Een dansvoorstelling maken over aanraking in tijden dat dat juist niet mag, voor die opgave stond De Preter. Een maand voor de repetities zouden beginnen, ging het land in lockdown en moest alles noodgedwongen via Zoom verlopen. Midden juni kon de cast eindelijk voor het eerst fysiek repeteren, maar afstand houden was nog altijd de norm. Niet ideaal, en al helemaal niet hoe De Preter het zich had voorgesteld. “Ik wilde meteen met contactimprovisaties en partnerwerk aan de slag gaan, maar we moesten toen nog afstand houden”, vertelt hij aan de telefoon.

Het leverde wel materiaal op: in het begin van de voorstelling zit een stuk waarin de vier dansers een slinger maken door elkaars handen vast te houden en zich krachtig van elkaar weg te trekken. “Dat hebben we met plastic handschoenen gerepeteerd, vandaar dat ze zo ver uit elkaar staan”, zegt De Preter lachend. “In de helft van de scènes zitten zelfs geen aanrakingen, of in sommige scènes raken ze elkaar nét niet aan. Een groot deel daarvan is tijdens die eerste weken ontstaan.”

Teder en ruw

De voorstelling draagt dan wel de naam ‘Tender Men’, tedere mannen, maar de aanrakingen tussen de dansers zijn dat niet altijd. Ruwe aanrakingen, of juist geen aanrakingen, maken er evenzeer deel van uit. “Die ambiguïteit zoek ik bewust op”, legt De Preter uit. “Om tedere aanraking te laten bestaan, moeten die ruwere aanrakingen er ook zijn.”

“Een van de aanleidingen om ‘Tender Men’ te maken is omdat ik mij er zelf niet altijd volledig comfortabel bij voel om met mijn vriend hand in hand op straat te lopen of publiekelijk affectie te tonen”, zegt De Preter. “Als je dat doet, val je sowieso op. Het is bijna een statement als je elkaar aanraakt in het openbaar en dat zou het niet hoeven te zijn.”

“Maar tedere aanrakingen tussen mannen zouden we moeten loskoppelen van seksualiteit”, vervolgt hij. “De voorstelling gaat over meer dan dat. Het gaat ook over brotherhood en vriendschap. ‘Tender Men’ is een pleidooi om op verschillende manieren naar aanrakingen te kijken, of ze niet per se te seksualiseren.” In een maatschappij waar homofobie bestaat, wordt dat net wel gedaan; zelden worden zachte aanrakingen tussen mannen als platonisch geïnterpreteerd.

Contrasterende dansers

De Preter koos uit zo’n 150 audities voor Benoît Nieto Duran, Souleymane Sanogo, Johhan Rosenberg en Po-Nien Wang om zijn stuk te dansen. Een rijk palet aan achtergronden, zowel op het vlak van hun afkomst (Nieto Duran komt uit België, Sanogo uit Mali, Rosenberg uit Estland en Wang uit Taiwan) als dansachtergrond (Nieto Duran danst hiphop, Sanogo hedendaagse dans, Rosenberg experimentele dans en Wang klassieke dans).

“De cast moest sowieso een afspiegeling zijn van de stedelijke realiteit”, vertelt De Preter. “Dat hun dansachtergrond zo verschillend is, was niet mijn oorspronkelijke plan, maar die contrasten zorgen voor een elegantie. Je hebt de breakdancer met zijn stoerheid en de klassiek geschoolde danser met zijn sierlijkheid. Dat maakt het mooi.”

De dansers kenden De Preter nog niet voor ze auditie deden voor zijn stuk. “Mijn afstudeerproject ging over gender en lichamen. ‘Tender Men’ sloot daar mooi bij aan en daarom wilde ik er graag auditie voor doen”, zegt Rosenberg. Ook Nieto Duran voelde zich aangetrokken tot het onderwerp: “In de hiphopgemeenschap praten we veel over open-minded zijn, maar niet over homoseksualiteit. Dit project geeft me de kans om daar wel mee bezig te zijn.”

Anderen aanraken is voor de dansers heel normaal. “Ook al kom ik uit Mali, waar mensen elkaar al sowieso niet veel aanraken”, zegt Sanogo. “Zelfs als we elkaar begroeten, geven we geen kus. Maar als danser is het wel normaal om elkaar aan te raken of aangeraakt te worden.”

Ook Wang groeide op in een omgeving waar aanraken niet zo vanzelfsprekend was. “In Taiwan raken vrienden en familieleden elkaar ook niet aan. Dat is iets dat enkel bij koppels gebeurt. Als danser heb ik wel een andere relatie met mijn lichaam. Ik knuffel of kus mijn dansvrienden altijd en dat komt altijd natuurlijk.”

Wanneer de voorstelling voor De Preter geslaagd is? “Als mensen geraakt worden. Wat ze precies moeten voelen, is iets heel persoonlijks. Als ze maar hier en daar eens lachen en ontroerd worden, ben ik tevreden.”

‘Tender Men’ gaat op 20 en 21 oktober in première in het STUK in Leuven. Er staan ook voorstellingen gepland in Antwerpen, Koksijde, Hasselt, Genk, Turnhout, Geel, Wetteren, Brugge en Aalst.

Koen De Preter is choreograaf en performer. In zijn werken experimenteert hij met vormen en publieken. Eerder cureerde hij al ‘Solo Night’, een avond met vier korte performances, en bracht hij de solo ‘DANCING’, een aanklacht tegen de precaire situatie waarin veel kunstenaars zich vandaag bevinden.