Een goede eerste stap. Om deze campagne ook ten volle te laten renderen, moeten we met z’n allen ook meer stilstaan bij de oorzaken van pesterijen.  

Cijfers tonen zwart op wit dat initiatieven zoals de Week tegen Pesten nog steeds broodnodig zijn. Begin dit jaar publiceerde VN-organisatie Unesco een rapport waaruit blijkt dat 1 op de 3 studenten wereldwijd minstens 1 keer per maand gepest wordt door leeftijdsgenoten. Veelal omwille van uiterlijk.

Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat holebi- en trans jongeren het vaakst te maken krijgen met geweld. En het is jammer genoeg geen ver-van-ons-bedshow: ruim veertig procent van de Vlaamse LBGT+  jongeren voelt zich niet veilig op school. 

Doorstart STIP IT - Samen Tegen Iemand Pesten

Vorig jaar lanceerden Ketnet en Kies Kleur tegen Pesten de ‘Move tegen pesten: Stip It’-campagne. En of het een succes werd. Vlaanderen stipte massaal tegen pesten en ook dit jaar staan de vier stippen op de hand symbool voor vier beloftes om komaf te maken met pesten:

1. Ik vind pesten niet oké en zal er nooit aan meedoen
2. Ik sluit niemand uit, voor mij hoort iedereen erbij
3. Ik praat erover als pesten mij bang of verdrietig maakt
4. Ik zal altijd proberen op te komen voor iemand die gepest wordt

Op de website van Kies Kleur Tegen Pesten deelt de organisatie heel wat materiaal en informatie om jongeren tot nadenken te stemmen en warm te maken zelf initiatieven tegen pesten te ondernemen.

Voorbij het individu

Dat dit soort algemene campagnes erg waardevol zijn, valt niet te ontkennen. Maar te vaak blijft het in realiteit bij remediëring van individuele gevallen, en gaan we voorbij aan de onderliggende factoren. Het uitgangspunt is doorgaans ervoor te zorgen dat er niemand uitgesloten wordt, maar heel vaak kaarten we de dieperliggende drijfveren die achter het pestgedrag zitten niet aan.

Waarom wordt iemand gepest? Onder meer iemands uiterlijk, seksualiteit of genderexpressie, sociale status, huidskleur of religie zijn vaak elementen waar pesters hun slachtoffer(s) mee treiteren. En dat is niet toevallig: onze maatschappij worstelt nog steeds met racisme, holebi- en transfobie, en negatieve kijk op vollere mensen of personen die in armoede leven. Het zijn die structurele problemen die ook hun weg tot binnen de schoolmuren vinden.

In campagnes tegen pesten, kan hier volgens çavaria nog veel meer aandacht naartoe gaan. “Als een kind een klasgenootje bijvoorbeeld pest omdat hij ‘verwijfd’ is, volstaat het niet om te zeggen dat pesten slecht is. Nee, in zo’n geval ga je als ouder, leerkracht of opvoeder het best dieper in op de achterliggende ideeën. Zo los je dan niet alleen vandaag die individuele situatie op, maar draag je ook bij aan de vooroordeelvrije maatschappij van morgen waar pesterijen niet meer voorkomen”, lezen we op de website van çavaria.

Positief klimaat op school? Iedereen beter in z’n vel

Sociologisch onderzoek van onderzoeksters Mieke Van Houtte (Universiteit Gent) en Wendelien Vantieghem (Vrije Universiteit Brussel) uit 2018 toonde aan dat iedereen er beter bij vaart als scholen progressiever denken over man/vrouw-verhoudingen en holebi's.

“De sleutel zit in de sociale relaties. Leerlingen in scholen waar heel negatief over holebi's wordt gedacht en gesproken, monitoren zichzelf constant. Ze proberen zo goed mogelijk te blenden en vooral niet op te vallen of van de norm af te wijken.  Uit angst om erop te worden aangesproken. Als die heteroseksuele norm wordt losgelaten, kunnen jongeren zich ontspannen en zichzelf zijn”, stelde Vantieghem in een reactie aan De Morgen.

Nieuwe eindtermen bieden hoop

Het Vlaams Parlement schreef in haar nieuwe eindtermen voor het secundair onderwijs al voor om thema’s als seksuele oriëntatie, gender en identiteit op de agenda te zetten in de eerste graad. Leerkrachten zullen die thema's voortaan dus moeten behandelen in de klas. Een beslissing die we alleen maar kunnen toejuichen: meer kennis over deze onderwerpen zal ook zorgen voor meer begrip en minder vooroordelen. Iets waar we allemaal beter van kunnen worden.

Heb je naar aanleiding van dit bericht nood een aan een gesprek? Contact opnemen met de Lumi kan via www.lumi.be of 0800 99 533.