Wij vernamen met droefheid het overlijden van William Veireman, overleden op 1 februari 2022, op 89-jarige leeftijd. William was een pionier en voorloper in het bespreekbaar maken, het ijveren voor erkenning en het opkomen voor de rechten van holebi’s in Vlaanderen. We vonden het dan ook meer dan gepast om enkele beschouwingen in memoriam aan hem te wijden. 

Iets op papier zetten over William is metéén ook iets zeggen over zijn partner en echtgenoot Rik Wijns en over het prille begin van diverse homo verenigingen in Gent anno 1980 -1990. Voor velen zijn “Rik en William” zoals ze vaak samen worden vernoemd onlosmakelijk verbonden met het ontstaan van groepen als ‘Homo en Geloof’ (1985), later ‘Lieve Deugd’ geworden (1995), met GETA (1993) , "Getrouwd en toch anders" en de “werkgroep ouders” (1992) opgericht door Rik samen met enkele ouders.  

Voor velen van de toen actieve generatie binnen de ruime homo beweging zijn ze op die manier gekend, en waren ze een belangrijk stuwende kracht. Ook stonden ze model voor tal van mensen in hun persoonlijke ontplooiing en coming out zowel voor jongeren als ouderen, gelovigen als niet-gelovigen, gehuwden en ouders. Rik en William deden dit door expliciet naar buiten te komen in hun persoonlijk leven, door hun participatie in tal van organisaties ook buiten de homo beweging en door getuigenis te brengen bij tal van gelegenheden en instanties en ook in de media (bij Jambers, Goedele Liekens...)

huwelijk_wiliam_en_rik_in_het_stadhuis_van_gent_copyright_peter_temmerman.jpg

Huwelijk van William en Rik in het stadhuis van Gent

Over William iets schrijven brengt ons bij het begin van de werkgroep “Homo en Geloof” (1985) waar we hem voor het eerst ontmoetten. Het waren toen priesters, enkelingen binnen de katholieke kerk, die het aandurfden en het als deel van hun pastoraal zagen om deze groepen in Vlaanderen op te richten. En om tegemoet te komen aan de homoseksuele medemensen in gevecht met hun geloof en hun homoseksualiteit.

Waar dit voor velen betekende dat ze braken met de kerk als instituut en met hun geloof was het motto van William : “Velen krijg je niet meer in de kerk maar mij krijgen ze er niet meer uit”. Dit motto is blijven door nazinderen in de houding die de groep ‘Homo en Geloof Gent’ steeds heeft aangenomen als kerk-kritische groep, geëngageerd ook daarbuiten in het maatschappelijk debat rond homoseksualiteit.

Aanvankelijk kwam de groep samen in huiskamerverband maar toen de groep bleef aangroeien werd onderdak gevonden in het ‘Katholiek Universitair Centrum’  te Gent (beter bekend als het KUC, de studentenparochie van de Dominicanen ). Met de organisatie van de eerste kerkdienst op Roze Zaterdag (Antwerpen, 1990) werd een stukje geschiedenis geschreven van kerkelijke ontvoogding in Vlaanderen. Er zouden nog verscheidene ‘Roze Missen’ volgen o.a. ook te Gent (1992) telkens voorgegaan door Pater Dominicaan Bernard De Cock, vaak samen met de mensen van de groep, ouders van holebi’s... Ook Vlaamse zanger Will Ferdy zou enkele keren deze mis mee helpen opluisteren. Vanaf 1996 ging de Roze Zaterdag definitief in Brussel door en werd de Roze Mis samen georganiseerd met de Franstalige zustergroep ‘La Communauté’. 

Daarnaast kennen we William als een man van zijn dorp, Wondelgem, nabij Gent, waar hij als jonge man kwam wonen, huwde, vader werd van drie kinderen en een eigen bedrijf in publiciteit oprichtte. Hij engageerde zich in tal van plaatselijke verenigingen en zat in het bestuur of was één van de stichtende leden. (zoals Het Davidsfonds, De Jeugdclub Surboum, Wondelgem Wandelt, het plaatselijke kinderkoor, en de schaakvereniging). William was er een belangrijke stuwende kracht en hielp heel wat initiatieven en activiteiten te Wondelgem mee organiseren.

Ondanks alles bleef William er ook staan voor zijn familie. Eerst als een jonge papa, dan ex-partner geworden, dan met Rik in wat nu een nieuw samengesteld gezin zou worden genoemd en later ook als opa met talrijke kinderen en kleinkinderen. Het moment waarop hij beslist om samen te gaan wonen met zijn vriend Rik (1972), lijkt er bij diegene die William graag zien flink op in te hakken. Toch blijft William ijveren voor zijn gezin en maakte hij er een erezaak van om hen samen te houden en blijven zij naast elkaar wonen. Niet steeds even gemakkelijk voor moeder, partner en kinderen. Bovendien een voor die tijd ongelooflijk moedige en zeker niet onbesproken keuze in een dorp als Wondelgem.

Voor het eerst ervaart William wat het betekent in aanvaring te komen met de ‘gevestigde waarden’, niet in het minst uit katholieke hoek. Toch slaagt hij er in samen met partner Rik en gezin om zich staande te houden. William zal van dan af blijven ijveren voor een plaats als homo binnen vereniging, dorp, kerk en maatschappij. 

willem_op_reis_met_vrienden_in_het_zuiden_van_frankrijk_copyright_peter_temmerman.jpg

William op vakantie in het zuiden van Frankrijk

Liep je in Wondelgem op straat, ging je boodschappen doen of iets drinken op café dan had je veel kans William tegen het lijf te lopen, of op zijn fiets te zien. William was een ‘straatloper’, kende Jan en alleman : praatje maken hier, babbeltje slaan daar, altijd goedgezind, grappen maken, hier en daar een oneliner maar ook luisteren en relativeren, gerust stellen.

Op zondagvoormiddag hield hij er aan om zijn fietstoertje te doen langs Vlaamse dorpen en terrasjes in zijn Meetjesland. Het was een plezier om hem te vergezellen en wees gerust er werd gebabbeld. Overal waar je kwam wist hij wel een verhaal te vertellen over de geschiedenis van het dorp, de voorzitter van de plaatselijke voetbalclub, de pastoor, de gezellige cafeetjes of goeie adresjes om te gaan eten. Ook bij Rik en William thuis was je altijd welkom en was het meer dan eens de zoete inval bij een goed glaasje wijn of een biertje. 

gedenkkaartje_begrafenis.jpg

Bidprentje begrafenis William

Het ondernemen zat bij William in het bloed.  Als verkoper van publiciteitspanelen op voetbalvelden was hij een echte commerçant: hij had contact met zijn klanten, hij wist ze aan hem te binden omdat hij ook oog had voor hun zaak met als resultaat vaak een compromis, een deal. Het zou niet de eerste keer zijn dat William thuis kwam met, ik noem maar wat, een stapeltje ondergoed, afgenomen van de winkelier in ruil voor een contract voor publiciteit met de klant voor de komende drie jaar. Een win-win situatie! William beschouwde zijn beroep dan ook als hobby.  Een leuze die we William telkens weer schertsend hoorden zeggen was : “Ik heb nen schonen ouden dag en we zijn er vroeg aan begonnen”. 

Het nuttige aan het aangename paren was zijn motto : ging hij reklamepanelen plaatsen op een voetbalveld dan gingen wij en vele anderen, graag mee om hem daarbij te helpen. Dat eindigde steevast in een lekker etentje op restaurant. Van Oostende tot in Malmedy, de ‘achtertuin’ waar hij in werkte, kende hij zijn baan, had hij klanten, kennissen, fijne logeeradresjes waar ze hem graag zagen terugkomen met familie of vrienden. Fabuleus waren ook de weekends die we hadden met de werkgroep. William leerde ons de mooiste plekjes kennen in de Ardennen, van Ovifat in de Oostkantons over Dinant tot in Frahan aan de Semois.

Het was ook door dit ruime netwerk dat William jaren lang opbouwde dat we als werkgroep Homo en Geloof makkelijk in contact kwamen met tal van personen, organisaties en instanties en we er in slaagden ons naar buiten toe bekend te maken. Er kwamen verscheidene publicaties rond het thema homoseksualiteit, gelovig zijn, coming out... in bladen van diverse verenigingen: Het Davidsfonds, Tele-Onthaal, Raak (KWB), het Parochieblad, het Info blad van de Informele Priestergroep… Het was ook via Rik en William dat we vorming konden geven in de politieschool en aan PMS-(nu CLB) medewerkers in Gent en dat we deelnamen aan de jaarlijkse ‘Relatie en Welzijnsbeurs’ te Sint-Niklaas. Deze beurs was jaarlijks goed voor  enkele duizenden bezoekers en waar we een ruime en druk bezochte infostand realiseerden samen met en voor de toenmalige Federatie Werkgroepen Homoseksualiteit (FWH).

We denken met genegenheid en veel plezier terug aan tal van mooie momenten die we samen met William konden beleven. Als mens, als vriend was hij een warm en sociaal iemand, een enthousiaste persoon, een bezieler, iemand met véél overtuigingskracht, een boeiend verteller, een grote inzet en engagement voor anderen, een doorzetter. 

Met het heengaan van William is een sterke figuur, die een belangrijke rol gespeeld heeft voor de holebi gemeenschap van ons héén gegaan. Ook als vriend blijven we voor hem een plaatsje in ons hart en herinneringen bewaren.

Peter Temmerman  
Vroeger lid van "Homo en Geloof", later "lieve deugd" te Gent
.