Zindzi Tillot Owusu: “Zoeken mag”
In tijden van hernieuwde lockdown organiseert LGBTI+-boekenhandel Kartonnen Dozen een reeks hartverwarmende en zinnenstrelende poëzieavonden. Dichter Zindzi Tillot Owusu brengt op 7 november licht in de duisternis met hoopgevende poëzie over de schoonheid van vergankelijkheid. Wij laten je alvast even kennismaken.
Wat is je favoriete gedicht?
"Ik ben eerder fan van dichtbundels en gehelen dus een favoriet gedicht heb ik niet zozeer. Wat ik momenteel een heel mooie bundel vind, is 'Woordweven'. Dit is het onlangs gepubliceerde verzamelde werk van de Antwerpse dichter Bobb Bern. Het is misschien niet meteen geschreven in de stijl die ik zelf hanteer, maar ik vind het echt een prachtig geheel."
Wat is volgens jou het mooiste woord?
"Grappig dat je daar naar vraagt. Daar moest ik onlangs nog een presentatie over geven tijdens een les. Ik zit een beetje in een tweestrijd tussen ‘palindroom’ en ‘wartaal’. Het woord ‘palindroom’ fascineert me al sinds mijn kindertijd. ‘Paling’ en ‘droom’? Ik snapte er niks van wat die twee met elkaar te maken hadden! (lacht) Later frustreerde het me vooral dat ‘palindroom’ zelf geen palindroom is. Nu probeer ik een gedicht te schrijven aan de hand van een palindroom, maar dat blijkt toch niet zo makkelijk te zijn. ‘Wartaal’ vind ik dan weer een mooi woord omdat het zo poëtisch is. Gedichten zijn in zekere zin zelf ook altijd een beetje wartaal en ik hou wel van die sterke abstractie. Mensen willen poëzie vaak interpreteren en vinden dat ze een gedicht pas snappen als ze weten wat de schrijver heeft bedoeld. Voor mij gaat het helemaal niet over snappen, maar eerder over voelen en expressie. Als mensen spontaan iets voelen bij mijn gedichten, ben ik heel gelukkig."
Wie is je grootste queeridool?
"Dat is zonder enige twijfel Audre Lorde! Voor mijn verjaardag kreeg ik van een vriendin ‘Your Silence Will Not Protect You’ met op post-its allerlei commentaren van haar bij verschillende passages. Dat boek kwam echt op een nodig moment in mijn leven. Lorde kan zo gevat schrijven en ik vind het enorm empowering om te lezen hoe zij het heft telkens in eigen handen durft te nemen ondanks wat ze allemaal meemaakt."
Wat is je antidotum tegen een writer’s block?
"Gho, in mijn ervaring valt daar niet veel tegen te doen. Je moet het je gewoon laten overkomen. Misschien dat niet iedereen het even graag hoort, maar ik vind dat een zekere discipline behouden bovendien wel belangrijk is. Ik hou een dagboek bij en probeer elke dag een gedicht te schrijven. Het is ook een kwestie van slecht durven te zijn en gewoon bezig te blijven. Ik heb talrijke slechte gedichten geschreven, maar maanden later kan ik daar dan toch vaak weer iets mee. Het helpt zeker ook om naar andere kunst te gaan kijken en natuurlijk mag je soms toegeven aan jezelf dat het even echt niet lukt."
Wat is je favoriete schrijfspot?
"Vroeger was dat Full Circle Coffee in Gent, een koffie- en wijnbar die van 8 uur ’s ochtends tot laat in de avond open is. Nu ik in Antwerpen woon, moet ik nog even mijn plekje zoeken. Zo aan mijn keukentafel of bureau is toch maar niks. Ik schrijf graag buiten, zeker als ik lang werk. En studeren doe ik ook al thuis, dus voor mijn schrijfwerk laat ik mijn homespace dan toch liever eens achter me. Op zich schrijf ik mijn gedichten wel meestal op mijn gsm, dus dat kan ik in principe echt wel overal doen."
Waarover wil je je volgende gedicht schrijven?
"Ik schrijf graag over de vergankelijkheid en de onvermijdelijkheid van eindigheid. De herfst vind ik daarom een mooi thema om rond te werken. Het fascineert me om te zien hoe in de herfst alles overgaat van felle kleuren naar koude en niets, hoe de herfst alles eerst in een nieuw licht plaats om het vervolgens te laten verdwijnen. Daar wil ik meer mee doen. Ik werk nu aan een gedicht ‘Alles’ waarin herfstbladeren een belangrijke rol spelen."
Wat wordt het hoogtepunt van je voorstelling?
"Dat is een moeilijke vraag. Het is de eerste keer dat ik helemaal zelf zonder andere dichters een voorstelling zal geven dus ik vind het heel spannend. Mogelijk wordt het hoogtepunt mijn gedicht ‘Ataxia’. Dit werk over onvrijwillige stuiptrekkingen ligt me nauw aan het hart. Het is nog niet helemaal af, maar dat moet ook niet. Het blijft in evolutie en het blijft groeien. Eigenlijk staat ‘Ataxia’ voor wat ik doe. Stuiptrekkingen zijn een beetje zoals het leven zelf: je kiest er niet voor en het kan soms onaangenaam zijn. Tegelijk is het bijzonder mooi wat je allemaal mag meemaken. Zeker in deze coronatijden komt er veel op je af waar je niet voor kiest of wat je niet in de hand hebt. Je wordt een soort abstractie van jezelf en leidt een geabstraheerd bestaan. Maar daartussen gebeurt er veel moois. Ik ben een controlefreak dus ik vind het zelf niet makkelijk, maar ik probeer los te laten zodat het leven me kan overkomen zoals een stuiptrekking."
"De eerste drie weken na het schrijven van een gedicht zijn altijd de beste"
Wie zou je graag in het publiek zien zitten?
Het is misschien een beetje melig, maar ik hoop natuurlijk dat mijn vrienden en familie er zullen zijn. Verder hoop ik ook dat mijn docenten gewoon toevallig mee in de livestream zitten. Voor mijn studie moet ik veel proza indienen, maar ik zou graag eens mijn poëtische kant aan hen tonen. Tegelijk denk ik nu wel dat als ik zou weten dat ze zouden komen luisteren, dat ik dan enkel zou denken: fuck… (lacht) Verder hoop ik vooral dat de mensen die aanwezig zullen zijn plezier beleven en zich zullen kunnen vinden in wat ik schrijf. Ik hou er niet van dat ik mijn gedachten kom neerleggen voor een publiek dat alleen maar zwijgt en luistert. Voor mij mag het allemaal een beetje meer open en vrij zijn. Ik zou het fijn vinden als mensen zelf iets zouden laten weten van hoe zij zich voelen en dat we verbinding aangaan in plaats van dat ik mijn gevoelens blootgeef en gedaan."
Wat is volgens jou de waarde van poëzie?
"Ik schrijf graag poëzie, maar moet toegeven dat ik er soms moeite mee heb om het te lezen. Sommige gedichten moeten ook gesproken worden en niet zozeer gelezen natuurlijk. Zeker bij heel lyrische gedichten geraak ik soms de draad kwijt. Andere gedichten komen dan weer te dichtbij, maar dat is misschien tegelijk weer net het waardevolle eraan. Poëzie is voor mij zelfexpressie, loslaten van wat moeilijk ligt en kunnen verwerken. Ik heb een moeilijk jaar achter de rug. Niet alleen met corona, maar ook nog met een aantal andere verzwarende omstandigheden. Gedichten helpen me dan om alles een plaats te geven, kwetsbaarheid te tonen en te delen. Anders dan proza leidt poëzie naar een nog directere verbinding."
En omdat een stevige dosis gezonde trots niet misstaat: wat vind je het strafste aan je eigen oeuvre?
"Waarschijnlijk is dat telkens het recentste dat ik heb geschreven. Op dit moment is dat dus mijn herfstgedicht ‘Alles’ waar ik heel blij mee ben. De eerste drie weken na het neerschrijven van een gedicht zijn altijd de beste. Dan ben ik supertrots op wat ik heb gemaakt, maar daarna zakt het zelfvertrouwen geleidelijk weer. (lacht) Maar niet getreurd hoor. Er volgt altijd wel iets nieuws waar ik dan tevreden over kan zijn."
Zindzi Tillot Owusu zal op 7 november om 20u haar voordracht houden die te volgen zal zijn via Facebook live. Het evenement wordt georganiseerd door boekenhandel Kartonnen Dozen.
Meer info over de voordracht vind je hier.
Volg Zindzi Tillot Owusu ook op Instagram.
Eigen verslaggeving