Dat çavaria nu al naar het Grondwettelijk Hof trekt, was voor velen een verrassing. Het wekte een aantal vragen op. ZiZo stelde ze aan Katrien Vanleirberghe, beleidsmedewerker bij çavaria.

 

Op 10 juli 2017 heeft het Belgisch Staatsblad de zogenaamde Transgenderwet gepubliceerd. De wet schaft de diagnose en sterilisatie-eis af voor wie op officiële documenten de 'M' wil omzetten in een 'V' of de 'V' in een 'M'. Ook voor een voornaamswijziging zijn er niet langer medische attesten nodig. 

 

Op 3 januari 2018 ging de wet in voege, vanaf dan kun je aan het loket van de burgerlijke stand de wijziging van registratie van je M/V in je geboorteakte, en bijgevolg ook je e-ID kaart, aanvragen. Het aanvragen van je voornaamswijziging verloopt voorlopig nog via de FOD justitie, maar gebeurt ook op basis van een zelfverklaring. 

 

Een week later, op 10 januari 2018, maakte çavaria bekend dat ze, samen met RainbowHouse Brussels en Genres Pluriels, twee lacunes in de Transgenderwet wil aanvechten bij het Grondwettelijk Hof. 

 

 

“In 2007 is er een wet ontstaan die de wijziging van je M of V in je geboorteakte via  administratieve weg mogelijk maakte als je ingrijpende medische stappen ondernam. Je had een diagnose nodig, moest hormoontherapie en geslachtsveranderende ingrepen kunnen aantonen en je mocht niet meer in staat zijn om kinderen te verwekken. Voor sommige mensen was dit een goede oplossing, voor anderen was de wet te strikt. Niet iedereen heeft de behoefte en/of middelen om medische stappen te ondernemen.”

 

“We hebben ongeveer tien jaar gewerkt aan een nieuwe Transgenderwet. We zijn ook heel blij met dit resultaat, laat dat duidelijk wezen. Doordat de medische vereisten wegvallen, maakt deze wet het voor veel meer mensen mogelijk om hun genderidentiteit te laten erkennen via zelfverklaring. Je hebt geen diagnose meer nodig en je moet geen lichamelijke veranderingen kunnen aantonen. Voor veel meer mensen, maar niet alle mensen. Sommige mensen uit onze achterban zijn met deze wet niet geholpen, met name de non-binaire en genderfluïde mensen vallen nu uit de boot."

 

 “Çavaria wil voor haar ganse achterban blijven vechten. De huidige wet helpt de non-binaire en genderfluïde personen niet verder. Er zijn namelijk maar twee genderaanduidingen mogelijk, M of V. Bovendien heeft de wet een  onherroepelijk karakter waardoor je maar één keer de administratieve procedure kan volgen. Als je terug wilt wijzigen, dan moet je het gaan uitleggen op de rechtbank.”

 

"We willen met deze procedure duidelijk maken dat de wetgever in de nieuwe genderregistratiewet non-binaire en genderfluïde personen discrimineert. Die discriminatie willen we wegwerken”, stelt Vanleirberghe.

 

 

“De huidige Transgenderwet werd op 10 juli 2017 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Je hebt amper zes maanden na publicatiedatum de tijd om beroep aan te tekenen tegen een wet. 10 januari 2018 was dus de deadline om beroep aan te tekenen.“

 

“Om tot huidige wet te komen hebben we ongeveer tien jaar gewerkt. In november was er een uitspraak van het Duits Grondwettelijk hof die oordeelde dat de Duitse wetgever discrimineerde ten opzichte van non-binaire personen. Daarom beslisten we samen met RainbowHouse Brussels en Genres Pluriels dat dit een precedent schepte voor ons  om ook naar het Grondwettelijk Hof te trekken en zo sneller de discriminatie uit de wet weg te werken. Ook Arc-en-ciel Wallonie steunt de procedure maar is geen partij in het geding. ”

 

 

“NEEN. Absoluut niet. Het Grondwettelijk Hof kan op basis ons beroep enkel oordelen over de twee zaken die we aangekaart hebben: de lacune van een erkenning van een andere genderaanduiding dan die van M en V en de onherroepelijkheid van de wet. Over de transwet an sich kunnen ze zich op basis van ons beroep niet uitspreken, terugdraaien of ongedaan maken.“

 

 

“In het beste geval oordeelt het hof dat de Belgische Staat een oplossing moet geven voor non-binaire personen, en wordt de onherroepelijkheid geschrapt. In het slechtste geval blijft de wet zoals ze is en gaat çavaria op zoek naar andere mogelijkheden om de wet te verbeteren voor onze volledige achterban.”

 

 

“Dat hebben we uiteraard ook gedaan. In de vele gesprekken met politici, in de hoorzittingen, in onze voorstellen die we samen met de ganse LGBTI-beweging in België hebben naar voor geschoven, zit een veel groter plaatje over hoe wij streven naar een genderinclusieve samenleving. Maar die ganse strijd als holebi en transgenderbeweging in de afgelopen veertig jaar verloopt stapsgewijs. Wettelijk samenwonen voor personen van hetzelfde geslacht kwam er voor de openstelling van het huwelijk. Enkele jaren later volgde de adoptieregeling pas en nog later kwam de regeling voor meemoeders er. Aan de antidiscriminatiewet zijn telkens gronden toegevoegd doorheen de jaren. En zo kan ik nog wel wat voorbeelden geven. We moeten soms stapsgewijs werken om onze maatschappijvisie te kunnen waarmaken. Maar onze boodschap is wel steeds duidelijk. Ons eisenpakket is uitgebreid maar wordt langzaamaan ingewilligd. De politiek heeft telkens die wetten goedgekeurd, we zijn daar als beweging in meegegaan omdat we merken dat we door stapsgewijs te werken de maatschappelijke verandering, aanvaarding, en de politieke wil om te veranderen, het meest kunnen nastreven.”

 

“Daarnaast vinden we dat de huidige manier van registreren van iemands vermeende genderidentiteit al lang niet meer relevant is voor de staat. Voor vele andere zaken ook niet trouwens. Eigenlijk heeft je biologische samenstelling hoogstens relevantie voor je dokter en je medisch dossier. Je genderidentiteit is vooral een persoonlijke aangelegenheid. Bijgevolg is de registratie ervan misschien ook wel onzinnig. “Maar zover zijn we nog niet, denk ik. Laat onze maatschappij eerst maar eens goed beseffen dat M of V niet zo rigide en exclusief is dan wordt vooropgesteld en ingelepeld.”

 

“De huidige/nieuwe genderregistratiewet is absoluut een positief iets en een grote stap vooruit. Alleen is het niet genoeg en beschouw ik het eerder als een tussenstap in het verwezenlijken van de visie die çavaria voor ogen heeft met betrekking tot een genderdiverse en -inclusieve samenleving waar genderneutrale wetten een onderdeel van zouden moeten zijn. En waarin alle genderidentiteiten sociale erkenning krijgen”, besluit Vanleirberghe.

 

Wie vragen heeft kan steeds terecht op [email protected].

Meer nformatie over de huidige wet en procedure.