'Welkom bij de club': Een omarming van trans zonder vooroordelen
'Welkom bij de club' is de debuutroman van Thomas Van der Meer (1986) en kwam dit najaar uit bij Uitgeverij Pluim.
De roman vertelt het verhaal van een jonge trans persoon, Thomas, die de transitie maakt van jonge vrouw naar man. Met fragmenten uit het leven van het hoofdpersonage toont Van der Meer de sleutelmomenten uit het leven van Thomas en hoe die van kind naar jonge vrouw naar jonge man evolueert. De reacties van de buitenwereld nemen een belangrijke rol in. Sommige personages staan klaar met hun vooroordelen en zien hem als een curiositeit. Positieve reacties, zoals de steun van Thomas’ ouders en mooie vriendschappen, tonen dan weer hoe belangrijk het is voor trans personen om zich geaccepteerd te voelen.
Open en oprecht
'Welkom bij de club' toont in de eerste plaats de persoonlijke groei van het personage Thomas en diens zoektocht naar zichzelf. Het verhaal begint bij Thomas’ vroegste kindertijd, waar hij zichzelf als meisje al een jongensnaam geeft. Naarmate hij ouder wordt, omarmt hij zijn transidentiteit en besluit in transitie te gaan. Als lezer merk je al snel dat de transitie ervoor zorgt dat Thomas volledig opbloeit. Van der Meer brengt met zijn schrijfvaardigheid het enthousiasme van het hoofdpersonage over op de lezer. Als lezer kan je niet anders dan verheugd zijn over de naderende transitie van het personage: “Dit was het begin, het lentepunt. De zon kruiste de evenaar van mijn wereld, hierna werden de dagen langer”.
De transitie betekent voor Thomas dat zijn identiteit als jongen en zijn lichaam eindelijk verenigd worden. Naast Thomas’ persoonlijke evolutie is zijn lichamelijke evolutie van cruciaal belang. Het lichaam heeft vanaf de eerste pagina’s een definiërende functie: “Het was mijn lichaam dat waar was, meer waar dan ik”. Thomas heeft nood aan een jongenslichaam om zichzelf authentiek te kunnen uiten. De lezer volgt samen met Thomas diens lichamelijke veranderingen, die heel open beschreven worden. Van der Meer schrikt er niet voor terug om het personage in al zijn eerlijkheid en (soms letterlijke) naaktheid te tonen. De openheid en oprechtheid van de beschrijvingen halen het translichaam uit de taboesfeer en transformeren het zo in oprechte schoonheid.
Met de nodige luchtigheid
Ondanks het ernstige onderwerp slaagt Van der Meer erin zijn boek de nodige luchtigheid en humor te geven om zo de aandacht van de lezer vast te houden. Zo is Thomas verheugd in plaats van beledigd wanneer een groep jongens hem en zijn collega naroepen met “Homo’s!”: “‘Hoorde je dat?’, vroeg ik verrukt aan Sven. ‘Ze bedoelden mij ook!’”. Van der Meer krijgt iedere lezer aan het lachen en vergemakkelijkt zo de identificatie van de lezer met personage Thomas. Tegelijkertijd is er ook ruimte voor ernst. Zo kaart Van der Meer de soms kortzichtige vooroordelen van de buitenwereld aan.
De buitenwereld heeft een sterke invloed op Thomas. Van der Meer toont hoe de mening van anderen een bepalende functie hebben. Positieve reacties zorgen ervoor dat Thomas opleeft, maar negatieve reacties geven een deuk aan Thomas’ zelfvertrouwen. Van der Meer toont hoe belangrijk het is om als buitenwereld een steun te zijn voor iedere trans persoon die dit nodig heeft om zich erkend en geaccepteerd te voelen. In de roman worden de reacties van buitenaf op zo’n manier gehumoriseerd dat de lezer geconfronteerd wordt met de absurditeit ervan. Van der Meer schudt mensen op een effectieve manier wakker, weg van onwetendheid en vooroordelen. Thomas Van der Meer schrijft zo meer dan een roman: met 'Welkom bij de club' raakt hij aan verschillende problematieken en bekritiseert ze op een indirecte doch effectieve manier. Hij ijvert ervoor trans personen als meer te zien dan het hokje waar ze in worden gestoken, het ‘trans’ zijn. Met zijn boek spoort hij aan om mensen in hun essentie – als het geslacht waarmee ze zich identificeren – te beschouwen en accepteren.
Welkom bij de club is aldus een bijzonder geslaagde debuutroman van Thomas Van der Meer. Dankzij de luchtige en humoristische schrijfstijl van de auteur is dit boek erg toegankelijk en geschikt voor elke lezer. Met zijn verhaal over Thomas haalt Van der Meer de transervaring uit de schaduwen en draagt zo bij aan de normalisering en acceptatie van trans in de maatschappij vandaag.
Een interview met Van der Meer verschijnt binnenkort bij ZIZO. Je kan het boek aanschaffen bij Kartonnen Dozen.
Eigen verslaggeving