Recensies over De Morsecode spreken over een creatief en mooi verhaal over het overbruggen van tijd, afstand en stilte. Hoe mogen we dit interpreteren?

In De Morsecode ben ik op zoek gegaan naar de essentie van verbinding. Vandaag is communicatie alomtegenwoordig, vluchtig,  omnichannel, 24/7. We ontmoeten elkaar in het echt en virtueel, alles door elkaar. Van Social media tot Tinder. Ik heb de vertaalslag gemaakt naar de 19e eeuw. Ontmoetingen vonden toen ook in het echt plaats, daarnaast via berichtjes in de krant, pamfletten aan de muur of berichten die door boodschappers van stad naar stad of te lande werden gebracht. Communicatie was minder snel maar doordacht en efficiënt, woorden mochten de tijd nemen om onderweg te zijn. Tot ze plots te laat bleken. Samuel Morse ontwikkelde daarvoor de morsecode . Maar zijn verhaal gaat over meer dan de code alleen. Het gaat over een verbinding waarvan men dacht dat die verloren was. Het gaat over elkaar begrijpen: horen wat niet gezegd wordt, en authentiek communiceren. Dit verhaal brengt - wat ik meest belangrijk vind -  verbondenheid bij elkaar. Als schrijver vertaal ik een hedendaagse manier van communiceren naar een verhaal dat zich meer dan honderd jaar geleden afspeelt. Het is niet zo anders als vandaag. Enkel de context is dat.

Van de Verenigde Staten naar Frankrijk en verder door naar Moskou.

Je roman is een duik in de geschiedenis en een reis rond de wereld. Wat wilde je vertellen?

We zijn allemaal onderweg. Nog steeds. In onze maatschappij is er nog zoveel werk om mensen graag te mogen zien ongeacht wie we zijn en hoe we liefhebben. Met dit reisverhaal symboliseer ik dat onderweg zijn naar “elkaar begrijpen”. Eén van de recensenten schreef: ‘Ik ben benieuwd hoe Nathalie een verhaal zou schrijven dat zich vandaag afspeelt.’ Het heeft me aan het denken gezet. Want inderdaad, ik verschuil me misschien achter belemmeringen die de geschiedenis met zich meebrengt om deze van vandaag te beschrijven. Het inspireert me in ieder geval om mijn volgende roman eens hedendaags te maken. Maar ik ben ook wel gebeten door verhalen uit de geschiedenis, want die maken ook wie we vandaag zijn. Aandacht hebben voor minderheidsgroepen, openheid voor LGBTQ+ door er verhalen over te vertellen draagt enorm bij aan het werken aan wederzijds respect en erkenning voor jongeren met die gevoelens. Lezers, ongeacht of ze nu jong zijn of ouder verhalen geven waarin ze hun gevoel kunnen herkennen, is voor mij het belangrijkste wat ik wil bereiken. 

In deze nauwkeurig omschreven setting geef je de lezer inzage in de hoofdpersonages op een originele, maar vooral ook diepgaande en kwetsbare wijze. Dit vraagt een groot inlevingsvermogen. Hoe doe je dat?

Eén van de personages lijdt aan een speciale ziekte die haar als het ware afsluit van de wereld. Enerzijds heb ik heel wat gelezen over de ziekte op zich om te begrijpen hoe dat voor die mensen is en anderzijds heb ik dit willen verweven in een gevoel waarvan ik denk dat we dat allemaal wel eens hebben. Namelijk, jezelf willen opsluiten in je eigen hoofd. Je eigen gedachten. Je niets te hoeven aantrekken van de rest van de wereld. Emotie in een verhaal leggen, begint altijd bij je eigen gevoel. Als schrijver probeer ik dat bijna op te wekken. Hoe zou ik mij voelen? En zijn er dan situaties in mijn eigen leven die daar op lijken en kan ik dan dat gevoel proberen te verwoorden voor mijn personage. Dat is eigenlijk de manier waarop ik dat probeer te doen. Het is ook een groot stuk empathie. Je inleven in anderen. Emoties die ik zie bij mensen die ik ken, de manier waarop zij daarmee omgaan. Ook dat is een stuk inspiratie. Mijn zogenaamde muze…

De ontstaansgeschiedenis van de morsecode en communicatie speelt een belangrijke rol in je boek. Hoe verliep dat opzoekingswerk? Waar haal je de inspiratie voor de nauwkeurige omschrijving ervan?

Over de ontstaansgeschiedenis van de morsecode zijn er heel wat archieven terug te vinden. Deze worden beheerd vanuit de Verenigde Staten, maar zijn online uiteraard beschikbaar. Maar een archief, is maar een archief. Dat is heel feitelijk. Hoe ziet de machine eruit? Hoe is het gebouwd? Wanneer werd het patent neergelegd? Zo van die zaken vind je dan terug. Voor mij ging het meer om ‘Waarom vindt iemand de morsecode uit?’ Een uitvinding ontstaat niet zomaar. In vele gevallen is dat omdat er een maatschappelijke of persoonlijke nood is, zeker in de 19e eeuw. De eeuw van de industriële revolutie en dus de bakermat van de uitvindingen. Voor Samuel Morse was de aanleiding de dood van zijn vrouw. Hij was te laat thuis. Zijn vrouw was niet alleen al gestorven, ze was ook al begraven. Hij heeft niet even kunnen bellen om te zeggen dat hij haar graag zag. Hij heeft geen berichtje of whatsappje kunnen sturen dat op tijd zou zijn geweest. Te laat in 1825 was te laat. Dit moment heeft hij aangegrepen om na te denken over hoe hij sneller had kunnen zijn. Het sneller had kunnen weten. Opnieuw weer het verhaal vertellen vanuit de persoonlijke emotie, is interessanter dan alleen de archieven. Dus ook daar is het voor mij als schrijver eerder de oefening een antwoord te vinden op de vraag: ‘Hoe voelde Samuel Morse zich?’ dan ‘Hoe is de morsecode ontstaan?’.

Een schrijver is ook een lezer, veronderstel ik?

Heb je zelf een voorbeeld als schrijver?

 Ik lees heel veel. Zowel non-fictie als fictie. Ik laat me ook graag verrassen. Zo las ik laatst de jeugdroman ‘Als vuur’ van Sara Lövestram, een eerste liefde tussen twee tienermeisjes. Dat is geen boek dat ik spontaan zelf zou vastnemen. Het was omdat het een boek uit de reeks van de leesjury voor jongeren tussen 12 en 15 jaar kwam dat één van mijn kinderen ging lezen. Ik had bij het lezen ervan de bedenking hoe belangrijk het is om die verhalen te delen met kinderen en jongeren. Vanuit dat idee schrijf ik zelf ook, in de hoop dat mijn verhalen de emotie van mensen kan raken. 

Welke tips heb je voor aspirant schrijvers?

Enkele weken geleden, gaf ik een beleefvertelling bij de Holebibib in Antwerpen en daar was een deelnemer die ook vroeg om tips om zelf te schrijven. De beste tip is natuurlijk: ‘Begin gewoon.’ Een verhaal schrijven, is vooral omdat je een verhaal wil vertellen. Vertel dan. In de hoe, kan je je laten begeleiden. Zo organiseert de Holebibib van het Roze Huis in Antwerpen bv. een Queer Writing group, waarbij je samen vrij kan experimenteren met schrijfvormen en processen om zo onder begeleiding je eigen schrijfstem te ontdekken. Zulke initiatieven zijn zeker interessant voor mensen die net dat extra duwtje in de rug nodig hebben.

Tot slot, je haalde al even een nieuwe roman aan, is die in de maak?

Ja, ik ben opnieuw gestart. Het schrijven blijft altijd wel een onderdeel van mijn leven. Het is alsof ik er niet mee kan stoppen. Op dit moment speel ik met het idee om in het nieuwe verhaal nog bredere relatievormen naar voor te brengen. Iedereen mag liefhebben zoals ze dat willen, laten we dat dan ook gewoon vertellen.

Dat klinkt alvast veelbelovend.

Gastredacteur: Tine Vencken

Je kan ‘De morsecode’, net als Nathalie haar eerste roman ‘Tot de duivel het schip keert’ verkrijgen bij o.a. de 
boekhandel Kartonnen Dozen.

Je kunt Nathalie volgen op Facebook en Instagram.