten zich blauw betaald hebben aan alle rechten om die fragmenten te kopen. En dat is maar goed ook.

Oprah uit de bocht

Scènes uit zwart-witfilms, talkshows met Oprah Winfrey, ‘The Jerry Springer Show’, ‘The Danish Girl’ en zelfs ‘I Am Cait’, de geflopte realityreeks over Caitlyn Jenner, vliegen je om de oren. Het blijkt een grote sterkte van de documentaire: geen meningen of veronderstellingen. Zo zie je meteen hoe een bepaald personage écht werd neergezet. Of hoe diezelfde Oprah vraagt naar de penis van een trans vrouw. En hoe de makers van de Amerikaanse serie ‘Nip/Tuck’ een veel zwaardere stem plakten op die van actrice Candis Cayne, zelf ook te zien in de docu. Om nog maar te zwijgen over de scène waarin de politie-inspecteurs onder de rok gaan kijken van een net vermoorde trans danseres.

Al die fragmenten zijn dus een schat aan informatie. Daarnaast zijn het de sterke verhalen die je geboeid houden. Toegegeven, sommige strijdkreten zijn iets te ‘I am a survivor’, maar de boodschap blijft overeind. Onder andere Laverne Cox, Jamie Clayton en ‘The Matrix’-brein Lilly Wachowski vertellen wat die fragmenten met hen hebben gedaan en wat er uit te leren valt.

Leren en respect

En ja, er is geleerd. Laten we er Winfrey nog eens bijhalen. In het prille begin van haar talkshows zijn de gesprekken met haar gasten die trans zijn, pijnlijk. Maar door de jaren heen zie je de perceptie veranderen. De wereldberoemde presentatrice past haar houding aan en je voelt het respect in de vragen. Stuk voor stuk sterke fragmenten.

Er zijn veel mensen die geen trans persoon kennen, dus halen ze hun informatie uit wat ze op het scherm zien. Daarom sluit de documentaire af met een hoogtepunt. Meer bepaald met ‘Pose’, ook te zien op Netflix. In die reeks spelen verschillende trans personen een hoofdrol, zonder de clown van de serie te zijn. Zo merk je dat Hollywood een lange weg heeft afgelegd. Van een vol afschuw brakende Jim Carey in ‘Ace Ventura: Pet Detective’ tot een Laverne Cox op de cover van Times Magazine. En of er hoop is.

En hopelijk voor jou ook popcorn. Want ‘Disclosure’ gaat niet vervelen. Nu te zien op Netflix. Ontdek hieronder de trailer: