We zitten in de blakende zon op een terrasje in het centrum van Brussel, waar we ons proberen af te koelen met verse ijsthee. Michaël heeft er net zijn shift bij koffiebar Ana Attento opzitten, waar hij als barista werkt. “Dat geeft mij voorlopig jobzekerheid, mijn echte passie is dansen”, legt hij uit.

Op zijn zeventiende begon Michaël met hiphop, een iets latere leeftijd dan de meeste professionele dansers, maar op korte tijd wist hij een hoog niveau te behalen. Bijna een half jaar geleden stond hij in de Verenigde Staten op het Hip Hop International Championship met zijn voormalige danscrew Rebounce, hij is een van de vaste dansers van de Belgische zangeres Dolly Bing Bing en vlak voor de coronacrisis had hij een goedgevulde agenda. “Door corona lag alles plots stil, maar intussen komt het weer op gang. Met mijn nieuwe danscrew Wild Kidz Party ben ik volop bezig aan nieuwe dansprojecten”, zegt hij.

Daarnaast is Michaël een veelgevraagde leraar voor high heels workshops, waar je – zoals de naam al impliceert – op hoge hakken danst. Toen hij zelf nog lessen high heels volgde, kon hij voor het eerst met vrouwelijke kledij spelen. Stap per stap ontwikkelde hij zijn eigen stijl en zocht hij uit hoe hij zich wil uitdrukken. Een proces dat vandaag nog niet afgelopen is, maar toch al meer vorm heeft dan pakweg vijf jaar geleden.

Man up

Wat betekent ‘queer’ voor jou?
Michaël: “Een eigen visie hebben op het vlak van gender en expressie, losstaand of die visie al dan niet meegaat met de maatschappelijke normen. Anderzijds betekent queer ook respect hebben voor andermans uitdrukkingen. Ik vul het dus niet in zoals de punkers het deden, omdat zij expres tegen de maatschappij ingaan. Bij mij is het niet intentioneel.”

Is queer zijn verbonden met de LGBTI+-gemeenschap?
“Ja, hoewel mensen die cisgender en hetero zijn voor mij ook queer kunnen zijn. Ik ken bijvoorbeeld mannelijke dansers die cis en hetero zijn en die vrouwelijk dansen of met hun uiterlijk experimenteren. Dat hoeft daarom niet te betekenen dat ze homo zijn. Mensen die LGBTI+ zijn, staan er doorgaans meer voor open om queer te zijn, omdat zij sowieso al niet volgens de regels van de maatschappij leven.”

Als een vrouw zich mannelijk wil kleden, wordt daar niet raar naar gekeken, maar als een man zich vrouwelijk kleedt, krijgt hij meteen scheve ogen

Wat zijn volgens jou de regels van de maatschappij?
“De regels die aan je geslacht vasthangen. Hoe je je moet gedragen als je man of vrouw bent. De regels zijn voor vrouwen wel veel losser. Als een vrouw zich mannelijk wil kleden, wordt daar niet raar naar gekeken, maar als een man zich vrouwelijk kleedt, krijgt hij meteen scheve ogen. Vrouwelijkheid wordt als zwakte beschouwd. Als een vrouw met haar vrouwelijkheid experimenteert, wordt ze misschien als slet of lustobject gezien. Een man krijgt de opmerking ‘man up’. Terwijl ik het juist stoer vind als een man op straat durft te lopen met nagellak of met make-up, wetende dat ze die scheve blikken zullen krijgen maar zich daar niets van aantrekken.”

‘Man up’, is dat iets dat je zelf ook te horen hebt gekregen?
“Vooral dat ik het voor de aandacht doe. Dat is niet zo. Ik draag waar ik mij comfortabel en aantrekkelijk in voel. In een alledaagse context is dat meestal mannenkledij, ik heb het bijvoorbeeld nog nooit gedurfd om in een rokje en hakken over straat te lopen. Bij dansen is dat meestal vrouwenkledij, ja, omdat dat mijn lichaam beter accentueert. Het klopt dat ik daarmee aandacht krijg, dat weet ik op voorhand ook, maar dat is niet mijn hoofdreden. 

Anatomisch gezien heb ik een mannelijk lichaam, door mijn brede schouders heb ik de typische vorm van een omgekeerde driehoek, maar mijn proporties zijn anders. Ik ben smaller en niet zo gespierd en groot als de fotomodellen die ik op ASOS (een webshop voor kledij, red.) zie. De kledij die zij dragen, flatteert hen, maar als ik hetzelfde zou dragen, zou het slechter overkomen. Als ik vrouwenkledij draag, die gemaakt is om een vrouwenlichaam te accentueren, gaat die kledij juist in de verf zetten dat ik géén vrouwelijk silhouet heb. Daardoor komt mijn mannelijkheid juist meer naar voren. Als ik bijvoorbeeld een spannend croptopje draag, komen mijn borstspieren er beter uit dan als ik een mannen-T-shirt draag dat gemaakt is om dezelfde spieren te accentueren.”

Identificeer je jezelf als non-binair?
“Nee. Ik voel mij man op het vlak van genderidentiteit, maar op het vlak van genderexpressie ben ik eerder fluïde. De ene dag voel ik me meer masc (mannelijk, red.), de andere dan weer femme (vrouwelijk, red.).”

Maskers en authenticiteit

Met zijn geblondeerde pluk haar, neuspiercing, oorbellen en tattoos ziet Michaël er zelfzeker uit. Hij vertelt honderduit over zijn vriendengroep en zijn lief Thomas; “de eerste mensen waar ik mij ooit thuis bij gevoeld heb”. Opgroeien voor hem was niet altijd even gemakkelijk, zeker als queer kind. Pesterijen en uitsluiting tekenen zijn jeugd en hebben lange tijd nog een invloed gehad op de manier waarop hij relaties met mensen aanging.

“Ik identificeer me heel erg met een citaat van LGBTI+-activist Alexander Leon: ‘Als queer groeien we niet op als onszelf, we spelen een versie van onszelf die authenticiteit opgeeft om vernedering en vooroordelen te voorkomen. De grote taak van ons volwassen leven is om uit te zoeken welke delen van onszelf echt zijn en welke we gecreëerd hebben om onszelf te beschermen.’”

Hoe herken je jezelf daarin?
“In het middelbaar zette ik een masker op om mezelf te beschermen. Ik was queer in mijn interesses en in mijn gedrag, maar niet op het vlak van uiterlijk. Ik ben door een emofase, een grungefase en een snobfase gegaan. Die snobfase kwam door mijn vriend van toen waarmee ik een toxische relatie had. Hij zei vaak dat ik onaantrekkelijk was omdat ik half-Aziatisch ben en telkens als ik iets van experimentele kledij aantrok, kreeg ik daar opmerkingen over. Toen we eens samen uitgingen, had ik een jeansbroek met scheuren aan. Hij wilde per se dat ik toen een beige broek aantrok en mij normaal kleedde.”

Je ex zei dat je niet aantrekkelijk bent omdat je half-Aziatisch bent. Wat deed dat met je?
“Het is sowieso moeilijk om mixed race te zijn. Hier word ik als de buitenlander gezien, in de Filipijnen ook, dus ik hoor nergens echt bij. Op de datingapp Grindr gaf ik bij ras altijd ‘Latino’ of ‘mixed’ aan, omdat sommigen mij wel Latino schatten. Ik heb nooit ‘Aziatisch’ aangeduid. Je hebt al die vooroordelen van dat Aziatische mannen onaantrekkelijk zijn of een kleine penis hebben. Dat speelt in mijn achterhoofd. Of anderzijds werd ik gefetishized, dan zeiden ze: ‘Oh, halfbloedjes zijn zo mooi.’”

Dat was heel hypocriet van mezelf, maar dat had veel met geïnternaliseerde haat te maken

Speelde je vrouwelijke kant, die naast je mannelijke bestaat, je ook parten in je datingleven?
“Ja, absoluut. Op datingapps probeerde ik dat altijd te verstoppen. Ik ging ervan uit dat vrouwelijkheid niet aantrekkelijk was, puur omdat ik zelf zo vroeger dacht. Ook voel ik me soms onzeker als ik een croptop of een rokje draag bij mijn vriend. Hij accepteert dat, maar hij vindt dat niet per se aantrekkelijk.”

Ben je nu helemaal authentiek?
“Daar kan ik niet echt een antwoord op geven. Onbewust zullen er nog steeds zaken zijn die ik mezelf heb aangeleerd als bescherming. In het middelbaar wist ik bijvoorbeeld wie Joppe (De Campeneere, red.) was, maar ik vond hen toen een janet. Nu kijk ik zo hard naar hen op en kom ik goed met hen overeen. Dat was heel hypocriet van mezelf, maar dat had veel met geïnternaliseerde haat te maken.

Het is niet zo dat ik nog altijd een masker op heb, of toch niet op het vlak van mijn persoonlijkheid. Wel nog bij wie ik toelaat in mijn leven, hoewel dat al veel verbeterd is. Ik had altijd de nood om ergens bij te horen. Dat heb ik thuis bijvoorbeeld nooit gehad. Mijn gezin leeft naast elkaar, we vinden nergens overlappingen. Tot mijn zeventiende had ik geen vrienden. Op mijn achttiende verjaardag gaf ik een feestje waar ik mijn vrienden van mijn danscrew had uitgenodigd. Mijn mama kwam toen thuis en zei: ‘Ik ben blij dat Michaël eindelijk vrienden heeft.’ Dat was heel gênant, maar ook pijnlijk waar. 

Die vrienden hebben toen een mes in mijn rug gestoken en daarna is dat nog eens met een andere vriendengroep gebeurd. Sindsdien vind ik het moeilijk om verbinding met mensen te vinden, maar nu heb ik goede vrienden in Gent en in Brussel. De gedachte dat zij mij ook een mes in de rug zullen steken, is aan het afnemen, maar die is er nog wel.”

Je moeder is Filipijnse en Chinese, katholiek en vrij conservatief. Accepteerde ze je queerness?
“Dat is moeten groeien. Ik begon met mijn haar te kleuren, daarna nam ik piercings, wat ze allebei voor meisjes vond. Voor dansen trek ik vaak vrouwenkledij en hakken aan. Ze heeft ooit eens gevraagd: ‘Michaël, je wil toch geen meisje zijn?’, maar na een tijd zag ze in dat die kledij meer met dansen te maken heeft. Ze dacht dat het daar ook bij zou blijven. Dat had ze verkeerd! Ze heeft er haar mening over, maar ze tolereert het. We gaan bijvoorbeeld wel samen shoppen in de vrouwenafdeling.”

Puki Harana

Begin juli verscheen Puki Harana, Michaëls dragpersona, op Instagram. “Klaar voor een nieuw avontuur”, staat er onder de eerste foto te lezen. Nog geen twee weken later mocht Puki al in een poepchique privébar op het Poelaertplein in Brussel performen: twee nummers zingen, twee nummers dansen. Na afloop van het evenement vertelde Michaël me toen dat het eigenlijk gek was dat hij nu pas met drag was begonnen.

Wat bedoelde je daarmee?
“Ik kende travestie al toen ik in het middelbaar zat. Het concept van female impersonation vond ik heel interessant, maar travestie was voor mij te veel verbonden aan regels. Er is weinig ruimte voor eigen interpretatie. Dankzij 'RuPaul’s Drag Race' en het dragcollectief House of Lux in Gent kwam ik in aanraking met drag, wat een veel vrijere kunstvorm is. Het was iets dat ik altijd wilde doen, maar ik vond het eng omdat ik bang was dat die uiting van vrouwelijkheid mij onaantrekkelijk zou maken.”

Hoe voelde het om voor de eerste keer in drag te zijn?
“Theo (Mauve Lux van House of Lux, red.) heeft mij uiteindelijk eens in drag gestoken. Ik dacht dat het een openbaring zou zijn, maar dat was niet zo. Ik dacht dat ik een andere persoon zou zijn, maar ik bleef juist dezelfde persoon. Ik trad al op in hakken en vrouwenkledij, nu had ik gewoon een pruik en make-up aan. Just Michaël with a wig on. Theo, Jérôme (Susan from Grindr, red.), Daan (Krietjur, red.), Simon (Elektra, red.) en Asa (Scandi Louse, red.) zijn totaal andere personen als zij in drag staan. Bij mij is dat niet zo.”

Je hebt je persona Puki Harana genoemd. Wat betekent dat?
“‘Puki’ is Filipijns voor vagina, ‘harana’ betekent verleiding. Vagina seduction. Ik wilde een naam met een betekenis, iets dat een blik op mijn roots werpt, zoals bijvoorbeeld Kim Chi uit 'RuPaul’s Drag Race' dat ook doet. Ik wil mijn roots met mijn drag verbinden, maar omdat ik er nog maar net mee begonnen ben, is het nog zoeken hoe ik dat wil doen.”

 

 

 

 

Dit bericht bekijken op Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een bericht gedeeld door Puki (@puki.harana) op 10 Jul 2020 om 11:54 (PDT)

Hoe ziet je toekomst er voor je uit?
“Met Puki hoop ik modellenwerk te kunnen doen, zo’n beetje als Miss Fame (dragqueen uit RuPaul’s Drag Race, red.). Ik ben geen comedy queen of entertainment queen, wel een performer. Ik wil mij dus op dansen en zingen richten, dat zijn mijn sterktes.

Mijn danscarrière wil ik tot het uiterste uitbreiden. Ik ben nu 24, maar in de danswereld betekent dat dat ik niet zoveel tijd meer overheb, toch niet in de commerciële wereld. Daar willen ze altijd de jonge, strakke lijven. Lesgeven en freestyle dansen hebben geen leeftijdslimiet, maar je moet wel rekenen dat je kwetsbaarder voor blessures wordt.

Ik hoop misschien ooit een kapperszaak te openen, een eigen kledinglijn te beginnen, of make-upartiest te worden. Dat zijn drie dingen die mij erg interesseren – stereotiep, ik weet het. Het zou tof zijn om een van die dingen halftijds te combineren met dansen.

Verder hoop ik dat ik mijn genderexpressie volledig kan doortrekken naar hoe ik het zelf wil. Joppe is daar mijn boegbeeld in. Die zet hun eigen identiteit voor op hun veiligheid, ik hoop dat ik dat ooit ook zal bereiken en dat ik ooit zal durven om met een rokje en hakken op straat te lopen als ik daar zin in heb.”

Volg Michaël op Instagram / Volg Puki Harana op Instagram