Canada, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Ijsland, Ierland, Letland, Litouwen, Nederland, Noorwegen, Zweden, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten startten vorige week donderdag het mechanisme van Wenen op. Dat mechanisme werd eind vorige eeuw opgezet door de OVSE om lidstaten toe te laten bilaterale contacten onderling aan te gaan, informatie uit te wisselen en actie te ondernemen tegenover landen die inbreuken plegen tegen de mensenrechten. 

Volgens de ondertekenaars heeft Rusland de rapporten door internationale organisaties en journalisten genegeerd. “Volgens Rusland verspreiden we fake news. De manier waarop de Russische federale autoriteiten omgaan met deze bewijzen versterkt de straffeloosheid in Tsjetsjenië.”

Ze roepen Rusland op om af te komen met concrete bewijzen van acties die vervolgingen van LGBT+ personen in Tsjetsjenië moet tegengaan. De vragen moeten beantwoord worden door Rusland binnen de tien dagen. 

Kleine overwinning

Het Russische LGBT-Netwerk spreekt van een 'kleine overwinning'. “Het is voor het eerst dat het mechanisme gebruikt wordt tegen Rusland. Wellicht zullen ze een nietszeggend antwoord geven, maar de diplomatische druk op Rusland is nu wel opgedreven.”, aldus Igor Kochetkov (Directeur Russisch LGBT-Netwerk, red.) op Facebook.

Begin 2017 werden verschillende getuigenissen gepubliceerd van homomannen die vervolgd, gefolterd tot zelfs vermoord werden in de Russische deelrepubliek Tsjetsjenië. Recente rapporten spreken van minstens honderd gevallen. Zowel de Tsjetsjeense, als de Russische overheid ontkennen de beschuldigingen met klem. Volgens hen zijn er geen LGBT+ personen aanwezig in Tsjetsjenië. 

België niet betrokken

Een Belgische diplomatieke bron liet ZiZo weten dit incident te betreuren. "Oorspronkelijk was er sprake om het Moskou-mechanisme op te starten. Daar waren we wel bij betrokken. Toen het voorstel evolueerde naar het Wenen-Mechanisme werden we niet meer gevraagd."

Het Moskou-Mechanisme zou een stap verder gegaan zijn. Daarbij kan een diplomatieke missie van experts gestuurd worden naar de lidstaat om de zaak ten gronde te onderzoeken. 

Ook een diplomaat van een buurland van België liet ZiZo weten dat België niet betrokken was bij het proces. “Minstens tien lidstaten moeten de verklaring ondertekenen om het Mechanisme van Wenen op te starten. De initiatiefnemers hebben willekeurig partners gevraagd. De Belgische representatie telt slechts twee werknemers. Die hebben hun handen vol.”

Verliest België dan zijn internationale voorbeeldfunctie als het aankomt op LGBT+ rechten? "De strijd tegen homofobie blijft voor België een prioriteit. We snappen echt niet dat we hier niet meer bij gevraagd werden. We laten het hier niet bij en kaarten dit aan bij de initiatiefnemers.", aldus de Belgische diplomaat. De diplomaat benadrukte ook dat België lid is van de Equal Rights Coalition, een samenwerkingsverband tussen veertig landen ter verdediging van LGBTI-rechten.