Na amper contact te hebben moet Adrian opnieuw een plek vinden in het gezinsleven naast zijn kleine broer Andrew (Aidan Langford), diep-gelovige moeder Eileen (Virginia Madsen) en conservatieve vader Dale (Michael Chiklis). Al snel wordt duidelijk waarom Adrian zijn conservatie thuisnest verliet, maar de onafwendbare reden van zijn terugkeer zal een invloed hebben op iedereen die hem lief heeft.

Na een gelijknamige kortfilm die het 30ste Vancouver Film Festival opende, besloot regisseur Yen Tan het aangrijpende verhaal van Adrian in een langspeelfilm te verwerken. 1985 glipte door de mazen van het net dat verschillende parels van queer cinema doorheen 2018 naar het oppervlak sleurde. Toch maakt de film impact door de sterke acteerprestaties en de sobere stijl waarmee Tan een hartverscheurend portret op beeld brengt.

I’ve been to six funerals this year

Adrian wisselt de vrijheid van New York in voor het rurale bestaan bij zijn ouders en broer in Texas, een gezin met een duidelijke afkeer voor alles dat niet aanleunt bij de oude christelijke waarden. In elke interactie met zijn naasten hanteert Adrian een terughoudendheid rond zijn seksualiteit, carrière en gezondheid. Eileen en Dale zijn echter niet het type ouders die onmiddellijk als holebifoob afgeschreven kunnen worden. De moederlijke bezorgdheid van Eileen en Dales drang naar het begrijpen van zijn zoons zorgt voor aangrijpende dialogen en shots waar de emotionele pijn van het scherm straalt.

De onafweerbare dreiging van aids hangt over bijna elke scène. Adrian verloor recent zijn geliefde aan de ziekte en de film zit vol (bevestigende en ontkrachtende) suggesties dat ook Adrian zelf aan hiv zou kunnen lijden. Zonder de ziekte ook maar één keer bij naam te gebruiken, slaagt 1985 erin het hevige gewicht ervan op Adrian en zijn naasten te beschrijven. Bij het horen van een snikkende "I’ve been to six funerals this year” van Cory Michael Smith zakt een gigantische krop in de keel van menig criticus.

Zelfs in de huidige new age van queer cinema lijkt de hiv-crisis in de tijd van Reagan een nog te weinig aangeraakte setting. Naar eigen zeggen wilt regisseur Yen Tan dan ook een stem geven aan een verloren generatie en hun verhaal.

Soundtrack vol tranen

Er zijn weinig beelden nodig om de teneur van de film te begrijpen. 1985 werd in zwart-wit en 16mm gefilmd, waardoor een onmiddellijke sfeer van intimiteit en tristesse opgebouwd. De beslissing om de film op deze manier te draaien zorgt ervoor dat de focus continu op de personages blijft en je 85 minuten lang het triestige pad van Adrian mee bewandelt. 1985 voelt aan als bladeren door een oud fotoalbum, waarin prachtig camerawerk en oog voor detail elk beeld drenken in melancholie. Een ontroerende soundtrack door Curtis Heath bewaakt de tragische sfeer van het verhaal en geeft verschillende scènes die extra push waardoor menig traankanaal plots leeg gaat stromen.

Verdict

1985 is weinig vernieuwend, maar wat het doet, doet het steengoed. Yen Tan gebruikt duidelijke archetypes, maar Adrian, Eileen, Dale, Andrew en zelfs Carly worden doorheen een beperkt aantal scènes en dialogen omgevormd tot ingewikkelde personages. De film vertelt een interessant verhaal en geeft de teneur van een hevige maar weinig belichte periode voor de LGBT+ gemeenschap pijnlijk weer door sterk camerawerk en een vlijmscherpe soundtrack. 1985 blijft nazinderen, maar de zoute tranen smaken naar meer.

Jory Maeyaert is Social Media Manager bij WE LIKE YOU, spendeert zijn weekends op het scoutsterrein van Waasmunster en hangt de rest van de tijd in de zetel met een tas Earl Grey.