Yves De Lathauwer is een duizendpoot in toneel- en tv-land. Zelf was hij te zien in heel wat theatervoorstellingen en vertolkte hij gastrollen in populaire tv-series als Aspe, Witse en Wittekerke.

COVID-19: drama zonder script

Tot voor enkele weken dachten we te ontwaken uit de coronanachtmerrie, maar de recente cijfers zijn weer erg onrustwekkend. Wat betekent dat voor Theater M, dat zonder subsidies moet leven?
Yves De Lathauwer: "De gevolgen voor de hele cultuursector zijn sowieso enorm zwaar. Ik hoor uit verschillende hoeken van collega’s bij de gesubsidieerde gezelschappen dat het niet evident is om dit te overbruggen. Dus kan je al raden hoe het is voor de gezelschappen met een niet-gesubsidieerd financieel model. Theater M ontvangt een kleine basissubsidie van de stad Mechelen als officiële kunstenpartner, maar Vlaanderen blijft de boot afhouden.

95 procent van onze inkomsten halen we uit ticketverkoop en sponsoring, voor een stukje aangevuld met barinkomsten. Alles is nu voor volledig stilgevallen. Je kan je voorstellen hoe wij én andere gezelschappen staan te popelen om weer open te gaan. Maar het gezondheidsbesef is er wel natuurlijk en dat primeert op alles. Onze raad van bestuur was dan ook genoodzaakt om alle freelance contracten (tijdelijk) stop te zetten en verder een beroep te doen op technische werkloosheid. Gelukkig leven we in een land met een goede sociale zekerheid en wordt moeite gedaan om ook de economische schade te beperken. Momenteel zoeken we nog uit van welke steunmaatregelen we kunnen genieten. Indien de situatie niet blijft aanhouden, overleven we dit wel."

De première van ‘De Ideale Vrouw’ is gepland voor 18 maart 2021, bijna dag op dag een jaar na de initieel voorziene datum

Corona verwees de speelkalender naar de prullenmand.

"Inderdaad, deze crisis heeft ook grote gevolgen voor onze eigen creatie ‘De Ideale Vrouw’ die net in de week van de lockdown in première zou gaan. De hele ploeg van acteurs en regisseur keek er reikhalzend naar uit… naar die kers op de taart, de feestelijke première waar ze na maanden hard werken het applaus in ontvangst mag nemen. Helaas buiten corona gerekend… Maar we zijn onmiddellijk beginnen brainstormen over mogelijke nieuwe data. Door de onzekerheid en de voortdurende aanpassingen van de Nationale Veiligheidsraad is dat niet evident. Bovendien zitten we ook met minstens vijf agenda’s van spelers en crew die moeten matchen. 

De brochure met de nieuwe kalender was pas van de pers gerold toen de verstrenging van de coronamaatregelen er kwam eind juli. Dus weer onzekerheid troef. Als de COVID-goden het toestaan heropenen we op zondag 20 september. De première van ‘De Ideale Vrouw’ is gepland voor 18 maart 2021, bijna dag op dag een jaar na de initieel voorziene datum.

De maatschappij en ‘De Ideale Vrouw’

‘De Ideale Vrouw’, een toneelstuk geschreven door Frans Ceusters, dramaturg bij Theater M, gaat over polyamorie. Dat is een relatievorm met meerdere personen tegelijk en bleef lang onder de radar. Jullie omschrijven het als “feelgood comedy”?

"Ja, dat klopt. Theater M staat er enerzijds voor bekend om met zijn eigen creaties vaak te werken rond maatschappelijke thema’s. We schuwen daarbij geen enkel thema. Ik denk maar aan producties als ‘Yallah, naar België’ over de eerstegeneratiemigranten en ‘F!ERce’ over de Stonewallrellen in New York in ’69 waar gevochten werd voor de rechten van de LGBTQ+-gemeenschap, maar ook aan ‘Partnerruil’ met een iets pikanter thema. Anderzijds staat theater M ook voor humor en feel good. We vinden het net heel belangrijk mensen samen te brengen en hen een fijne avond of namiddag te laten beleven.

Een van de hoofdtaken van de cultuursector is én blijft: het verbinden van mensen en culturen. Ik denk dat dit enkel lukt door zo toegankelijk mogelijke producties te realiseren. Na tien jaar hard werken, mogen we wel zeggen dat we daarin slagen. Met ‘De Ideale Vrouw’ heeft zakelijk leider Kathleen Sterckx de tekst van Frans zodanig bewerkt dat ons publiek kan kennismaken met het thema polyamorie, maar dat we ook gewoon naar een leuke komedie kijken. Het verhaal begint eigenlijk eerder vanuit ‘bedrog’ en evolueert stapsgewijs naar polyamorie. Hoe dat in zijn werk gaat? Daarvoor moet je natuurlijk een kaartje kopen." (lacht)

Feestelijk en verrassend in het post-coronatijdperk

Het voorbije speeljaar focuste Theater M in haar programmatie op liefde en vrouwelijkheid.

"Sinds 2018 kiezen we inderdaad een centraal thema om onze programmatie vorm te geven. We programmeren niet zomaar lukraak, maar zoeken naar een rode draad en een leuke, interessante invalshoek om ons seizoen rond te bouwen. In de voorbije jaren hebben we aan de hand van enquêtes en onderzoek heel wat geleerd over de wensen van ons publiek en daar houden we nu ook rekening mee bij de samenstelling.

We hebben gemerkt dat een zeer groot deel van ons publiek uit vrouwen bestaat. Dus we vonden het prettig om die vrouwelijkheid eens in de kijker te zetten, in haar meest diverse vorm, met verdraagzaamheid, gender en humor als rode draad. Zowel bij de gastvoorstellingen als bij de eigen creaties letten we op een mooi evenwicht in deze thema’s. Bij ‘De Ideale Vrouw’ is de link natuurlijk overduidelijk, de titel zegt het zelf. Maar ook bij ‘F!ERce’ was het een ontzettend fijne cocktail van al deze elementen. 

Ik kijk er ontzettend naar uit om terug in de huid van Fiora te kruipen. De ideale uitlaatklep met een mooi engagement

Volgend seizoen zal Theater M ook verrassend uit de hoek komen, want we vieren feest. Naar aanleiding van het tienjarig bestaan van Theater M kozen we het thema ‘geschiedenis en cultureel erfgoed’. Misschien klinkt dat niet zo sexy, maar geloof me, het wordt opnieuw een verrassend en feestelijk seizoen. Hoewel we misschien ook nog een beetje rekening zullen moeten houden met de gevolgen van de crisis. Het post-coronatijdperk…

Hoe waren de reacties op de vorige productie ‘F!ERce’, een verhaal over homoliefde in de Stonewallperiode?

"We hebben ontzettend fijne reacties gekregen op de voorstelling. De mix van humor, drama en geschiedenis én de oproep tot verdraagzaamheid kon vele mensen bekoren. We hebben ook een stukje geschiedenis verteld dat velen niet kenden. Het is blijkbaar een beetje in de vergeethoek geraakt dat destijds in de miljoenenstad New York het zaadje geplant is voor de huidige wereldwijde Gay Prides.

Het was écht een schreeuw om verdraagzaamheid. Kan je je voorstellen dat het in New York en vele andere landen strafbaar was (soms ook vandaag nog) om van iemand te houden van hetzelfde geslacht? Waanzin toch… Het was zelfs verboden om als man meer vrouwelijk gekleed te gaan op straat. Et voilà, zo komt ook weer de vrouwelijkheid naar voren geschoven in deze productie. Hoewel het verhaal zich eigenlijk afspeelt tussen drie mannen (David, Jonathan en Freddy) komt hier ook voor het eerst ‘genderexpressie’ aan bod. Freddy gaat eerder als ‘vrouw’ door het leven in de gedaante van de flamboyante travestiet Fiora LaRitz. Ondenkbaar en zelfs misdadig in vele landen in 1969, maar het bestond, vooral in de clandestiene bars, uitgebaat door maffieuze bazen. Een wereld van verschil met 2020 en het is amper vijftig jaar geleden!

Fiora LaRitz zorgt dan ook voor de vrolijke noot in het stuk en maakt die brok geschiedenis behapbaar. Momenteel lopen gesprekken voor een herneming, onder andere in Brussel, naar aanleiding van de Belgian Pride, maar ook Mechelen komt zeker terug aan bod. Ik kijk er ontzettend naar uit om terug in de huid van Fiora te kruipen. De ideale uitlaatklep met een mooi engagement."

Wat brengt seizoen 2020-2021?

"Ik heb hierboven al een tipje van de sluier opgelicht door het thema te verklappen, maar één ding staat vast: het wordt een feestelijk seizoen. We zijn volop bezig aan de invulling en afwerking van het programma en ik kan vertellen dat er heel wat mooie voorstellingen aankomen. Misschien zelfs wat meer dan anders omdat we door de coronacrisis heel wat hebben moeten verplaatsen. Iets wat geen gemakkelijke opdracht was. Hier en daar gaan we ook iets vanonder het stof halen. In de voorbije tien jaar zijn er immers heel wat mooie dingen gerealiseerd die zeker de moeite waard zijn om aan herinnerd te worden."

Artistiek sociaal engagement

Naast Theater M doe je nog veel andere dingen.

"Vanuit mijn sociaal engagement ben ik als artiest met heel veel uiteenlopende zaken bezig. Zo zet ik me al jaren in voor theaterproducties rond verkeersveiligheid. Ik weet niet of het de rechtstreekse aanleiding was, maar toen ik heel jong was, is een van mijn neven omgekomen in een verkeersongeval en ook later ben ik op die manier enkele klasgenoten verloren. Sinds ik afstudeerde aan de theaterschool ben ik eigenlijk van het ene project in het andere gerold, dit in samenwerking met provincies, politiediensten en theaters.

Momenteel toer ik nog steeds met twee voorstellingen voor kinderen. Heel fijn! Maar tachtig procent van mijn tijd spendeer ik in Mechelen bij Theater M en ook daar trek ik al jaren de kaart van het sociaal-maatschappelijke in onze artistieke werking. Ik merk ook dat de stad ons daar enorm dankbaar voor is. Wij hebben samenwerkingen met sociaal-maatschappelijke verenigingen in Mechelen waartoe de stad vaak de aanzet geeft. Er zijn in Mechelen heel wat verenigingen die zeer mooie dingen realiseren.

Zo is er bijvoorbeeld de Mechelse holebivereniging HLWM die ontzettend veel moeite doet rond initiatieven voor de LGBTI+-gemeenschap. Soms vind ik dat zij nog te weinig aandacht krijgen en ook daar wil Theater M zijn steentje toe bijdragen. Binnenkort komt vanuit de stad opnieuw een campagne over verdraagzaamheid op gang. Ook daarvoor ga ik me engageren. Ik word een van de gezichten die mee aan de kar zal trekken in een oproep tot verdraagzaamheid? Het spook van de verveling dreigt nog niet voor mij… (lacht)

Blijf op de hoogte van de programmatie van Theater M.