Deze recensie verscheen eerder al op https://boekenboekenboeken.blogspot.com/2020/04/niemand-ziet-het-dolf-verroen.html. 

Victors ouders verdienen echt applaus om hoe ze met hun zoon blijven omgaan. Ze vieren binnenkort hun 15e huwelijksverjaardag. Dat dit zo’n groot feest is of moet worden, laat zien hoezeer de Tweede Wereldoorlog op mensen heeft ingehakt. Dat alles anno 1947 terug in zijn plooi valt, moet gewoon worden gevierd!

Het verhaal speelt zich waarschijnlijk af in Nederland, vermoedelijk Rotterdam, omdat een klasgenoot van Victor in de buurt van de Spoorsingel woont.

Tijdsdocument

Het wordt verteld in korte hoofdstukken, en is precies lang genoeg. Het is ook een goed tijdsdocument. Dolf Verroen weet zijn verhaal goed te vatten zonder de tijd van toen uit het oog te verliezen. Een tijd waarin standing nog heel belangrijk was. Waarin gescheiden ouders een schande waren, en waarin homoseksualiteit geen plaats was. Je zou als het uitkwam, nooit aan werk komen, enzovoorts. Victor reflecteert: “Ik zou er beter niet meer zijn, want ik ben homo.”
Dat is zeer schrijnend, maar Verroen verteld dit als feiten. De lezer van nu kan dit raar vinden, maar ook hierdoor is “Niemand ziet het” levensecht, zonder dingen te verbloemen of ze erger en sensationeler te maken dan ze zijn.

Rolpatronen

Charlotte Dematons weet de personages perfect te vatten in haar illustraties, en je kunt terwijl je het boek leest, je perfect voorstellen dat de personages eruitzien zoals Dematons ze heeft getekend. Het boek gaat op zich helemaal niet over de homoseksualiteit van Victor, die echter wel doorheen het boek waait: heel zacht en summier. Victor gaat verder naar school, en zit in het laatste jaar. Als hij het goed doet daar, dan zal hij naar het gymnasium kunnen. Anders moet hij volgend jaar gaan werken. De rolverdeling tussen mannen en vrouwen is in dit boek strikt gescheiden, en meisjes worden (vast niet allemaal) blij als ze van school af, naar de huishoudschool kunnen. (Om te leren koken, wassen en strijken).

Jongens komen als ze niet kunnen verder leren, sowieso in een fabriek terecht. Hierdoor is “Wat niemand ziet”, hoewel een heel eenvoudig verhaal, zo sterk, en komt het op mij nooit als oubollig over. De televisieprogramma’s waar Victors vader naar kijkt (De Zondagavondtrein) hebben ook echt bestaan, net als de acteurs ervan. Deze dingen opmerken in een boek maakt dat ik ook al zo genoten heb van dit boek.

Geef jij dit boek een kans?

Dit boek is voor iedereen die het verhaal van Victor een kans wil geven. En voor mensen van de leeftijd van de auteur: die is intussen in de 90; dit boek gaat (misschien deels) over hem, zonder dat ik het gevoel had dat dit alles hem helemaal is overkomen: dan ben je een goede verteller! Misschien kunnen (ook) (oudere) mensen zich in Victor herkennen, of de tijd waarin ze leefden als jongere. (Jonge) mensen van nu kunnen dit boek lezen als een tijdsdocument en mee applaudisseren voor Victor zijn ouders. Ik hoop dat het waar is/was…