Leven in constante angst: Afrikaanse homo getuigt over leven in Keniaans vluchtelingenkamp
LGBTI+-vluchtelingen en asielzoekers behoren tot de meest kwetsbare vluchtelingen ter wereld. Vaak ontvluchten ze hun eigen land op zoek naar een plek waar ze zichzelf kunnen zijn. Velen van hen belanden in vluchtelingenkampen en hopen daar hun geluk te beproeven, maar de teleurstelling is groot, want ook daar tiert de holebifobie en xenofobie welig.
LGBTI+-vluchtelingen en asielzoekers behoren tot de meest kwetsbare vluchtelingen ter wereld. Nadat ze gevlucht zijn voor vervolging door hun families en lokale gemeenschappen, hoopten LGBTI+-vluchtelingen uit Burundi, de Democratische Republiek Congo, Ethiopië, Rwanda, Somalië, Zuid-Soedan, Oeganda en Jemen een veilige haven te vinden in Kenia. Helaas is dit niet het geval, want ook in het vluchtelingenkamp overheerst homofobie, zowel onder andere vluchtelingen als bij de autoriteiten en het medisch personeel.
Isa Mubiru is Oegandees en homo en is op de vlucht omwille van zijn seksualiteit. Samen met heel wat andere Afrikaanse LGBTI+-personen verblijft hij momenteel in vluchtelingenkamp Kakuma in Kenia omdat hij zijn thuisland, zijn familie en zijn leven moet ontvluchten omwille van de diepgewortelde en overheersende holebifobie. Maar ook in Kakuma zijn ze deze mensen niet veilig. Dagelijks worden honderden LGBTI+-mensen bedreigd, aangevallen en uitgejouwd door andere vluchtelingen omwille van hun seksualiteit en genderidentiteit. Behalve de goede raad ‘Integreer je en word hetero’ krijgen ze geen hulp van de autoriteiten. Ze moeten er buiten op de grond slapen, hebben zo goed als geen sanitaire voorzieningen of medicatie, en krijgen geen bescherming.
Met alleen zijn telefoon als wapen probeert Isa de situatie aan te vechten en de schokkende beelden via sociale media te verspreiden. Hierdoor hoopt hij druk te zetten op humanitaire organisaties. Steekwonden, breuken, blauwe ogen,... “We have suffered enough,” zegt hij in een van zijn video’s, “we need protection.” Maar de hulp blijft uit, en sociale media blokkeren hoe langer hoe vaker de beelden omdat ze als aanstootgevend worden beschouwd. Maar het gevecht gaat door.
ZIZO sprak Isa Mubiru live in ‘Block 13’ van Kakuma Refugee Camp, waar hij samen met enkele honderden LGBTI+-vluchtelingen dagelijks de strijd aangaat om te mogen zijn wie hij is.
Wat is Kakuma Refugee Camp juist? En hoe kom je hier terecht?
"Kakuma is een vluchtelingenkamp in Kenia waar ongeveer 5000 vluchtelingen verblijven, waarvan enkele honderden die op de vlucht zijn vanwege hun seksualiteit en/of identiteit. Ik ben afkomstig uit Oeganda, maar moest vluchten omdat ik omwille van mijn seksuele geaardheid met de dood bedreigd werd in mijn thuisland. Ik zit nu ongeveer een jaar in Kakuma Refugee Camp, maar eigenlijk is de situatie hier niet beter dan die waarvoor ik gevlucht ben."
Ze begrijpen ons niet en ze zijn bang van ons. Ze zijn er zelfs van overtuigd dat wij verantwoordelijk zijn voor de verspreiding van ziektes als COVID19. Ze willen ons weg, ze willen ons dood.
Onbegrip
Hoe komt dat?
"Veel Afrikaanse landen zijn erg gelovig en ook holebifoob en xenofoob, zoals bijvoorbeeld Soedan. Daarom hebben velen van ons onze thuissituaties moeten ontvluchten, op zoek naar een plek waar we onszelf kunnen zijn. Maar op deze plek heerst exact hetzelfde gedachtengoed als elders in Afrika. Bovendien hebben veel andere vluchtelingen hun land moeten ontvluchten omwille van oorlog. Zij vinden dus dat wij er zelf voor gekozen hebben om LGBTI+ te zijn en te vluchten, terwijl zij niet anders konden. Ze begrijpen ons niet en ze zijn bang van ons. Ze zijn er zelfs van overtuigd dat wij verantwoordelijk zijn voor de verspreiding van ziektes als COVID19. Ze willen ons weg, ze willen ons dood."
Hoe wordt daarop gereageerd door de organisatie van het kamp?
"Samen met een tweehonderdtal andere LGBTI’s woon ik nu samen in Block 13, waar ze ons hebben proberen af te zonderen van de andere vluchtelingen. Maar zonder succes, want we worden nog steeds geviseerd en aangevallen. Bovendien zijn de leefomstandigheden hier nog veel erger dan elders in het kamp. We slapen op de grond, zonder dak boven ons hoofd. We krijgen geen medicatie of verzorging. Steun van medisch personeel krijgen we niet, want ook die zijn ons liever kwijt dan rijk.
Ik ben zelf afkomstig uit Oeganda, en verblijf al ongeveer een jaar in Kakuma. Ik merk dat de situatie alleen slechter wordt. Elke dag is een strijd. Ik zie mensen om me heen die depressief worden en zelfmoordgedachten krijgen, maar niet worden opgevangen. Daarom moeten we actie ondernemen. Nu."
Hulp
Dat doen jullie door video’s te maken en te verspreiden. Wat proberen jullie daarmee te bereiken?
"We proberen de situatie zichtbaar te maken voor het grote publiek. Het kamp is immers afgesloten van de rest van de wereld, mensen weten niet wat er allemaal gebeurt. We willen dat mensen weten hoe het er echt aan toe gaat. Op die manier hopen we dat onze verhalen het UNHCR (het UN Refugee Center) bereiken, zodat ze ons kunnen helpen. We vinden dat we geëvacueerd moeten worden uit het kamp, we zien geen andere optie meer. We moeten naar een veilige plek, waar we niet aangevallen worden en waar we medische verzorging en psychosociale ondersteuning krijgen."
Het is hier een broeihaard voor virussen. We zijn dus niet alleen bang om aangevallen te worden, maar ook nog eens om het coronavirus te krijgen.
Sinds de uitbraak van het coronavirus zijn enkele vluchtelingenkampen in lockdown gegaan, wat de situatie nog bemoeilijkt. Hoe is dat bij jullie?
"Sinds de uitbraak van COVID19 is het nog veel erger geworden. Veel mensen zien ons als de verantwoordelijke voor de verspreiding van Covid. De geweldplegingen zijn erger geworden en de weinige hulp die we voordien kregen is vandaag zo goed als onbestaand.
Bovendien zijn de middelen zo schaars dat de meesten van ons in armoede leven en dag per dag moeten proberen rond te komen met eten. Daarbovenop zijn de hygiënische maatregelen in het kamp ondermaats. We slapen buiten op de grond, hebben niet voldoende mogelijkheden om onszelf of onze handen te wassen, het is hier een broeihaard voor virussen. We zijn dus niet alleen bang om aangevallen te worden, maar ook nog eens om het coronavirus te krijgen. Ook dat is psychisch zwaar om te dragen."
Hoe kunnen mensen jullie helpen?
"We hebben nood aan een degelijke, humanitaire oplossing. Wij willen hier zo snel mogelijk weggehaald worden, maar we begrijpen dat het niet zo eenvoudig is. Om onze veiligheid te kunnen garanderen zijn er nieuwe faciliteiten nodig. Daarvoor kunnen mensen een financiële bijdrage doen. Met het geld dat organisaties Alight, Refugee Coalition of East Africa en African Human Rights Coalition voor ons inzamelen kunnen we medische ondersteuning, voedsel en hygiënische maatregelen voorzien. Bovendien kunnen we LGBTI+ personen evacueren uit gevaarlijke gebieden en situaties en hen onderbrengen in safe houses die we zullen bouwen. Dat klinkt allemaal eenvoudig, maar de omvang van dit project is ontzettend groot. En elke maand zien we een verdubbeling van aantal personen dat noodhulp nodig heeft als gevolg van de armoede. Daarom hebben we wereldwijde hulp nodig. En wel nu."
Steun de LGBTQ’s in Kakuma Refugee Camp: https://www.gofundme.com/f/streaming-for-lgbtq-refugees-facing-covid
Meer informatie over het inzamelingsproject:
Website: www.wearealight.org/our_kitchen_table/
Instagram: www.instagram.com/our_kitchen_table/
Eigen verslaggeving